Valpreventietraining is razend populair, maar hoe effectief is dit om op je oude dag gezond te blijven?
Eén op de drie mensen boven de 65 komt jaarlijks ten val, en bij 75-plussers loopt dat op tot de helft. De lichamelijke én mentale impact is vaak groot, maar veel van deze valincidenten zijn te voorkomen. Wetenschappelijk onderzoek toont aan: een goed gekozen beweegprogramma kan écht het verschil maken.
Als een persoon op leeftijd valt, kan dat flinke gevolgen hebben. Denk bijvoorbeeld aan een gebroken heup, waardoor iemand (lang) in het ziekenhuis terechtkomt.
Bewegen als medicijn
Volgens een grote literatuurstudie uit 2023 naar de effectiviteit van beweeginterventies bij ouderen blijkt dat gestructureerde oefenprogramma’s het valrisico significant verlagen. Vooral interventies die zich richten op balans, spierkracht en mobiliteit laten duidelijke effecten zien.
Hoe intensiever en consistenter de oefeningen worden uitgevoerd, hoe groter het effect. Met name programma’s van minstens drie uur per week, onder begeleiding van een professional, dragen bij aan een meetbare daling in het aantal valincidenten. Beweging is daarmee niet alleen een manier om fit te blijven, maar een bewezen effectieve strategie tegen vallen.
Wat werkt?
Succesvolle beweeginterventies voldoen aan vijf criteria:
- Ze dagen de balans matig tot sterk uit.
- Ze worden minimaal drie uur per week uitgevoerd.
- Ze houden rekening met iemands medische achtergrond en valgeschiedenis.
- Ze worden begeleid door een professional.
- Ze stimuleren deelnemers om ook ná het programma actief te blijven.
Wat kun je zelf doen?
Benieuwd hoe het ervoor staat met jouw stabiliteit? Via de website testjevalrisico.nl kun je jouw valrisico testen.
Valpreventietrainingen worden in Nederland onder bepaalde voorwaarden vergoed vanuit de zorgverzekeraar. Zo moet iemand negatief scoren op de valrisicobeoordeling, die kan worden uitgevoerd door de huisarts. Hij of zij kan je dan doorverwijzen naar een valpreventietraining. Maar controleer altijd of jouw zorgverzekeraar dat specifieke programma vergoedt.
In Nederland zijn drie programma’s erkend als effectief:
- In Balans: combinatie van informatie en tai chi-achtige oefeningen.
- Vallen Verleden Tijd: sport, hindernisbanen en valtechnieken.
- Otago: spierversterkende en balansoefeningen voor thuis of in groepsverband.
Meer dan alleen het lichaam
Beweegprogramma’s verbeteren niet alleen kracht en stabiliteit, maar vergroten ook het bewustzijn van het eigen kunnen. Het kan je leren omgaan met omgevingsrisico’s en het zelfvertrouwen omtrent beweging te vergroten. Want als we minder willen vallen, dan moeten we, ironisch genoeg, meer bewegen.
Meer weten over gezondheid? In deze stukken helpen we je op weg:
- Volgens een klinisch neuropsycholoog is een geneesmiddel voor Alzheimer nog lang niet in bereik. Wel tipt hij dingen die je kunt doen om het risico op dementie te verlagen.
- Soms eet of gebruik je jarenlang een product, waar je ineens een allergie of intolerantie voor ontwikkelt. Hoe kan dat?
- Er zijn apparaten waarmee mensen, ook zij die kerngezond zijn, 24/7 hun bloedsuiker kunnen meten. Heb je daar iets aan?
- Iedereen is tegenwoordig moe. Misschien jij ook wel, misschien zelfs meer dan normaal. We spraken een expert over de oorzaken van (toenemende) vermoeidheid.