Steven Musch
Donald Trump wordt de vijfenveertigste president van de Verenigde Staten. Wat betekent dat voor de rest van de wereld?
Amerika is nog altijd de grootste supermacht ter wereld. De VS zijn de grootste economie wereldwijd, gevolgd door China, en de VS hebben veruit het grootste defensiebudget. In 2015 gaf Amerika in totaal ongeveer 611 miljard dollar uit aan defensie, zo blijkt uit gegevens van het Stockholm International Peace Research Intitute.
Dat is meer dan vier procent van het bruto binnenland product van het land, ver boven het gemiddelde in vergelijking met andere landen. Zo ligt het defensiebudget van de meeste Europese landen onder de 2 procent. Amerikaanse troepen zijn dan ook over de hele wereld actief en de VS hebben legerbasissen in een groot aantal andere landen.
Maar als het aan Donald Trump ligt mag de militaire aanwezigheid van de VS in andere landen flink teruggeschroefd worden. Zo heeft hij onder ander gedreigd om Amerikaanse troepen uit Zuid-Korea terug te trekken, historisch gezien een belangrijke bondgenoot van de VS, omdat het land een buffer vormt tegen Noord-Korea. Trump liet weten dat hij China onder druk zou willen zetten om een meer actieve rol ten aanzien van Noord-Korea aan te nemen. Hoe hij dat wil doen is onduidelijk.
Hoewel Trump geen politieagent van de wereld meer wil spelen, zegt hij wel dat hij nog meer wil investeren in defensie.
Wat betreft het NAVO bondgenootschap met Europa is Trump uiterst kritisch. De zakenman liet tijdens zijn verkiezingscampagne weten dat de Amerikaanse bescherming als te vanzelfsprekend wordt gezien door Europa. Hij vindt dan ook dat de Artikel 5 - een aanval tegen één van ons is een aanval tegen ons allen - toe is aan een wijziging. Gevraagd of hij de Baltische Staten zou beschermen tegen Rusland mocht dat nodig zijn, zei Trump: „Alleen als zij hun verplichtingen nakomen."
Dat wil zeggen: als zij meer dan 2 procent van hun bruto binnenlands product aan defensie uitgeven, zoals de afspraak binnen de NAVO is. Echter, bijna geen enkel Europees land komt aan die twee procent. Ook Nederland niet.
In een reactie op de verkiezingsuitslag in de VS, liet de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders weten benieuwd te zijn naar wat Trump met de NAVO van plan is. Door de huidige spanningen tussen het Westen en Rusland is de aanwezigheid van de NAVO in het oosten van Europa de afgelopen tijd juist toegenomen. Met Trump aan de macht is die aanwezigheid niet meer zo vanzelfsprekend.
De Republikein wil bovendien af van de gespannen verhouding met Rusland. Hij heeft diverse keren gezegd dat hij bereid is om met Poetin te onderhandelen en heeft zelfs gezegd dat hij bewondering heeft voor de Russische president.
In Rusland werd dan ook 'verheugd' gereageerd op de verkiezing van Trump. De voorzitter van het Russische parlement liet weten dat hij hoopt dat er met Trump een constructievere dialoog gevoerd kan worden dan met Obama.
Het buitenlandbeleid van Trump werd door hemzelf samengevat als America first, oftewel: eigen land eerst. Toen de zakenman in maart voor het eerst in een speech zijn buitenlandbeleid presenteerde, bleek al gauw dat Trump met Amerika een weg van isolationisme wil inslaan. Hij wil immigratie vanuit buurland Mexico een halt toe roepen door een grote muur te bouwen langs de grens. Hoe realistisch dat plan is, is maar de vraag. Desalniettemin roept hij dit al vanaf het begin van zijn campagne.
Ook wil hij dat geen enkele Moslim het land meer in komt, zo verklaarde hij na de schietpartij in San Bernardino op 2 december 2015.
Wat de economie betreft keert Trump zich ook tegen globalisering. De kans is groot dat het handelsverdrag TTIP tussen de VS en de EU van tafel gaat nu hij aan het roer staat in de VS. Ook heeft hij gezegd dat hij het handelsverdrag NAFTA, tussen Canada, Amerika en Mexico, in 'een split second' van tafel zou vegen als hij president zou worden. Wat handel met China betreft heeft Trump gezegd dat hij importtarieven wil invoeren om Amerikaanse bedrijven te beschermen. Ook wat de economie betreft wil Trump dus dat Amerika zich in zichzelf keert.
