Mario Wisse
Mario Wisse Dossier 2 sep 2017
Leestijd: 5 minuten

Wat maakt een retegoede hiphoptekst?

Taalwetenschapper Vivien Waszink (40) luistert al sinds haar twaalfde naar hiphop. De schrijfster van het boek Woord! De taal van Nederhop werkt in het dagelijks leven als onderzoeker op het instituut voor Nederlandse Taal in Leiden en schrijft geregeld voor website Hiphop in je Smoel. “Typhoon is hiphop voor mensen die niet van hiphop houden.”

Ben je als hiphopliefhebber een uitzondering binnen de academische wereld?

Eigenlijk wel. Collega’s kjken ook wel eens naar de taal van hiphop maar zeggen er dan vaak haastig bij dat ze niet van de muziek houden. Het blijft natuurlijk uitgesproken muziek, je houdt er van of je houdt er niet van.

Waar begon het voor jou mee?

Met N.W.A. en Public Enemy, de grote namen uit de Amerikaanse hiphop. Ik was daar meteen zo weg van dat ik er steeds dieper indook. Dat was vooral cd’s huren en daar bandjes van maken. Nederlandstalige hiphop had je toen, ik heb het over eind jaren tachtig, nog nauwelijks. Later raakte ik onder de indruk van Osdorp Posse en Extince, die vaak voorprogramma’s van grote Amerikaanse rappers deden waar ik naar ging kijken.

Heeft hiphop je liefde voor taal aangewakkerd?

Nee, ik was altijd al bovenmatig geïnteresseerd in taal. Het is vooral prettige bijkomstigheid dat ik er door mijn professie wat dieper naar kan kijken.

Waarom is hiphop interessant voor een taalwetenschapper?

Wat ik heel leuk vind, is dat er heel veel wordt opgeschept en dat er wordt gedist. En dan is het natuurlijk niet leuk om gewoonweg te zeggen dat je goed bent en de ander niet, want dat komt niet over. Vaak worden er heel bijzondere vergelijkingen gebruikt, die ook vaak woordspelingen zijn. Dat vind ik heel leuk.

Wat zijn de ontwikkelingen qua taalgebruik in Nederlandse hiphop van de Osdorp Posse tot nu?

De Osdorp Posse vertaalde heel veel woorden uit de Amerikaanse rap letterlijk. Zij hadden het over de moederneukende politie en zo, dat was grappig. Zwart Licht en Winne zijn artiesten van de laatste jaren die ik vernieuwend en goed vind op het gebied van teksten. De teksten van veel van de Top 40-hiphop van nu zoals Lil’ Kleine, SFB en Broederliefde zitten wat minder goed in elkaar. Er is vaak een catchy refreintje, er wordt veel herhaald en het is makkelijk meezingen, maar ik vind dat wat minder bijzonder.

Als het om taalvernieuwing gaat wordt vooral De Jeugd van Tegenwoordig vaak genoemd. Terecht?

Soms zijn ze heel spitsvondig maar ze hebben ook veel teksten waarvan ik denk: dat slaat gewoon nergens op. Ook grappig hoor, maar ik vind het onterecht dat zij vaak als taalvernieuwers worden opgevoerd. Er zijn andere artiesten die ik daar beter in vind.

Wat is een goede hiphoptekst voor jou?

Teksten waarin wordt opgeschept en een beetje het rauwe. Er hoeft niet gescholden te worden, maar het elkaar uitdagen, met woorden proberen een ander te overtroeven vind ik wel écht hiphop. Kijk, iemand als Typhoon wordt ook onder de noemer hiphop geschaard en, begrijp me niet verkeerd, ik vind het heel goed wat hij doet, maar het is geen hiphop. Zijn teksten zijn eerder poëtisch. Het is eigenlijk hiphop voor mensen die niet van hiphop houden.

Lil’ Kleine en Boef scheppen wél graag op in hun teksten.

Boef vind ik wel echt hiphop. Zijn teksten zijn misschien niet allemaal even sterk, maar hij heeft wel dat opschepperige, uitlokkerige en van die leuke woordgrappen. Lil Kleine vind ik niet zo goed omdat zijn flow me niet zo aanstaat, maar dat is iets persoonlijks.

Wat vond je van de ophef rond de tekst van Kind van de Duivel van Jebroer?

Ik vind het geen goede tekst, maar ik kan mij er niet druk om maken. Is ook omdat ik zelf niet gelovig ben. Het gebruikt dat ‘kind van de duivel’ ook meer als uitdrukking is mijn indruk, het lijkt me niet godslasterlijk bedoeld. Ik vind Jebroer trouwens ook helemaal geen hiphop. Maar ik ben een purist hoor, haha.

Veel mensen storten zich aan het slechte Nederlands in veel rapteksten. Wat vind jij als taalwetenschapper van een uitdrukkingen als ‘dit is de leven’ en ‘je moet me niet schreeuwen’?

Waar ik mij vooral aan erger, is dat veel mensen die een mening hebben over het gebruik van de Nederlandse taal alleen maar om fouten lachen. Nederlands wordt te vaak met een rode pen in de hand bekeken. Mensen willen vooral heel graag laten zien dat ze zelf wél weten hoe het hoort. Vind ik een beetje flauw. Laten we vooral kijken naar Nederlandstalige hiphopteksten waarin heel leuk, creatief Nederlands wordt gebruikt.

OVER METRO DOSSIER

Elk weekend duikt Metro de diepte in! Hoe? Elke zaterdag vind je bij ons verhalen over de meest spraakmakende zaken. We kennen het, doordeweeks moet alles vlug maar gelukkig is er in het weekend tijd om lekker lang te lezen over opzienbarende onderwerpen. Boeiend? Absoluut! Schokkend? Soms. Confronterend? Misschien. Interessant, met een knipoog en vanuit meerdere perspectieven belicht? Altijd!

Onze beste auteurs, vormgevers, filmmakers en fotografen stellen deze bazige dossiers voor je samen. Zo heb jij op maandag gegarandeerd een tof verhaal om te delen met vrienden en collega’s. Met Metro Dossier ben je helemaal up to date. Stop met koppensnellen en verwen je hersencellen!

Ditmaal: hiphop. Hoe Nederhop opkwam en inmiddels niet meer weg te denken is uit de Nederlandse hitlijsten.

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.

Het beste van Metro in je inbox 🌐

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang tot drie keer per week een selectie van onze mooiste verhalen.