Erik Jonk
Erik Jonk Relaties & seks 11 sep 2020
Leestijd: 4 minuten

Eerste echtscheiding in Nederland was vandaag… in 1796

De allereerste echtscheiding in ons land was op 11 september, in het jaar 1796. Sinds 2010 is het op de tweede vrijdag van deze maand de Dag van de scheiding. Het aantal echtscheidingen daalt als het om absolute aantallen gaat.

Dat blijkt uit de Nationale Echtscheidingsmonitor 2020, opgesteld door juridisch adviseur Judex op basis van cijfers van Judex en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Steeds minder stellen trouwen. In de afgelopen tien jaar werden in 2010 de meeste huwelijken gesloten. In totaal traden er meer dan 75.000 stellen dat jaar in het huwelijksbootje. De minste huwelijken werden gesloten in 2019, dit waren er iets meer dan 60.000.

Geregistreerde partnerschappen ‘in’

Trouwen is minder populair, maar wel is er een stijgende lijn in het aantal geregistreerde partnerschappen dat in Nederland aangegaan wordt. Het aantal is de afgelopen tien jaar meer dan verdubbeld. Maar er worden dus minder huwelijken afgesloten en die trend lijkt zich nog even door te zetten, bijvoorbeeld doordat jonge stellen steeds minder vaak trouwen.

Logisch: minder vaak een echtscheiding

Betekent dit ook dat er steeds minder scheidingen zijn? Ja, want het aantal scheidingen na een huwelijk daalt de afgelopen jaren sterk. In eerste instantie lijkt de oorzaak logischerwijs dat er minder huwelijken gesloten worden. Dit zal ongetwijfeld een rol spelen in de krimp in het aantal scheidingen.

De huwelijken die gesloten worden sneuvelen wel steeds vaker (en dat is in de absolute aantallen dus niet terug te zien). In 1950 keken Nederlands nog op een hele andere manier naar het huwelijk. Scheiden was nog niet zo normaal als dat het nu is en mensen bleven vaker en langer bij elkaar. In 1950 waren er slechts drie huwelijksontbindingen per duizend echtparen. Dit aantal steeg vooral vanaf het jaar 1970 tot het jaar 2000 stevig. In 2000 was het aantal huwelijksontbindingen door echtscheiding per duizend echtparen al gestegen naar 9.8.

Vaak echtscheiding na een crisis

In de laatste tien jaar was er in 2014 een piek in het aantal scheidingen te zien. De piek is een voorbeeld van het feit dat inkomen en spaargeld een direct effect hebben op het aantal scheidingen en vooral op de datum wanneer koppels overgaan tot een scheiding. Na de laatste economische crisis kregen mensen meer vertrouwen in de economie. Dat is ook terug te zien in het aantal scheidingen. Hoofddemograaf Jan Latten van het CBS gaf aan dat dit kwam door het uitstelgedrag van veel mensen. Door de economische crisis stelden mensen een vaak dure scheiding uit tot het moment dat de economie weer aantrok.

Sinds maart kampt ons land met een nieuwe crisis. ​De eerste cijfers die bekend zijn over de invloed van de coronacrisis​ op het aantal scheidingen laten zien dat mensen hun scheiding opnieuw vooruitschuiven.

Een foto van een tekening van een echtscheiding
Foto: Colourbox

Scheiden na feestdagen en vakantie

Januari is de maand waarin veruit de meeste mensen hun huwelijk beëindigen. Bijna elk jaar is dit de maand met de meeste scheidingen. Dit komt onder andere doordat de feestdagen vaak de nodige spanningen met zich meebrengen. Een andere maand waarin er veel scheidingen plaatsvinden is september. Dit valt mogelijk te verklaren doordat spanningen tijdens een vakantie kunnen oplopen en men de scheiding na de vakantie afhandelt.

Echtscheiding op latere leeftijd

Mensen beslissen steeds vaker om op latere leeftijd nog een andere kant op te willen met hun liefdesleven. Uit de cijfers van 2009 tot en met 2018 blijkt dat stellen steeds vaker op latere leeftijd gaan scheiden. Volgens Judex zijn mensen gemiddeld 43 jaar als ze hun scheiding starten. Dit is ook te zien in de cijfers van het CBS. Bij mannen is gemiddelde leeftijd 47 jaar en bij vrouwen is het 44 jaar.

En hoe zat het nou in het jaar 1796?

Nederland werd door de Franse revolutie in 1795, zo weet Isgeschiedenis.nl, opgenomen in het Franse Rijk. Veel wetten uit de Franse Burgerlijke wetgeving werden daardoor in Nederland van toepassing, zo ook die over echtscheidingen. Tot dan toe ging de kerk over persoonlijke zaken als een scheiding, zeker in het zuiden van het land. Het echtpaar Wilhelmus Meers en Agatha Lenaerts waren de eersten die van de mogelijkheid gebruik maakten. Ze waren getrouwd op 26 november 1775 te Maastricht. Het huwelijk leek voorspoedig te gaan en er werden zes kinderen geboren. Maar het mocht niet baten en de echtelieden besloten niet meer samen door het leven te gaan.

Lees ook: Wat als romantische vakantie eindigt in scheiding?

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.