Jana Witteman Gezondheid 17 jan 2023, 21:02

Leestijd: 2 minuten

De misvattingen over 8 uur slaap: ‘Focus erop werkt juist averechts’

Van jongs af aan krijgen we te horen dat slaap belangrijk is. Later in je leven wordt bij iedere slechte dag direct gevraagd of je slecht geslapen hebt. En ben je een keer chagrijnig? Dan zul je geen goede nachtrust hebben gepakt. Maar is die acht uur slaap nou echt heilig?

Een simpele online zoekopdracht naar de risico’s van een korte nacht levert een hoop ellende op. Zo schrijft de Hersenstichting dat slecht slapen in verband wordt gebracht met bijvoorbeeld burn-outs, depressies of dementie. Belangrijk dus om een goede nachtrust te pakken, maar is daarbij die veelbesproken acht uur zaligmakend?

Misvattingen over 8 uur slaap

Daar praat de Canadees-Amerikaanse doctor Jen Gunter onder meer over in haar TED Talk. Ze stelt dat om wetenschappelijke kennis onder de aandacht te brengen bij het grote publiek, duidelijke communicatie is vereist. En die boodschap is helder: acht uur slaap is belangrijk.

…of toch niet?

Maar volgens dr. Gunter mist die boodschap de nodige nuance. Het devies van zeven tot acht uur slaap per nacht, is namelijk slechts een gemiddelde. Het is een versimpelde boodschap, waar de nuance compleet verloren is gegaan. Zo klopt het volgens haar wel dat slaaptekort op lange termijn in verband wordt gebracht met bijvoorbeeld diabetes en depressie. Alleen klopt het niet dat iedereen die minder dan acht uur slaapt, direct een slaaptekort heeft. Doordat de focus ligt op de zeven tot acht uur slaap per nacht, wordt er overschaduwd dat het hierbij gaat om een gemiddelde. Voor sommige slapers volstaat minder nachtrust ook, terwijl anderen juist méér nodig hebben.

Te veel focus op 8 uur nachtrust

De focus die veelal wordt gelegd op de standaard van acht uur slaap, kan volgens dr. Gunter ook een averechtse werking hebben op ons slaapritme. Steeds meer mensen gebruiken een zogenoemde slaapmeter: smartwatches of trackers die volgens producenten in staat zijn je slaap te meten. Volgens marktonderzoeker Telecompaper gebruikte 29 procent van de Nederlanders afgelopen jaar een smartwatch.

Maar hoe fascinerend de gegevens over je nachtrust ook zijn: er is een keerzijde. Als de fixatie op een perfecte nachtrust omslaat in een obsessie, kan dit leiden tot orthosomnia: de ongezonde obsessie met perfect slapen. Mocht het zo ver komen, dan komt orthosomnia de slaapkwaliteit juist niet ten goede, legt dr. Gunter uit. En hoewel orthosomnia natuurlijk vrij extreem is, brengt piekeren over de kwaliteit en lengte van je nachtrust meer negatiefs, dan positiefs.

Kortom: acht uur slaap is geen harde vuistregel. Mocht je een keer een slechte nacht hebben, betekent dit niet direct dat je een slaaptekort hebt, of dat je die dag niet in staat bent te functioneren.

13 feiten en fabels over slaap: welke mythes moet je (niet meer) geloven?