Trump wil zich zo min mogelijk met het Midden-Oosten gaan bemoeien. Hij breekt met de kritische lijn van Obama ten aanzien van Israel. Dat land is historisch gezien een erg belangrijke bondgenoot van de VS, maar Obama stelde zich de afgelopen jaren voor het eerst kritischer op tegenover Israel, vanwege het conflict met de Palestijnen. Wat Trump betreft worden de banden met Israel direct weer aangehaald.
Ook was Trump zeer kritisch over de nucleaire deal die Obama heeft gesloten met Iran. Volgens Trump vormt Iran een groot gevaar in de regio. Ook hierbij neemt hij dus afstand van de koers van Obama.
Wat betreft de situatie met terreurgroep IS in Syrië en Irak is Trump verdeeld. Enerzijds heeft hij steeds gezegd dat hij IS met de grond gelijk zou maken. Hoe? Dat wilde hij niet zeggen, omdat hij dan 'zijn strategie' zou verklappen en the element of surprise zou verliezen. Anderzijds heeft Trump gezegd dat hij zich meer wil terugtrekken uit Syrië en Irak, omdat hij denkt dat Rusland de situatie daar beter onder controle heeft.
Over de inval in Irak in 2003, toen George W. Bush nog president was, is Trump altijd kritisch geweest. Hij noemt het steevast 'een grote fout', maar zegt daarbij wel dat hij het beter had kunnen oplossen. Hoe? Hun olie afpakken.
Diezelfde aanpak zou hij willen toepassen op IS. Trump is echter nooit duidelijk geweest of hij Syrië of Irak in dat geval met troepen zou willen binnenvallen.
De Amerikaanse krant The Wall Street Journal maakte een mooi overzicht van de plannen van Trump. Toch blijft de vraag wat voor buitenlandbeleid hij precies gaat voeren. Gedurende de verkiezingscampagne is gebleken dat Trump regelmatig onwaarheden heeft verteld. Het valt dus niet direct aan te nemen dat wat hij tijdens de campagne heeft gezegd, hij dat ook werkelijk gaat doen.
Zeker is in ieder geval dat de nieuwe koers van Amerika ook effect zal hebben op Nederland, Europa en de rest van de wereld. Of het nu om handelsverdragen gaat, economische stabiliteit of het militaire bondgenootschap, de kans is groot dat de verkiezing van Trump voor spanningen gaat zorgen.
Bovendien geeft zijn verkiezing het signaal af aan Europese populisten zoals Wilders en Marine le Pen, dat ook zij een kans maken om aan de macht te komen. In dat geval dreigt de Europese Unie uit elkaar te vallen. Zeker nu de Britten ook voor afscheiding hebben gekozen.
Het onderzoeksteam tijdens een persconferentie in 2018 / ANP
Metro en ANP
De Russische staatszender Eerste Kanaal erkent dat het bewijs dat een Oekraïense straaljager MH17 zou hebben neergehaald, nep is.
Ernst Konstantin, de baas van de omroep die de theorie de wereld in hielp, zegt in een interview met het Amerikaanse blad The New Yorker dat er destijds 'een fout' is gemaakt.
Toename van leerlingen op islamitische basisscholen / ANP
Julia Osendarp
Het aantal leerlingen op islamitische basisscholen in de afgelopen tien jaar is toegenomen. Dat blijkt uit cijfers van Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO).
De cijfers werden opgevraagd door de Volkskrant. Kwaliteitsverbetering zou de grootste reden achter deze toename zijn. Islamitische basisscholen scoren vijf jaar op rij als beste met de Cito-toets.
In 2008 waren er 9.324 leerlingen in het islamitisch basisonderwijs. In 2018 waren dit er 15.078. Het aantal leerlingen op protestantse en katholieke scholen is vrijwel gelijk gebleven. Een woordvoerder van DUO, dat de cijfers verzamelt en openbaar maakt: „Wij houden alle data bij omdat we de scholen bekostigen. Daardoor hebben we goed inzicht in welke scholen er zijn.” De toename van 60 procent die in andere media verscheen, is geen conclusie van DUO.
