Lisanne van Marrewijk Relaties & seks 16 mrt 2025, 07:59

Leestijd: 6 minuten

Is het oké om je partner soms irritant te vinden? Zo ga je daarmee om

Of het nu kleine gewoontes zijn, zoals sokken laten slingeren of de vaatwasser nooit uitruimen, of gedrag dat normoverschrijdender is dan dat: we ergeren ons allemaal weleens aan de ander. Kleine irritaties in een relatie lijken onschuldig, maar kunnen opstapelen tot serieuze frustraties. Wat zeggen die irritaties eigenlijk over jou?

En hoe voorkom je dat ze de sfeer in je relatie bepalen? In de psychologie worden irritaties immers vaak gezien als een spiegel: ze vertellen je iets over je eigen behoeften en verwachtingen. 

Metro spreekt met relatietherapeut en psychotherapeut Eefje Dijkman. Hoe leer je omgaan met irritaties en voorkom je dat ze zich opstapelen en er uiteindelijk een bom barst?

In onderstaande video praat Metro met mensen over de dingen waar zij zich aan ergeren bij hun partner:

Irritatie als een signaal

Volgens relatietherapeut en psychotherapeut Eefje Dijkman vertellen irritaties je veel over je eigen grenzen. „Een irritatie is in feite een signaal dat een grens is bereikt”, legt ze uit. „Het betekent dat je iets onprettig vindt, en dat is waardevolle informatie.”

Het probleem is alleen: veel mensen vinden het lastig om op een constructieve manier hun grenzen aan te geven. „We reageren vaak op twee manieren: óf we zeggen meteen geïrriteerd wat er aan de hand is óf we trekken ons terug en laten het sudderen. Geen van beide is effectief.” 

Wat je volgens Dijkman eigenlijk wilt doen, is het ijzer smeden als het koud is. „Op het moment dat je je geïrriteerd voelt, ben je vaak te emotioneel om een constructief gesprek te voeren. Het is beter om een moment van rust af te wachten en dan pas het gesprek aan te gaan.” Zonder irritaties te laten sudderen, dus.

Wat is jouw window of tolerance?

Ze verwijst naar het concept van de window of tolerance, een werkwijze uit de psychologie die uitlegt hoe je emoties en stressniveau gedurende de dag schommelen. Het ene moment ben je simpelweg meer gespannen dan het andere moment. „Zolang je binnen jouw ‘window’ blijft, en dus niet te gespannen of geëmotioneerd bent, kun je goed nadenken, je emoties goed uiten en een constructief gesprek voeren”, legt Dijkman uit.

„Raak je te geëmotioneerd, dan kun je minder goed functioneren. Je komt in een vecht- of vluchtmodus: je gaat schelden, schreeuwen of reageert boos (vechten) óf je klapt dicht en trekt je terug (vluchten). In beide gevallen verlies je het contact met elkaar.” 

Op zulke momenten is het volgens de relatietherapeut beter om even afstand te nemen, tot rust te komen en het gesprek later te voeren. „Vraag jezelf af: wat gebeurde er? Waarom raakte dit me zo? Als je dat helder hebt, kun je op een rustige manier het gesprek aangaan.” 

Wat zit er achter die irritaties?

Hoewel irritaties op het eerste gezicht over kleine dingen lijken te gaan (lees: een partner die altijd te laat is, zijn rommel nooit opruimt of te veel op zijn telefoon zit) zit er vaak een diepere laag onder. „Deels heeft het ermee te maken dat jullie twee verschillende individuen zijn die het simpelweg niet altijd met elkaar eens zijn, en dat is oké”, legt de de relatietherapeut uit. 

„Tegelijkertijd komen de triggers voort uit eerdere ervaringen, zoals je opvoeding of een eerdere relatie. Dat gebeurt vaak onbewust, maar als je de irritaties uitpluist, herken je daar patronen in.” Als je ouders bijvoorbeeld belerend waren, kan het zijn dat je sneller geïrriteerd raakt als je partner iets corrigerends zegt. En als je in een vorige relatie bedrogen bent, kan het ontbreken van een reactie op je appjes argwaan of irritatie oproepen.

