Margot Smolenaars
Margot Smolenaars Dossier 9 sep 2017
Leestijd: 4 minuten

Startersbaan vermomd als stage levert vaak niets op

Stagelopen na je afstuderen om aan een baan te komen: het levert én weinig geld op én de kans op een baan is ook nog eens uiterst klein. Hoeveel eeuwige stagiairs zitten er eigenlijk tussen de Metro-lezers? Nou, 14 procent, weten we sinds de Metro-enquête, ingevuld door 286 jongeren tussen de 20 en 22 jaar.

Van de jongeren uit ons onderzoek zegt 14 procent na hun afstuderen als stagiair aan de slag te zijn gegaan. Een fenomeen waarop weinig zicht is, blijkt uit Eeuwige stagiair, eeuwige stakker. Esther Crabbendam van FNV Jong houdt de vinger aan de pols als het om een startersbaan-vermomd-als-stageplek gaat. Het standpunt van de jongerenvakbond is duidelijk: „Stage loop je tijdens een studie, niet erna.”

Vooralsnog mag gediplomeerd stagelopen wel, mits de stagiair ook echt leert en niet volle bak meedraait in het bedrijf. Op dat punt gaat het nog weleens mis. Het meldpunt stagemisbruik van FNV Jong, nu twee jaar ‘in bedrijf’ en van meet af aan druk bezocht, krijgt één melding per dag binnen. „Daaruit blijkt onder andere dat jongeren zich gedwongen voelen om een stage te aanvaarden, ook al zijn ze klaar voor hun eerste baan”, zegt Crabbendam. „Inmiddels is de stage een soort tussenfase tussen afstuderen en een echte baan. En het leidt vaak niet eens tot betaald werk.”

De Metro-enquête ondersteunt Crabbendams uitspraak: 6 procent heeft er een vast contract aan overgehouden, 13 procent een kortdurend contract met verlenging, 18 procent slechts één kort contract en 63 hield er helemaal geen contract aan over.

Geen onderscheid

Wat een stagiair dan eigenlijk is? Een forse 31 procent vindt een stage pas écht goed als er geen onderscheid is tussen een stagiair en een werknemer, blijkt uit de Metro-enquête. Maar als leerbedrijven hun stagiairs zo behandelen, zitten ze fout: een stagiair hoort boventallig te zijn en hoort begeleid te worden in het halen van zijn leerdoelen. Doet een stagiair precies hetzelfde werk als andere medewerkers, maar vrijwel onbetaald en zonder dat er sprake is van leren, dan kan het om uitbuiting gaan.

Overigens is een bedrijf niet verplicht stagiairs te betalen: het leren staat voorop. Dat geldt ook voor 46 procent van de ondervraagden, die zegt het prima te vinden om onbetaald stage te lopen als die leerzaam is. Daar staat tegenover dat 34 procent onbetaald stage lopen uitbuiting vindt. Overigens loopt 39 procent van de ondervraagden onbetaald stage, tegenover 29 procent met een stagevergoeding, van gemiddeld 200 euro per maand.

Doorbuffelen

72 procent kan niet rondkomen van de gemiddelde stagevergoeding van 200 euro, en daarom heeft 66 procent naast de stage in het weekend een bijbaan. 41 procent leent van Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) bij om de eindjes aan elkaar te knopen. Loop je na je opleiding stage, dan kan dat laatste niet en ben je afhankelijk van ouders, spaargeld of gewoon keihard zeven dagen per week doorbuffelen. Van de melders bij FNV Jong hoort Crabbendam vooral dat laatste vaak: „We horen hier vaak studenten zeggen dat ze het niet meer trekken. Ga maar na: vier dagen per week stage lopen, één tot twee dagen per week naar school, geen studiefinanciering meer dus werken moet: ze zijn er de hele week van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat druk mee.”

Baas erbij lappen

Er is, kortom, behoefte aan duidelijkheid, regels en controle op de naleving ervan. Weliswaar kan de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid uitzoeken of er sprake is van misstanden, maar alleen als de ‘misbruikte’ stagiair zelf melding doet. Dat mag sinds kort ook anoniem, al kan de Inspectie niet garanderen dat de melder gedurende het hele onderzoek anoniem blijft. Met als resultaat slechts enkele tientallen meldingen van stagemisbruik per jaar. „De drempel om melding te doen bij de Inspectie is hoog”, beaamt Crabbendam. „Niemand wil die stagiair zijn die zijn baas erbij gelapt heeft.”

En o ja, 58 procent haalt koffie zonder morren. Maar dat schijnt erbij te horen.

OVER METRO DOSSIER

Elk weekend duikt Metro de diepte in! Hoe? Elke zaterdag vind je bij ons verhalen over de meest spraakmakende zaken. We kennen het, doordeweeks moet alles vlug maar gelukkig is er in het weekend tijd om lekker lang te lezen over opzienbarende onderwerpen. Boeiend? Absoluut! Schokkend? Soms. Confronterend? Misschien. Interessant, met een knipoog en vanuit meerdere perspectieven belicht? Altijd!

Onze beste auteurs, vormgevers, filmmakers en fotografen stellen deze bazige dossiers voor je samen. Zo heb jij op maandag gegarandeerd een tof verhaal om te delen met vrienden en collega’s. Met Metro Dossier ben je helemaal up to date. Stop met koppensnellen en verwen je hersencellen!

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.

Het beste van Metro in je inbox 🌐

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang tot drie keer per week een selectie van onze mooiste verhalen.