De man liep met veel geld over Schiphol / ANP
Metro en ANP
Mocht je goederen willen smokkelen via het vliegveld, dan kun je maar beter investeren in een goede koffer. Daar kwam een man uit Albanië op een harde manier achter.
De 30-jarige man werd op Schiphol opgepakt met 50.000 euro in zijn koffer. Hij wordt verdacht van witwassen. Vanuit Spanje had de man het vliegtuig naar Nederland gepakt.
Ouders die onterecht beschuldigd zijn van fraude met kinderopvangtoeslag hebben hun dossiers. / ANP
Metro en ANP
Een aantal gedupeerde ouders in de affaire rond de kinderopvangtoeslag mocht na lang aandringen het eigen dossier inzien. Alleen blijkt de Belastingdienst een groot deel van de informatie onleesbaar te hebben gemaakt met zwarte lak. De SP en het CDA zijn boos en eisen opheldering.
De fiscus zette de afgelopen jaren van honderden, misschien zelfs duizenden gezinnen ten onrechte de kinderopvangtoeslag stop. Zij zouden fraude hebben gepleegd, maar veel ouders hebben nog altijd geen idee waarom juist zij van fraude werden beticht en grote bedragen terug moesten betalen.
Michael Abspoel is bij velen bekend als de stem van Man Bijt Hond. Hij is ook theatermaker en stapelfou op zijn Franse jeugdhelden Aznavour en Brel / Frans Verpoorten
Iris Hermans
Metro’s Iris klopte aan bij Michael Abspoel en ontdekte een huis vol ‘gehechtingen’, kaneel uit Ceylon én zijn grande theaterliefde voor zijn twee Franse jeugdhelden. Met Vive Aznavour!, de voorstelling over Charles Aznavour die zo'n 1300 nummers uitbracht, zijn 'grote Armeense neus' op aanraden van Édith Piaf liet opereren (waarna ze 'die eerste toch leuker vond') en vorig jaar overleed, staat hij nu in de theaters.
Een stap over de drempel in de benedenwoning van Michael Abspoel en je wil eigenlijk niet meer weg. Het is er behaaglijk warm en overal waar je kijkt ontwaart een herinnering uit het rijke verleden van hem en zijn familie. Wanneer je dan ook nog zijn karakteristieke stem hoort, die dagelijks galmt door honderdduizenden huiskamers dankzij Man Bijt Hond, wil je bíjna vragen of hij toevallig nog een huisgenoot zoekt. Hij woont al sinds zijn studententijd in het huis in Amsterdam-West, Michael & Coco staat in sierletters bij de deurbel. Het herinnert aan zijn ex-vrouw met wie hij ’hele mooie Amsterdamse jaren’ beleefde en met wie het contact nog altijd erg goed is. Hij wijst naar het houten schuurtje in de tuin. „Daar gaf ze yogales in, nu woont ze op Ibiza. Heb je zin in koffie?”
Un selfie avec Michael et Jacques
Afbeelding ter illustratie. / Unsplash
Elselotte Smink
Het ijs op Groenland, het grootste eiland ter wereld, smelt zeven keer sneller dan dertig jaar terug.
Dat hebben 89 poolwetenschappers bekendgemaakt in het vaktijdschrift Nature. Het klimaatpanel van de VN deed al sombere voorspellingen over het smelten van de Groenlandse ijskap en daar komen de cijfers mee overeen.
Afbeelding ter illustratie. / Unsplash
Elselotte Smink
Heb je dinsdagavond de tiende geen fortuin gewonnen bij de Staatsloterij? Je kunt altijd nog gaan werken bij St. John Properties.
Het Amerikaanse makelaarsbedrijf deelde op de kerstborrel namelijk 10 miljoen dollar uit aan zijn 198 werknemers, naast de vakantie- en nieuwjaarsbonus. En dat zou best nog eens kunnen gebeuren.
In 2020 staat Dag van de Doggybag erop / ANP
Iris Hermans
Klassiekers als Dag van Duurzaamheid en Movember staan ook in 2020 op de Issuekalender. Nieuwkomers zijn: Dag van de Doggybag, Dag van het Veilig Vuurwerk Vieren, Week van het Oorsuizen en Dag van het Luisteren.
