Nikki Veerbeek Gezondheid 14 okt 2025, 12:01

Leestijd: 2 minuten

Meer orgaandonoren door donorwet, zoveel zijn het er

Het aantal geregistreerde orgaandonoren steeg met bijna 30.000 ten opzichte van vorig jaar, meldt het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS). Op 1 januari waren er 8,1 miljoen geregistreerde donoren. Daarmee is 58 procent van de volwassen orgaandonor. Meer mensen staan automatisch geregistreerd als orgaandonor omdat ze geen keuze hebben gemaakt, en niet omdat ze daar expliciet toestemming voor hebben gegeven.

De regels over orgaandonatie zijn op 1 juli 2020 veranderd. In de gewijzigde donorwet staat dat alle inwoners van Nederland vanaf 18 jaar in het Donorregister komen te staan. Daarin kun je aangeven of je wel of niet je organen wil doneren, en of je bijvoorbeeld bepaalde organen wil uitsluiten van donatie. Vul je geen keuze in, dan heb je „geen bezwaar tegen orgaandonatie”. Wie geen orgaandonor wil zijn, moet dat dus actief melden.

Zoveel orgaandonoren zijn er

Zo’n 3,33 miljoen volwassenen hebben geen keuze gemaakt. Vorig jaar waren dit er 3,29 miljoen. Ongeveer 10,6 miljoen mensen hebben wel een keuze gemaakt. Bijna 4,8 miljoen van hen geven toestemming om hun organen te doneren, ruim 4,3 miljoen geven geen toestemming en ongeveer 1,5 miljoen mensen laten die keuze over aan hun nabestaanden. In 2020, het jaar waarin de nieuwe donorwet inging, hadden 6,9 miljoen mensen een keuze ingevuld.

Volgens statistiekbureau CBS en het Donorregister zijn vooral jongeren orgaandonor doordat ze geen keuze hebben doorgegeven. In de groep van 18- tot 25-jarigen heeft 41 procent geen keuze gemaakt. In 2022 was dit iets meer dan 36 procent. De groep jongvolwassenen die geen toestemming geeft, steeg in die periode van 41 naar 45 procent. Van de mensen van 75 jaar en ouder geeft meer dan de helft geen toestemming voor orgaandonatie.

Verschillen gemeenten en geslacht

Inwoners van Neder-Betuwe staan met 43 procent het minst vaak geregistreerd als donor, gevolgd door mensen die in Urk wonen (47 procent). Inwoners van de gemeente Groningen staan het vaakst geregistreerd als donor (68 procent), gevolgd door Rozendaal (67 procent).

Mannen gaven bijna anderhalf keer zo vaak als vrouwen geen keuze door. Mensen met basisonderwijs of een vmbo-diploma maken anderhalf keer vaker geen keuze dan mensen met een hbo- of wo-diploma. En als zij wel kiezen, dan is dat bijna twee keer zo vaak ‘geen toestemming’.

Vorig jaar viel op dat volwassenen met herkomst buiten Nederland bijna twee keer zo vaak aangeven geen donor te willen zijn als volwassenen met Nederlandse herkomst. Dat mensen met een niet-Nederlandse herkomst minder vaak donor zijn, kan leiden tot een tekort aan donoren voor deze groep. De kans om een passend orgaan te vinden, dat niet wordt afgestoten door het lichaam, is het grootst als dit orgaan afkomstig is van iemand met dezelfde achtergrond.

Reacties