Livia Guldie Gezondheid 17 jun 2025, 20:36

Leestijd: 3 minuten

Als artsen zelf patiënt worden: is euthanasie dan hun keuze voor het levenseinde?

Euthanasie is voor veel mensen een manier om hun leven op een waardige manier te beëindigen, wanneer er geen uitzicht meer is op verbetering of wanneer ze ondraaglijk lijden door een ernstige ziekte. Voor artsen, die regelmatig met leven en dood te maken hebben, is deze vorm van levensbeëindiging vaak beter bekend dan voor mensen zonder medische achtergrond. Maar kijken zij er daardoor ook anders naar?

Ook artsen kunnen te maken krijgen met ernstige ziekten. Maar als het zover komt, kiezen zij er dan voor om zo lang mogelijk door te blijven behandelen, of geven ze juist de voorkeur aan euthanasie? Die vraag werd voorgelegd aan meer dan 1400 artsen.

Resultaten onderzoek

Wat blijkt? Meer dan de helft van hen zou in zo’n situatie kiezen voor euthanasie. Daarnaast geven vrijwel alle ondervraagde artsen aan dat zij symptoombestrijding belangrijker vinden dan het kunstmatig verlengen van hun leven. De resultaten van dit onderzoek zijn gepubliceerd in het vakblad Journal of Medical Ethics. Ook Scientias schrijft hierover.

In het internationale onderzoek werden artsen uit acht verschillende landen ondervraagd over hun voorkeuren rond het levenseinde, mocht hen iets ernstigs overkomen. De landen verschilden sterk in hun wet- en regelgeving rondom euthanasie en hulp bij zelfdoding. De onderzochte regio’s liepen uiteen van België, waar euthanasie sinds 2002 wettelijk is toegestaan, tot de Amerikaanse staat Georgia, waar hulp bij levensbeëindiging strikt verboden blijft.

De verschillen tussen de landen lijken wel opvallend. In België beschouwt maar liefst 81 procent van de artsen euthanasie als een goede optie bij een ziekte als kanker, terwijl in Italië slechts 38 procent die mening deelt. Bij Alzheimer liggen de percentages wat lager, maar de trend blijft duidelijk: hoe liberaler de wetgeving, hoe groter de bereidheid onder artsen om euthanasie als mogelijkheid te overwegen.

Geen levensverlengende ingrepen

Opvallend is dat artsen zélf nauwelijks iets zien in levensverlengende ingrepen wanneer ze ernstig ziek zouden zijn. Behandelingen zoals reanimatie, beademing of sondevoeding willen de meesten liever niet. Slechts een half procent zou bij kanker nog reanimatie willen, en bij Alzheimer ziet maar 3,8 procent iets in sondevoeding.

De onderzoekers noemen dat tegenstrijdige gevoel een moreel spanningsveld: artsen voelen zich vaak verplicht om alle mogelijke behandelingen aan te bieden, zelfs als ze weten dat het lijden verlengt in plaats van verlicht. Voor henzelf zouden ze juist eerder kiezen voor comfort, rust en waardigheid.

Veel dokters voelen zich ongemakkelijk bij het routinematig inzetten van levensverlengende behandelingen, terwijl ze diezelfde zorg voor zichzelf juist zouden vermijden. „Onze studie laat zien dat dokters, waar ook ter wereld, liever kiezen voor kwaliteit van leven dan voor het koste-wat-kost rekken ervan”, zeggen de onderzoekers. De resultaten maken dus één ding duidelijk: artsen willen voor zichzelf iets anders dan wat vaak de norm is in de medische zorg. 

Verschillende overtuigingen spelen mee

Niet alleen wetgeving beïnvloedt deze keuzes, maar ook religieuze overtuiging speelt een rol. Artsen zonder religie blijken twee keer zo vaak bereid euthanasie of hulp bij zelfdoding te overwegen als gelovige artsen. Ook palliatieve artsen, die ervoor zorgen dat patiënten in een diepe slaap worden gebracht om het lijden te verlichten, zijn terughoudender met euthanasie en kiezen vaker voor palliatieve sedatie. Maar bijvoorbeeld huisartsen en artsen op de intensive care staan juist meer open voor euthanasie.

Wetenchapswebsite Scientista schrijft dat het onderzoek vragen oproept: als artsen voor zichzelf comfort verkiezen boven het rekken van het leven, waarom is dat dan niet de norm in de medische praktijk? Is de manier waarop we nu behandelen wel echt in lijn met wat echt wenselijk is, of vooral met wat we gewend zijn?

AOW gaat per 1 juli omhoog, maar vakantiegeld daalt: wat betekent dit?

Zonkracht extreem hoog en plaatselijke hittegolf op komst

Reacties