Het is de redding voor menig journalist/redacteur op inspiratieloze dagen. De Issuekalender waarop zo’n beetje elke dag van het jaar wel een ‘dag of week van de’ is, of zelfs meerdere. Vandaag komt de 2020 kalender uit, samengesteld door communicatieadviesbureau De Issuemakers en met ruim 440 ‘dagen/weken/maanden van’ slash issues is-ie propvoller dan ooit, met nieuwkomers als de Groene Voetstappenweek, Dag van de Doggybag, Dag van het Veilig Vuurwerk Vieren, Week van het Oorsuizen. Volgens Michelle Derks van De Issuemakers is de groei deels te verklaren doordat steeds meer organisaties inzien dat het een effectief middel is om aandacht van het publiek te krijgen. „Anno 2019 is het lastig om met je verhaal ergens tussen te komen. Er is zo veel nieuws en wanneer je wil opvallen tussen de massa, dan loont het om een moment te creëren waarop alle inspanningen rondom een issue zich clusteren.”
Metro
Speel hier elke dag gratis een uitdagende Sudoku, aangeboden door Denksport. De Sudoku werkt als volgt: vul het diagram zo in, dat in elk blok van 3x3 vakjes de getallen 1 tot en met 9 één keer voorkomen.
+3
Afbeelding ter illustratie. / Unsplash
Metro
In het islamitisch onderwijs is een sterke groei te constateren. Dit blijkt uit cijfers van de Dienst Uitvoering Onderwijs (Duo), die de Volkskrant heeft opgevraagd.
De trend is opvallend, omdat het aantal leerlingen in het protestants en katholiek onderwijs al decennia stabiel is. Het aantal leerlingen op islamitische basisscholen in Nederland is in tien jaar tijd met ruim 60 procent toegenomen.
Daley blind baalt. / ANP
Metro en ANP
Trainer Erik ten Hag staat voor de loodzware opgave zijn zwaar teleurgestelde spelers weer op te lappen voor het uitduel van zondag met AZ. „Nu zit iedereen helemaal stuk", zei hij na de nederlaag tegen Valencia (0-1) die Ajax een plaats in de achtste finales van de Champions League kostte.
„Woensdag ook nog en donderdag mag van mij ook nog iedereen treuren. Maar vanaf vrijdag zal de knop toch om moeten. Dan moet alles op AZ gericht zijn." Ruim 2,4 miljoen mensen keken naar de wedstrijd.
Vanaf dinsdag kan er worden gestemd, tot maandag 16 december 17.00 uur. /Unsplash
Metro en ANP
Bezorgschaamte, toetertrouwstoet, boomer en wiebelpensioen. Dat zijn enkele van de negentien woorden die Van Dale heeft genomineerd voor de verkiezing van Woord van het Jaar 2019.
Vanaf dinsdag kan er worden gestemd, tot maandag 16 december 17.00 uur.
Vorig jaar werd een hart van licht gevormd bij Paleis Soestdijk. / Foto's: KWF
Quincy Brouwer
Iedereen heeft wel een verhaal over de ziekte kanker. KWF houdt deze maand daarom de actie Nederland Geeft Licht.
KWF Kankerbestrijding, bekende en onbekende Nederlanders startten de actie Nederland Geeft Licht maandagavond door in het Olympisch Stadion in Amsterdam een lampion te ontbranden voor een dierbare. Allemaal hebben zij op een of andere manier te maken gehad met kanker en zijn daarom als ambassadeur verbonden aan KWF.
De KWF-ambassadeurs maandagavond
NS wil de sleutels van ov-fietsen vervangen voor de ov-chipkaart. /ANP
Ista van Galen
NS wil de sleutels van ov-fietsen vervangen door de ov-chipkaart. In Apeldoorn wordt het nieuwe concept vanaf deze week getest.
Je fietst naar het station, parkeert je fiets in de stalling, zet hem op slot en loopt vervolgens snel naar de trein. Het automatisch op slot zetten van je tweewieler is natuurlijk geen gekke gewoonte. Maar voor de NS wel onhandig. Jaarlijks raken er zo’n tweeduizend sleutels van ov-fietsen kwijt, omdat mensen ze na het inleveren uit gewenning op slot zetten en de sleutel mee naar huis nemen. „Het is natuurlijk mooi dat mensen de ov-fiets behandelen als hun eigen fiets, maar het zorgt voor ons wel voor problemen”, stelt NS-woordvoerder Geert Koolen. „We kunnen die fiets niet meer opnieuw uitlenen en er moet een nieuw slot op komen. Dat kost veel tijd.”
