Cassandra Oostrom Gezondheid 16 jun 2025, 11:07

Leestijd: 2 minuten

Fietsen goed voor je brein: minder kans op dementie, vooral als je jong begint

Even op de fiets naar de supermarkt, de sportschool of een vriend? Goed plan! Niet alleen voor je conditie, maar ook voor je hersenen. Nieuw onderzoek laat zien dat mensen die vaak fietsen een kleinere kans hebben op dementie. En het verschil is aanzienlijk. 

Vooral bij jongere volwassenen lijkt het positieve effect groot.

Fietsers vaak minder kans op dementie

Wetenschappers uit China en Australië analyseerden gezondheidsdata van bijna vijfhonderdduizend Britten, met een gemiddelde leeftijd van 56 jaar. Ze keken naar hoe mensen zich dagelijks verplaatsen, niet voor werk, maar voor sociale of praktische activiteiten. Dat werd naast de ontwikkeling van hersenaandoeningen gelegd, zoals Alzheimer en andere vormen van dementie.

De conclusies liegen er niet om. In vergelijking met mensen die vooral inactieve vervoersmiddelen gebruiken (zoals auto’s of bussen), hadden fietsers:

19 procent minder kans op dementie in het algemeen

21 procent minder kans op Alzheimer

40 procent minder kans op jongdementie (voor het 65e levensjaar)

17 procent minder kans op dementie op latere leeftijd.

Meer grijze stof in het brein

Fietsers bleken niet alleen gezonder, maar ook letterlijk ‘breinvoller’. Uit hersenscans blijkt dat zij meer grijze stof hebben in bepaalde hersengebieden, waaronder de hippocampus, een regio die belangrijk is voor geheugen, leren en ruimtelijk inzicht.

Waarom fietsen helpt? Dat is volgens de onderzoekers een combinatie van factoren. Het is fysieke inspanning, mentale alertheid, je moeten oriënteren en omgaan met verkeer. „Fietsen is simpel, maar vraagt veel van zowel lichaam als geest”, schrijven ze.

Frisse lucht, focus en flexibiliteit

Het effect is vermoedelijk niet alleen te danken aan het bewegen zelf. Buitenlucht en daglicht kunnen ook bijdragen aan een gezonder brein. Mensen die wandelen of deels lopen, zagen ook een lichte afname in risico, maar het effect bij fietsers was het grootst.

Opvallend is dat mensen met een erfelijke aanleg voor Alzheimer, het APOE4-gen, minder voordeel hadden van fietsen. Toch werd ook bij hen een positief effect gemeten.

Geen garantie, wel een verstandige keuze

De onderzoekers benadrukken dat het om een associatie gaat, geen oorzaak-gevolg. Er zijn veel factoren die een rol spelen bij dementie. Toch sluiten hun bevindingen goed aan bij eerdere studies die fysieke activiteit koppelen aan een betere gezondheid van de hersenen.

En die kennis komt als geroepen: wereldwijd neemt het aantal mensen met dementie fors toe. In 2019 ging het om 55 miljoen mensen. In 2050 zijn dat er naar verwachting 139 miljoen.

Defensie-minister Israël: ‘Inwoners Teheran in Iran gaan prijs betalen

Videobellen met de chirurg werkt net zo goed als fysiek consult, zeggen patiënten

Reacties