Sophie Rietmulder Health & mind 26 apr 2025, 11:01

Leestijd: 2 minuten

Wat je op de middelbare school meemaakte, zie je later terug op de weegschaal

Denk jij bij je tijd op de middelbare school vooral aan ongemakkelijke dansfeestjes, broodjes kaas in de pauze en wie met wie verkering had? Logisch. Maar volgens een nieuw onderzoek is er nog iets anders dat we uit die tijd meedragen, letterlijk. 

Je gewicht op middelbare leeftijd blijkt namelijk opvallend vaak terug te voeren op je puberjaren. En vooral vrouwen dragen die last nog decennia met zich mee. Dat blijkt uit een onderzoek dat door het Amerikaanse ministerie van Onderwijs werd goedgekeurd.

Van schoolplein naar streefgewicht

Onderzoekers volgden een groep mensen die in 1980 in hun examenjaren zaten, tot ver in hun vijftiger jaren. Wat bleek? Niet alleen je opleiding of inkomen als volwassene speelt een rol bij je gewicht, maar óók hoe je schooltijd eruitzag. Dingen als op een privéschool zitten, populaire vrienden hebben, of ingedeeld worden in de hoge leergang, bleken stuk voor stuk verbonden met een lager lichaamsgewicht later in het leven.

En nee, dat is niet alleen te verklaren door een vervolgstudie of een goedbetaalde baan. Zelfs als die factoren werden meegerekend, bleven de ervaringen van de middelbare school significant van invloed.

Vooral vrouwen voelen de impact

Wat extra opvalt in het onderzoek: bij vrouwen zijn de effecten veel sterker dan bij mannen. Voor meisjes bleek het opleidingsniveau van hun school en de grootte van hun sociale netwerk invloed te hebben op hun latere BMI. Voor jongens gold dat in mindere mate.

De verklaring? Volgens de onderzoekers speelt maatschappelijke druk een grote rol. Vrouwen krijgen van jongs af aan signalen dat slank zijn belangrijk is, in tijdschriften, op sociale media en zelfs via leraren of vriendinnen. Wie op jonge leeftijd leert voldoen aan dat beeld, bijvoorbeeld in een omgeving waar gezondheid en uiterlijk veel aandacht krijgen, neemt die normen vaak mee naar volwassenheid.

Populariteit op de middelbare school

Een opvallend detail: vrouwen die op school populair waren, bleken later ook gezonder gedrag te vertonen. Dat klinkt misschien gek, maar het idee is dat sociale acceptatie in de puberteit helpt om een positief lichaamsbeeld te ontwikkelen en dus ook om beter voor jezelf te zorgen. Zo zou de druk om erbij te horen juist kunnen leiden tot gezondere keuzes, zoals bewegen, goed eten en niet te veel snoepen uit frustratie of stress.

Obesitas is wereldwijd een groeiend probleem. In Nederland is inmiddels ruim de helft van de volwassenen te zwaar. Dit blijkt uit de meest recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Van deze groep heeft 35 procent matig overgewicht (BMI tussen 25 en 30) en 16 procent obesitas (BMI van 30 of hoger). 

De onderzoekers pleiten er dan ook voor om middelbare scholen niet alleen als leeromgeving te zien, maar ook als gezondheidsspeelveld. Door een positieve cultuur te creëren waarin aandacht is voor mentale gezondheid, gezonde voeding én sociale veiligheid, kunnen scholen bijdragen aan een gezonder leven.

Mbo’ers vallen massaal uit, maar deze aanpak houdt ze wél op school: ‘Veel jongeren zijn aan het zwemmen’

Narcisme is soms aan iemands ogen te zien: zo herken je het

Reacties