Guus Rothuizen Gezondheid 2 jul 2025, 08:07

Leestijd: 3 minuten

Je ademhaling is een graadmeter voor je gezondheid, dit wil je erover weten

We ademen zo’n 20.000 keer per dag. Meestal onbewust. Maar juist die automatische handeling zegt veel over hoe het écht met ons gaat. Een te snelle, oppervlakkige of hoge ademhaling kan een signaal zijn van stress, angst of ziekte. En andersom: een rustige ademhaling is een teken van balans.

Dit kan je ademhaling je over je gezondheid vertellen.

Wat is normaal?

Een gezonde volwassene ademt in rust tussen de 12 en 20 keer per minuut. Dat is genoeg om het lichaam van zuurstof te voorzien en afvalstoffen zoals CO2 af te voeren. Maar veel mensen – vooral bij stress of spanning – ademen structureel te snel. Soms zelfs boven de 20 ademhalingen per minuut, wat het lichaam onnodig in een verhoogde staat van paraatheid brengt.

Hierom is je ademhaling belangrijk

Je ademhaling is een van de vier vitale functies van het lichaam, naast hartslag, bloeddruk en lichaamstemperatuur. De snelheid en diepte van je ademhaling geven belangrijke informatie over je gezondheidstoestand. Als je te snel ademt, kan dat wijzen op:

• Stress of paniek
• Koorts of infectie
• Astma of longproblemen
• Hartproblemen 

Een te trage ademhaling kan juist duiden op:

• Slaapapneu
• Gebruik van alcohol of kalmerende middelen
• Problemen met de hersenstam (bijvoorbeeld na een beroerte)
• Problemen met de schildklier

Ademen en stress: een vicieuze cirkel

Stress beïnvloedt onze ademhaling direct. In spannende situaties schakelt je lichaam over op een hoger ademtempo, bedoeld om je lichaam in actiestand te brengen voor eventuele vecht- of vluchtsituaties. Maar als die stress langdurig aanhoudt, blijf je te hoog en te snel ademen, ook zonder directe dreiging. Dit houdt je lichaam dan in een constante staat van alertheid en kan leiden tot vermoeidheid, duizeligheid, hartkloppingen en zelfs paniekaanvallen. 

Stress beïnvloedt dus onze ademhaling, maar onze ademhaling beïnvloedt dus ook op haar manier weer onze stresslevels.

Waar de borstademhaling vaak oppervlakkig en snel is, en geassocieerd wordt met stress of spanning, zorgt een diepe buikademhaling juist voor rust. Bij deze vorm van ademhalen zet de buik uit doordat het middenrif omlaag beweegt. Dit activeert het deel van ons zenuwstelsel dat ontspanning bevordert. 

Borstademhaling daarentegen kan het lichaam onbewust in een staat van paraatheid brengen, waarbij de hartslag en ademfrequentie stijgen. Juist bij chronische stress of angst schakelen mensen (vaak onbewust) over op deze hoge ademhaling, waardoor ze in een vicieuze cirkel van spanning terecht kunnen komen. 

Wat kun je zelf doen?

Een eerste stap is bewustwording. Hoe vaak adem je per minuut in rust? Adem je door je neus of mond? Via je buik of borst?

Probeer eens:

• Buikademhaling: leg één hand op je buik en adem diep in zodat je hand omhoog komt.
• 4-7-8-techniek: adem vier tellen in, houd zeven tellen vast, adem acht tellen uit. Herhaal vier keer.
• Neusademhaling: adem zoveel mogelijk door je neus, zeker in rust.

Door bewust en langzaam te ademen, geef je je lichaam het signaal dat het veilig is. Je activeert daarmee het zenuwstelsel dat wordt geassocieerd met ontspanning en rust.

Adem als medicijn

Je ademhaling is altijd beschikbaar en daarmee een krachtig instrument voor zelfzorg. Wie zijn adem leert kennen en reguleren, krijgt toegang tot een gezonder lichaam met meer grip op stress. Gelukkig zijn er steeds meer ademcoaches die jou hierbij kunnen begeleiden. Want in de hectiek van het dagelijks leven is een beetje ademruimte nooit verkeerd.

Meer weten over gezondheid? In deze stukken helpen we je op weg:

• Volgens een klinisch neuropsycholoog is een geneesmiddel voor Alzheimer nog lang niet in bereik. Wel tipt hij dingen die je kunt doen om het risico op dementie te verlagen.
• Soms eet of gebruik je jarenlang een product, waar je ineens een allergie of intolerantie voor ontwikkelt. Hoe kan dat?
• Er zijn apparaten waarmee mensen, ook zij die kerngezond zijn, 24/7 hun bloedsuiker kunnen meten. Heb je daar iets aan?
• Iedereen is tegenwoordig moe. Misschien jij ook wel, misschien zelfs meer dan normaal. We spraken een expert over de oorzaken van (toenemende) vermoeidheid.

Reacties