En dus wil de NS nu af van die sleutels. Het plan is om je ov-chipkaart te gebruiken om de tweewieler op slot te zetten. Zo wordt het ook sneller om een fiets te lenen en weer in te leveren. Vanaf deze week wordt het slimme slot getest met 350 ov-fietsen op station Apeldoorn. Als dit naar wens verloopt, worden in de loop van 2020 de fietsen in heel Nederland aangepast. „Dan moet alles wel goed gaan natuurlijk. We moeten ook kijken of mensen het wel handig vinden.”
Imanuelle Grives nog maar paar dagen cel in. /ANP
Metro en ANP
De Rotterdamse actrice Imanuelle Grives hoeft nog maar ongeveer zeven dagen de cel in.
Zij werd onlangs door de rechtbank in Antwerpen veroordeeld tot twee jaar cel en een boete van 1000 euro wegens drugsbezit en -handel, maar de helft van de celstraf is voorwaardelijk.
En omdat ze al een deel van dat jaar in hechtenis zat, blijven slechts een paar dagen over, aldus een woordvoerder van het Openbaar Ministerie in België.
De boeren gaan op 18 december opnieuw actievoeren. /ANP
Ista van Galen
De boeren gaan woensdag 18 december opnieuw actievoeren. Dat heeft een woordvoerder van Farmers Defence Force (FDF) bevestigd. Hoe de actie eruit gaat zien, blijft voorlopig nog een mysterie.
De actiegroep wil niet bekendmaken wat voor soort actie er 18 december gevoerd gaat worden. Wel is bekend dat het de gehele dag in beslag neemt en mogelijk kan worden verlengd. „Voorlopig laten we het nog in het midden”, zegt FDF-voorlichter Jeroen van Maanen. „We hebben afgelopen week gezien dat als mensen zenuwachtig beginnen te worden (over wat er zal gaan gebeuren, red.), er vaak nog wat dingetjes ten positieve verschuiven.”
De boeren zijn ontevreden over hoe de overheid handelt met het plan dat de gehele landbouw heeft opgesteld. „Met de acties op 1 en 16 oktober zijn wij als gehele landbouw in één hok gekropen en hebben we een plan gemaakt waar de landbouw collectief achter staat. We zien nu dat dat plan niet serieus wordt genomen. Als de politiek niet uitkijkt, heeft het de hele landbouw tegen zich”, legt de FDF-woordvoerder uit. Op 1 en 16 oktober stond onder meer het Malieveld in Den Haag vol met trekkers.
De driehoek van Utrecht had eerder moeten opschalen na aanslag. / ANP
Metro en ANP
Bij de tramaanslag in maart dit jaar hadden de burgemeester, de hoofdofficier van justitie en de districtschef van de politie, de zogenaamde driehoek, sneller moeten opschalen.
Ook was eerder opschalen de communicatie tussen allerlei verschillende instanties ten goede gekomen. In de praktijk volgde eerst een overleg tussen burgemeester Jan van Zanen, de hoofdofficier van justitie en de hoogste chef van de politie. „Parallel hieraan kan een GRIP 3 al worden opgestart", concludeert het COT. Dan hadden de burgemeesters uit de regio gelijk kunnen aanhaken en 'mee kunnen groeien in het incident'.
Slimme camera waarschuwt militair voor bermbom. /ANP
Metro en ANP
De Technische Universiteit Eindhoven heeft een speciale camera ontwikkeld die militairen waarschuwt voor bermbommen.
Het vinden en uitschakelen van bermbommen is volgens promovendus Dennis van de Wouw nu nog een erg lastige klus.
Zes keer waren de problemen die controleurs ontdekten zo ernstig, dat de productie tijdelijk moest worden stilgelegd. /ANP
Metro en ANP
In Amsterdam blijkt er bij vijf vleesverwerkende bedrijven van alles mis te zijn met de arbeidsomstandigheden, waaronder de veiligheid van het personeel.
Doordat de bedrijven zich niet aan voorschriften houden, lopen medewerkers 'ernstig gevaar', constateert de Inspectie SZW (Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) na een reeks controles in samenwerking met de politie.
De inspectie vermoedt dat ook sprake is van onderbetaling, zwart werk en het onterecht inhouden van salaris.