Erandi Godinez Gezondheid 18 apr 2025, 14:09

Leestijd: 3 minuten

Gapen kan wijzen op een serieus probleem, dit is hoe het zit

Gaap jij veel gedurende de dag? En betrap je jezelf er regelmatig op dat je tijdens werkvergaderingen indut? Dit lijkt misschien onschuldig – want we zijn allemaal weleens moe, toch? – maar volgens onderzoekers en experts kan het ook wijzen op een serieus probleem dat grote gevolgen kan hebben voor je gezondheid.

Volgens een studie van de American Academy of Sleep Medicine (AASM), die ondersteund wordt door 25 medische organisaties, waaronder de American Academy of Neurology en de American Academy of Family Physicians, worden de gevolgen van slaaptekort door veel mensen onderschat.

Ernstige gezondheidsproblemen

„Of het nu gaat om auto-ongelukken die door slaperigheid worden veroorzaakt of grote fouten op de werkvloer, de effecten van slaperigheid overdag hebben dagelijks een grote impact op mensen en de maatschappij”, zo legt AASM-voorzitter Dr. Eric Olson aan CNN uit. Volgens deskundigen wordt een slechte nachtrust – waarbij het je niet lukt om minimaal 7 tot 8 uur per nacht te slapen – in verband gebracht met de ontwikkeling of verergering van diabetes, depressies, hart- en nierziekte, een hoge bloeddruk, obesitas en beroertes.

Veel tekenen van slaperigheid – denk bijvoorbeeld aan het indommelen tijdens een werkvergadering of veel gapen – worden door de meeste mensen niet serieus genomen. Zij hebben niet door dat dit tekenen kunnen zijn die kunnen wijzen op een gevaarlijk slaaptekort. „Indommelen tijdens een saaie vergadering is een belangrijk teken van onvoldoende slaap. Iemand die volledig is uitgerust, zal namelijk niet in slaap vallen tijdens een vergadering, óngeacht hoe saai die vergadering is”, zo legt slaapspecialist en universitair hoofddocent neurologie en preventieve geneeskunde Kristen Knutson uit.

Altijd moe? Wetenschappers leggen uit wat bij chronische vermoeidheid kan helpen.

Het onderdrukken van gapen

„Als je je gedurende de dag heel moe voelt, dan kan dit je prestaties sterk beïnvloeden en ook een indicatie zijn van onderliggende slaapstoornissen of andere problemen. Voel je je overdag vaak slaperig, dan is het belangrijk om dit met je huisarts te bespreken”, aldus Kristen Knutson.

Als je lichaam voortdurend in een staat van slaperig zijn is, dan kan het vreemde dingen doen. Denk bijvoorbeeld aan het onderdrukken van geeuwen en het geven van valse signalen aan je lichaam dat je alles onder controle hebt. Maar deze signalen kunnen niet verder van de waarheid liggen, zo legt Dr. Indira Gurubhagavatula, hoogleraar slaapgeneeskunde, uit. „Onderzoek laat zien dat mensen met een gedeeltelijk chronisch slaaptekort niet in staat zijn om hun eigen beperkingen waar te nemen. We kunnen dus denken dat we oké zijn, terwijl we dat helemaal niet zijn.”

Hersendutjes

Zo zien ze bij mensen met een ernstig slaaptekort dat hun hersenen niet meer goed functioneren. Hun reactietijd, geheugenvermogen en coördinatie is verslechterd. „En dat is eng, omdat ze zelf wel het vertrouwen hebben dat het goed met ze gaat”, zo legt ze uit. Bij een ernstig slaaptekort kan het zelfs voorkomen dat je hersenen korte dutjes gaan doen, die ook wel microslaapjes worden genoemd.

„Je hersenen houden dan korte microslaapjes van twee, drie en tien seconden en komen er dan weer uit, zonder dat je het doorhebt.” We hoeven je natuurlijk niet uit te leggen dat dergelijke hersendutjes erg gevaarlijk zijn tijdens het autorijden. „Als je dus het gevoel hebt dat je in slaap zou kunnen vallen en veel moet gapen, is het niet veilig om te gaan autorijden.”

Slaperigheid meten

Om erachter te komen of jouw slaperigheid in de gevarenzone zit, kun je de zogeheten Epworth Sleepiness Scale gebruiken. Dat is een test waarbij je vragen krijgt waarbij je moet beoordelen hoe groot de kans is dat je in slaap zal vallen tijdens dagelijkse situaties, denk bijvoorbeeld aan televisie kijken, lezen of even relaxen na de lunch.

Ook in deze stukken praten we je bij over vermoeidheidsklachten én oplossingen:

• Voel je je steeds vaker vermoeid? Hier kan dat door komen.
• Iedereen lijkt moe te zijn: mogen we een versnelling lager leven? ‘Creëer momenten waarop je niks doet’.

Reacties