Irritaties raken zo een dieperliggende behoefte: „Het gaat zelden over die vieze onderbroek op de grond, maar eerder over het gevoel dat je niet gehoord of gewaardeerd wordt of er geen rekening met je gehouden wordt. Misschien voel je je niet belangrijk, niet serieus genomen of krijg je het idee dat je er alleen voor staat.” 

Het herkennen van deze triggers helpt om irritaties beter te plaatsen en minder persoonlijk te maken. „Als je begrijpt waar je gevoel vandaan komt, kun je er met meer mildheid naar kijken. En je partner ook.” 

Irritaties op een gezonde manier bespreken 

Hoe pak je irritaties aan zonder in een cirkel van ruzies of verwijten te belanden? Dijkman geeft een aantal tips: 

1. Kies het juiste moment: „Timing is echt stap één. Ga niet in gesprek als je hoog in je emoties zit, maar als je allebei wat rustiger bent. Anders escaleert het snel. Vraag jezelf af wat je zo irriteert en kom er later op terug.” 
2. Erken de gevoelens van de ander: „Je hoeft het niet altijd eens te zijn met elkaar, maar je kunt wel erkennen dat iets vervelend voelt voor de ander. Dat zorgt voor begrip en verzacht de spanning.” 
3. Wees niet bang om sorry te zeggen: „Reflecteer op je eigen gedrag en durf te zeggen: ‘Ik snap dat dat niet fijn voor je was. Sorry, dat was niet mijn bedoeling.’ Dat kan veel goeds doen.”
4. Houd de boodschap bij jezelf: „In plaats van ‘jij luistert nooit!’ kun je zeggen: ‘Ik heb het gevoel dat je geen rekening met me houdt als jij op je telefoon zit.’ Dan geef je aan wat het met jou doet, zonder de ander aan te vallen.” 

Wanneer moet je irritaties serieus nemen? 

Als je steeds weer in dezelfde patronen terugvalt, kan dat een signaal zijn dat er iets niet goed zit. „Verval je keer op keer in dezelfde irritaties of verwijten, dan kan het helpen om dat samen te onderzoeken. Je kunt veel problemen samen uitzoeken door er goed over te praten”, zegt Dijkman. 

„Maar het kan ook zijn dat er een fundamentele behoefte mist die de ander niet kan vervullen. Dat is geen onwil, maar eerder iets wat niet lukt of past bij de ander. Dat kan dan een langdurige worsteling zijn en soms is de conclusie dat je niet bij elkaar past.” 

Irritaties zijn menselijk

Maar, benadrukt Dijkman, irritaties horen erbij. „Jullie zijn tenslotte twee verschillende mensen. Beiden draag je blauwe plekken met je mee uit eerdere ervaringen: oude pijn, maar ook stress van werk, de drukte van het gezinsleven of zorgen om een zieke ouder. Al die factoren kunnen ervoor zorgen dat je door je partner wordt geraakt, ook al gaat dat om iets onbenulligs. Dat is op zich niet erg; het belangrijkste is hoe je er samen mee omgaat wanneer je in zo’n patroon belandt.”

Als je een relatie hebt, is dat vaak ook hard werken. Maar als je geen relatie hebt, verlang je daar misschien naar. In beide gevallen heb je iets aan deze weetjes:

• Ben je single en op zoek naar een partner? Dan is de kroeg misschien de standaard plek om te ‘zoeken’, maar niet de beste.
• In een relatie kan je partner soms op pijnpunten drukken. Ben je gekwetst of getriggerd door de ander? Zo ga je daarmee om.
• De term polyamoreus ken je misschien wel, maar tolyamoreus? Waarschijnlijk zitten meer mensen dan je denkt in een tolyamoreuze relatie.
• Sommige mensen worden om de haverklap verliefd. Dat kan echter wijzen op emofilie, dat ook een risico met zich meebrengt.

Reacties