Opvoedvraag: ‘Opa en oma stemmen rechts en beïnvloeden onze kinderen, hoe gaan we hiermee om?’
Opvoeden, hadden we er maar een handleiding voor. Het ouderschap gaat gepaard met zowel intense geluksmomenten als een hoop kopzorgen en dilemma’s. Daarom beantwoordt Sofie Vissers, hoofdredacteur van J/M Ouders en moeder van twee kinderen, wekelijks voor Metro een opvoedvraag van ouders.
Deze week de vraag van Nienke (48): „Opa en oma stemmen rechts en beïnvloeden onze kinderen, hoe gaan we hiermee om?” Sofie schiet te hulp.
Opvoedvraag: ‘Opa en oma stemmen rechts en beïnvloeden onze kinderen, hoe gaan we hiermee om?’
„Beste Sofie,
Ik heb een goede band met mijn ouders. Ze passen elke week met liefde op onze twee kinderen (8 en 10), gaan met ze op pad en springen altijd bij als we omhoog zitten. Maar sinds de verkiezingen bezig zijn, merk ik dat hun politieke voorkeur wel héél nadrukkelijk aanwezig is. Ook bij de kinderen.
Mijn ouders stemmen rechts, mijn man en ik zitten meer aan de linkerkant van het spectrum. Op zich geen ramp, we hoeven het niet overal over eens te zijn. Maar de laatste tijd laten ze tijdens het oppassen steeds opmerkingen vallen die onze kinderen oppikken. Dingen als: „Die klimaatmaatregelen zijn allemaal onzin” of „Vroeger werkte iedereen keihard, nu wil iedereen gratis geld.” En laatst hoorde ik mijn 8-jarige dochter zeggen dat „opa vindt dat vluchtelingen gewoon terug moeten“.
Ze bedoelen het niet kwaad, het is hun manier van praten, maar ik wil niet dat mijn kinderen politieke meningen overnemen zonder dat ze begrijpen waar het over gaat. Toen ik er laatst voorzichtig iets van zei, reageerde mijn moeder meteen enorm aangevallen: „Mogen we dan helemaal niets meer zeggen?” En mijn vader bromde dat ze „toch alleen maar eerlijk” zijn.
Ik zit er echt mee. Ik wil de band tussen mijn ouders en mijn kinderen niet beschadigen, maar ik wil ook dat ons huis een plek blijft waar we zelf bepalen wat we onze kinderen meegeven. Hoe trek ik een grens zonder dat ik ondankbaar of betweterig overkom tegenover de mensen die zo veel voor ons doen?“
Het antwoord
Dank voor het delen voor je herkenbare dilemma. Je ouders vangen de kinderen op, geven liefde en aandacht en zijn een stabiele factor in hun leven. Tegelijkertijd zie je dat ze, vaak onbewust, hun politieke overtuigingen meegeven. Dat is lastig, zeker als dat botst met jullie eigen ideeën. En juist omdat het om familie gaat, ligt dit extra gevoelig: je wilt dankbaar blijven, maar ook trouw zijn aan je eigen overtuigingen en aan de opvoeding die jullie voor ogen hebben.
Het is logisch dat je dit lastig vindt. Veel ouders voelen zich schuldig als ze grenzen willen stellen aan grootouders die tegelijkertijd zoveel doen. Maar dankbaarheid en grenzen sluiten elkaar niet uit. Het is juist volwassen om het gesprek te voeren als iets niet goed voelt, voordat irritatie oploopt.
Gespreksstof
Bedenk dat je ouders waarschijnlijk niet de bedoeling hebben om jouw opvoeding te ondermijnen. Hun opmerkingen zijn voor hen gewoon gespreksstof, of een manier om te laten zien „hoe zij de wereld zien”. Ze realiseren zich vaak niet dat kinderen uitspraken letterlijk nemen, en dat herhaling invloed heeft. Daar kun je ze rustig op wijzen, zonder verwijt.
Zeg bijvoorbeeld: „Ik merk dat de kinderen uitspraken van jullie overnemen, zoals over vluchtelingen en de politiek. Dat vind ik lastig, want wij willen ze leren om daar later zelf een mening over te vormen. Zouden jullie erop willen letten om zulke onderwerpen even te vermijden als ze erbij zijn?”
Hou het bij jezelf („ik merk dat…”, „ik vind dat lastig”) in plaats van bij wat zij ‘fout’ doen. Dat maakt het gesprek minder beladen.
Kaderen
Een andere strategie is om de invloed van je ouders te kaderen. Kinderen zijn slim genoeg om te leren dat verschillende mensen verschillend denken. Je kunt dat zelfs gebruiken als leermoment. Als je dochter zegt: „Opa vindt dat vluchtelingen terug moeten”, kun je antwoorden: „Ja, opa denkt daar zo over. Papa en ik denken daar anders over. Mensen kunnen verschillende meningen hebben, en dat is oké. Belangrijk is dat je leert nadenken waarom jij iets vindt.” Zo maak je er een kans van om je kind te leren dat meningsverschillen bij het leven horen.
Tot slot: laat je ouders ook weten dat hun rol er voor jou echt toe doet. Zeg bijvoorbeeld: „Jullie zijn zo belangrijk voor de kinderen. Juist daarom wil ik dit goed bespreken, zodat de sfeer fijn blijft.” Zo hoort je moeder niet alleen kritiek, maar ook waardering.
Vermijd verwijt
Kortom: vermijd verwijt, benoem je gevoel, stel een duidelijke grens en erken hun goede bedoelingen. Politiek is tijdelijk, maar familie is voor altijd. En met een beetje begrip van beide kanten, kunnen de kinderen leren dat liefde sterker is dan een verschil van mening.
Lees op J/M Ouders de column van Loth in Zweden: ‘Waarom Zweden veel minder prestatiedruk kent dan Nederland’
Benieuwd naar meer antwoorden op vragen over opvoeding? In deze stukken geven we ook advies:
- Sannes 16-jarige zoon kwam thuis met het nieuws dat hij een meisje, ook 16 jaar oud, zwanger heeft gemaakt. Wat nu?
- Rolien wil graag weer eens op date met haar man, maar de oppas heeft afgezegd. Kan zij haar dreumes en peuter alleen thuislaten?
- Jack (7), de zoon van Emma, heeft vaak geen zin om naar een feestje te gaan als hij uitgenodigd wordt. Moet ze hem dwingen toch te gaan?
- Wat als je volwassen kind niet helpt in het huishouden? Je moet toch samen de boel runnen én je kinderen wat verantwoordelijkheid bijbrengen. Hoe doe je dat?
:format(jpeg):background_color(fff)/https%3A%2F%2Fwww.metronieuws.nl%2Fwp-content%2Fuploads%2F2025%2F03%2FWhatsApp-Image-2025-03-13-at-13.43.46-1.jpeg)