Sophie Rietmulder Health & mind 4 jun 2025, 14:20

Leestijd: 3 minuten

Pesten op school blijft hardnekkig, vooral online gebeurt het vaak buiten beeld

Pesten op school is nog altijd een actueel probleem. Hoewel het aantal basisschoolleerlingen dat structureel gepest wordt iets lager ligt dan twintig jaar geleden, is er onder middelbare scholieren juist een toename te zien. 

En dan is er nog die ongrijpbare wereld van online pesten, waar de meeste volwassenen geen zicht op hebben, maar waar jongeren wel degelijk de pijn van voelen. Het Nederlands Jeugdinstituut deelt nieuwe cijfers en inzichten over de frequentie van pesten en de gevolgen op lange termijn. Ook jaren na de middelbare school.

Metro schreef eerder al dat pesten steeds langduriger en ernstiger wordt.

Van schoolplein naar scherm

In schooljaar 2021-2022 gaf 17 procent van de basisschoolleerlingen aan weleens gepest te worden. Bij 8 procent gebeurde dat vaak, wat betekent: minstens twee keer per maand. In het voortgezet onderwijs zegt 9 procent regelmatig slachtoffer te zijn van pesten, een stijging ten opzichte van een jaar eerder, toen dat nog 6 procent was.

Online pesten is daarbij een groot probleem geworden. In het basisonderwijs zegt 4,5 procent van de leerlingen vaak digitaal gepest te zijn, met een opvallend verschil tussen meisjes (6 procent) en jongens (2,8 procent). In het voortgezet onderwijs ligt dat cijfer op 3,7 procent: daar zijn jongens en meisjes even vaak slachtoffer.

Soorten pestgedrag

Vooral mondeling pestgedrag komt veel voor: uitlachen, uitschelden, roddels. Maar ook buitensluiten, iemand duwen, spullen verstoppen of het bewerken van foto’s in WhatsApp-groepen zijn bekende vormen van pesterijen. Online pesten komt in 37 procent van de pestgevallen op de middelbare school voor. Het is vaak subtiel, verspreid over verschillende kanalen en daardoor lastig te stoppen.

Patricia Bolwerk, oprichter van Stop Pesten Nu, vertelde onlangs aan Metro waarom pesten iedereen raakt en wat we eraan kunnen doen.

Lange termijn gevolgen pesten

Nieuw onderzoek van Tilburg University, de Universiteit Antwerpen en de Open Universiteit Heerlen toont aan dat pestervaringen hun sporen achterlaten, zelfs jaren later. Jongvolwassenen die tussen hun 10e en 18e zijn gepest, hebben als volwassene vaker last van angst, een lager zelfbeeld en minder tevredenheid over hun leven.

Het is voor het eerst dat er ook specifiek is gekeken naar online pesten op de lange termijn. De negatieve impact daarvan blijkt groot. Pesten heeft niet alleen een negatieve invloed op het mentaal welbevinden, maar ook op iemands persoonlijkheid en fysieke gezondheid, concluderen de onderzoekers. Tegelijkertijd meldden sommige ex-slachtoffers ook positieve gevolgen, zoals meer veerkracht en sterke vriendschappen met mensen die hen steunden.

Online en offline lopen steeds meer door elkaar

Volgens Charlotte Dopper van het Nederlands Jeugdinstituut is het belangrijk dat volwassenen de online leefwereld van jongeren leren begrijpen zodat ze pestgedrag online kunnen herkennen. „Voor kinderen en jongeren maakt het vrijwel geen verschil of iets online of offline gebeurt. Voor hen is dit één en dezelfde wereld.”

Zij benadrukt ook dat ouders en professionals een belangrijke rol kunnen spelen bij het herstellen van het zelfbeeld van gepeste kinderen. „Ze nemen dat gevoel vaak mee in nieuwe situaties, waardoor ze angstig zijn bij het leggen van nieuwe sociale contacten. Terwijl een kind dat op school gepest wordt tegelijkertijd een positieve en krachtige ontwikkeling kan doormaken op de sportclub. Niet elke situatie is hetzelfde en het is belangrijk dat ouders en professionals helpen bij het uit elkaar trekken van deze ervaringen.”

Bang voor de lift? Zó groot is de kans dat je vast komt te zitten

Veel mensen om je heen, maar toch eenzaam: hoe kan dat?

Reacties