Cassandra Oostrom Health & mind 19 mei 2025, 13:54

Leestijd: 2 minuten

Volgens arts maakt stoppen met alleen maar positief denken je gelukkiger

Altijd positief denken, doelen stellen, ambities najagen… Het klinkt als het recept voor een succesvol en gelukkiger leven. Maar volgens arts en schrijver Jordan Grumet is er juist veel winst te behalen met een ogenschijnlijk sombere strategie: het bewust nadenken over wat er mis kan gaan.

Deze aanpak heet negative visualization, zo schrijft hij in een artikel voor Psychology Today. Hiermee bedoelt Grumet dat je je soms moet voorstellen dat iets mislukt. Hoewel het misschien klinkt als een recept voor doemdenken, is het precies het tegenovergestelde. Het helpt je om los te komen van prestatiedruk, meer in het moment te leven en gelukkiger te zijn, ook als dingen anders lopen dan gepland.

Grumet haalt zijn ideeën uit Stoïcijnse filosofie

Het idee komt uit de Stoïcijnse filosofie, een stroming uit het oude Rome, zo schrijft Grumet. Denkers als Seneca, Epictetus en Marcus Aurelius gebruikten negatieve visualisatie als mentale training: door je regelmatig voor te stellen wat je kunt verliezen of wat er mis kan gaan, ontwikkel je veerkracht, dankbaarheid en innerlijke rust. Moderne psychologie sluit daar steeds meer bij aan.

Volgens Grumet helpt negatieve visualisatie je om los te komen van einddoelen en juist te genieten van het proces. Hij maakt onderscheid tussen Big-P Purpose (je grote missie, de ultieme droom) en little-p purpose (de voldoening die je uit de dagelijkse bezigheden haalt).

Door je voor te stellen dat je dat grote doel misschien nooit haalt, ga je je afvragen: vind ik de weg ernaartoe eigenlijk wel leuk? En dat is precies de kracht, verklapt de arts en schrijver.

Aanpak maakt je gelukkiger

Je waardeert namelijk het proces meer. „Als je er niet op rekent dat je die roman afschrijft of die topfunctie krijgt, komt de vraag op: vind ik het schrijven zélf leuk? Krijg ik energie van mijn werk? Het draait dan niet meer om het eindpunt, maar om de reis zelf. En als die reis voldoening geeft, leef je betekenisvoller, ongeacht de uitkomst.”

Ook blijf je volgens Grumet openstaan voor onverwachte geluksmomenten. „Soms jaag je een doel na, maar ontdek je onderweg iets anders wat je gelukkig maakt. Een onverwachte kans, een andere richting, een passie die je niet kende. Door mentaal los te laten waar je móét eindigen, maak je ruimte om zulke verrassingen toe te laten.” 

Tot slot voorkomt deze aanpak het ‘ik ben pas gelukkig als…’-denken. „Heb je ooit iets bereikt waar je lang naar uitkeek – een nieuwe baan, huis, diploma en viel het gevoel daarna tegen? Dat is het psychologische fenomeen van hedonistische adaptatie: we wennen snel aan nieuwe omstandigheden en gaan weer verlangen naar iets nieuws.” Negatieve visualisatie beschermt daartegen volgens Grumet. „Door regelmatig te bedenken wat er niet lukt, waardeer je wat je nu hebt veel meer.” 

Meer zekerheid voor werknemers: kabinet pakt eindeloze tijdelijke contracten aan

Thuiswerken weer steeds meer onder druk: ‘Doodzonde’

Reacties