Livia Guldie Tech 30 jun 2025, 15:52

Leestijd: 5 minuten

Phishing verandert steeds: dit zijn de nieuwe trucs die je wil kennen

Je hebt het vast weleens op kantoor of ergens anders voorbij zien komen: verdachte mailtjes van oplichters of nepaanbiedingen. Het advies is altijd duidelijk: niet klikken, want je loopt het risico gehackt te worden. Er bestaan zelfs speciale trainingen om phishing te herkennen. Maar inmiddels gaat het niet meer alleen via e-mail, ook op andere manieren wordt het steeds makkelijker voor oplichters, met steeds slimmere trucjes.

Dit zijn de kenmerken van phishing, bijvoorbeeld via sms, WhatsApp en social media, en hoe je ze kunt herkennen. Het lijkt misschien eenvoudig, maar in de praktijk is het vaak nog niet zo makkelijk om ze te doorzien.

Pas of simkaart ‘geblokkeerd’

Steeds vaker slaan oplichters hun slag. Er worden allerlei trucs gebruikt om mensen te misleiden. Zo circuleren er berichten waarin wordt beweerd dat je simkaart verlopen was, geverifieerd moest worden of dat je datalimiet bereikt was, wat bij veel mensen de indruk kan wekken dat dat de reden is dat internetverbinding daarom niet meer werkte: een slimme phishingpoging.

Een ander voorbeeld is een phishing-mail die beweert dat je een verouderde pas gebruikt. In dit geval zegt de mail dat je een oude digipass hebt en dat je deze gratis kunt vervangen tot een bepaalde datum. Na deze datum zou er 29,95 euro administratiekosten in rekening worden gebracht. Let dus op: dit soort berichten zijn bedoeld om je persoonlijke gegevens te stelen. Daarom is het altijd handig om dubbel te checken of het bericht van bijvoorbeeld Odido, wel van het juiste nummer afkomstig is. Een provider staat namelijk meestal al standaard in je contacten.

Fraudeurs sturen dus vaak een nep-sms, ook van het ‘nummer van KPN’ komt dit de laatste tijd vaak voor. Via een link vragen oplichters persoonlijke gegevens zoals e-mailadres, telefoonnummer en soms je BSN.

Bericht van de belastingdienst of je bank

Niet alleen met simkaartmeldingen, maar ook uit naam van bekende instanties worden valse berichten verstuurd. Denk bijvoorbeeld aan berichten die zogenaamd van de Belastingdienst komen. Dat is een slimme truc: veel mensen raken erdoor in paniek of ervaren onnodige stress. De Belastingdienst waarschuwt hier dan ook regelmatig voor.

Steeds vaker worden dit soort berichten verstuurd via sms, e-mail, WhatsApp of zelfs telefonisch, waarbij de afzender zich voordoet als bijvoorbeeld de Belastingdienst. Hoewel het lijkt alsof het bericht betrouwbaar is, gaat het om phishing.

Opletten op ‘vage’ berichten

Goed om te weten is dat de Belastingdienst nooit directe betaalverzoeken stuurt. Als je geld moet betalen en dat niet via een aangifte gebeurt, ontvang je altijd een officiële brief of aanslag. De Belastingdienst stuurt daarnaast geen berichten over betalingsachterstanden via WhatsApp of e-mail. Ook wordt er nooit gevraagd om via een link direct geld over te maken of om persoonlijke gegevens te delen via WhatsApp, sms, e-mail of telefoon.

Een voorbeeld van zo’n nepbericht van de Belastingdienst is bijvoorbeeld: [BELASTINGDIENST]: Uw openstaande schuld van €413,28 met kenmerk: 33924738 is nog niet voldaan. Op 7 maart 2024 zal de gerechtsdeurwaarder overgaan tot beslag. Betaal direct via iDEAL.

Ook vanuit nummers die zich voordoen als ‘DigiD’, ‘Rijksoverheid’ en verschillende banken worden phishing-berichten verstuurd. Twijfel je? Log in op een van de portalen van de Belastingdienst en controleer of het bericht echt is. Valse e-mails worden gestuurd namens allerlei bedrijven. Ze zeggen dat je per ongeluk te veel hebt betaald, bijvoorbeeld omdat je een pakketje dubbel hebt betaald of dat er te veel premie voor een verzekering is afgeschreven. Maar via de link geef je persoonlijke gegevens weg aan oplichters.

Nep-aanbiedingen en enquetes

Pas daarnaast ook op voor nepaanbiedingen die je verleiden met mooie deals. In april kwamen er bijvoorbeeld veel meldingen binnen over een valse aanbieding voor een dure rugzak, zogenaamd van Decathlon. Via gesponsorde berichten werden mensen gevraagd een enquête in te vullen, waarbij ze persoonlijke gegevens moeten doorgeven.

Bij deze truc wordt er een klein bedrag gevraagd via creditcard, waarmee onbewust een duur abonnement wordt afgesloten en later hogere bedragen worden afgeschreven. Soms ontvangen slachtoffers na het invullen van de enquête ook een sms met een link om de levering te volgen, of een bericht met hun adres en verdachte vraagtekens. Deze sms’jes bevatten vaak phishinglinks om nog meer gegevens te stelen.

Contact hebben met iemand op sociale media

In een tijd waarin social media een belangrijk communicatiemiddel is, krijgen oplichters steeds meer kansen. Soms gebeurt dat op gemene manieren. Zo werd Caroline uit Bergen op Zoom het slachtoffer van oplichting via Instagram, waarover ze vertelde in een interview. Ze dacht contact te hebben met acteur Leonardo DiCaprio en raakte ervan overtuigd dat ze een langeafstandsrelatie met hem had. Uiteindelijk maakte ze grote geldbedragen over, aan iemand die achteraf nep bleek.

De Fraudehelpdesk waarschuwt regelmatig voor deze vorm van oplichting. Oplichters nemen via social media of datingapps contact op en bouwen snel een band op. Ze overladen hun slachtoffer met complimenten en aandacht, waardoor het contact intens wordt. De oplichter presenteert zichzelf als rijk en toont foto’s van een luxe leven.

Na een tijdje nodigt de oplichter het slachtoffer uit om bijvoorbeeld ook te beleggen, of vraagt om geld, bijvoorbeeld voor een vliegticket, medische kosten of een schuld. De oplichter belooft het bedrag terug te betalen, maar blijft steeds geld vragen en komt die belofte nooit na. Uiteindelijk raakt het slachtoffer al het geld kwijt. Dit heet datingfraude.

Wat te doen met phishing?

Ontvang je zo’n bericht? Dat kan iedereen overkomen, maar: verwijder het meteen. Meld het direct bij je provider of bij een instantie als de belastingdienst. Bel onbekende nummers niet terug en bewaar zoveel mogelijk info, zoals telefoonnummers, betaalgegevens en screenshots. Maak daarna een melding.

Misvattingen over zonnebrand: wat is waar en wat niet?

Goed nieuws voor koffiedrinkers: je leeft mogelijk langer door cafeïne

Reacties