Sophie Rietmulder Gezondheid 2 jul 2025, 14:18

Leestijd: 3 minuten

Onderzoek: dagelijks gebruik van cannabis op middelbare leeftijd kan geheugen mogelijk verbeteren

Cannabis wordt al jarenlang in verband gebracht met gezondheidsrisico’s, vooral bij jongeren. Maar uit recent onderzoek blijkt dat het verhaal voor oudere volwassenen een stuk genuanceerder ligt. Voor mensen van boven de 50 kan dagelijks laagdrempelig gebruik van cannabis juist voordelen hebben voor het brein.

Hoewel het idee van medicinale wiet al langer bestaat, richten de meeste studies zich op jongere gebruikers. Dat is logisch, want bij jongeren kan cannabis negatieve effecten hebben op de hersenontwikkeling. Maar die risico’s nemen af naarmate de hersenen volgroeid zijn. Nieuwe studies verschuiven de aandacht nu naar de groep mensen van middelbare leeftijd en ouder.

Gebruik cannabis groeit onder ouderen

Tussen 2015 en 2023 nam het cannabisgebruik onder 65-plussers flink toe. Onder gepensioneerden is het gebruik bijna verviervoudigd, en ook in de leeftijdsgroep 50 tot 64 jaar gebruiken opvallend veel mensen dagelijks of bijna dagelijks cannabis: 34 procent van de vrouwen en 39 procent van de mannen, blijkt uit recent onderzoek.

De meeste gebruikers in deze groep noemen pijnklachten als reden voor het cannabisgebruik, bijvoorbeeld door artritis of een blessure. Ze ervaren cannabis vaak als een middel met minder bijwerkingen dan traditionele pijnmedicatie.

Invloed op het brein

Anders dan bij jongeren, waar cannabisgebruik schadelijk kan zijn voor de hersenontwikkeling, wijzen meerdere onderzoeken erop dat volwassenen op middelbare of oudere leeftijd er juist cognitieve voordelen van kunnen ondervinden.

Uit dieronderzoek blijkt dat lage, dagelijkse doses cannabis het werkgeheugen van oudere ratten verbeteren. Ook bij mensen zijn vergelijkbare resultaten gevonden: in een studie onder oudere volwassenen leidde langdurig cannabisgebruik niet tot cognitieve achteruitgang, en in sommige gevallen juist tot verbeterde hersenfuncties.

Cannabis en de hersenen

Een belangrijk aangrijpingspunt van cannabis zijn de zogeheten cannabinoïde-receptoren in de hersenen. Die spelen een rol bij geheugen, stemming en ontstekingsremming. Naarmate mensen ouder worden, neemt het aantal van deze receptoren af, wat samenhangt met toename van ontsteking en afname van cognitieve functies.

Cannabis blijkt deze receptoren weer te activeren. Daardoor neemt hersenontsteking af, en wordt in sommige gevallen de aanmaak van nieuwe hersencellen in de hippocampus, het gebied dat betrokken is bij geheugen en leren, gestimuleerd. Dit zou verklaren waarom dagelijks gebruik in lage doses juist gunstig kan uitpakken bij ouderen.

Niet zonder kanttekeningen

Belangrijk is dat het in deze onderzoeken gaat om lage doses, toegediend via inhalatie of orale producten zoals gummies. We weten natuurlijk inmiddels allemaal hoe ongezond roken is, dus gummies zijn automatisch de gezondere optie. 

Het gebruik van de hele plant lijkt ook effectiever dan geïsoleerde bestanddelen. De positieve effecten worden niet gezien bij hogere doseringen of bij jongeren, waar cannabisgebruik nog altijd gepaard gaat met risico’s voor de hersenontwikkeling.

Hoewel de resultaten hoopgevend zijn, benadrukken onderzoekers dat er nog veel onbekend is. De langetermijneffecten van dagelijks gebruik op latere leeftijd zijn nog niet volledig in kaart gebracht, en de werking kan verschillen per persoon en per aandoening. Meer onderzoek is nodig om te bepalen welke vormen en doseringen het meest effectief zijn. 

Je ademhaling is een graadmeter voor je gezondheid, dit wil je erover weten

Verbrand je meer calorieën als je meer zweet? Dit zegt de wetenschap

Reacties