Waarom weet je niet meer wat je wil als je 30 bent? ‘Opeens het gevoel dat je keuzes moet maken en stabiel moet zijn’
:format(jpeg):background_color(fff)/https%3A%2F%2Fwww.metronieuws.nl%2Fwp-content%2Fuploads%2F2025%2F01%2Fannie-spratt-d_mzrEx6ytY-unsplash.jpg)
Je groeide op met het idee dat je eind 20 alles op een rijtje zou hebben: een goede carrière, een leuke partner, misschien een huis, een kind of een hond, maar in ieder geval een redelijk stabiel leven. Maar dan gebeurt het leven. Je tikt de 30 aan en dan blijkt dat het allemaal toch niet zo duidelijk of rechtlijnig is. Is dit het nou, vraag je je af. En als dat het is, is het dan wel goed genoeg?
Hoe komt het dat die twijfel ineens opkomt? Welke rol spelen maatschappelijke verwachtingen, sociale media en jouw eigen ambities hierin? En hoe ga je ermee om? Metro spreekt met Nienke Wijnants, psycholoog, loopbaanadviseur en auteur van het boek Het Dertigersdilemma.
Wat is het dertigersdilemma?
Als loopbaanadviseur zag Wijnants dat veel mensen rond de 30 tegen vergelijkbare problemen aan liepen. „Er was een duidelijke set issues die ik telkens terug zag komen”, legt ze uit. „Denk aan keuzestress, streven naar een perfect plaatje, sociale vergelijking en uiteindelijk een gevoel van: is dit alles? Je kunt het zien als een vervroegde midlifecrisis die intens aanvoelt. Rond de 30 voelt het alsof je op een kruispunt staat waar je moet kiezen welke richting je uitgaat in je leven.”
Waarom is de twijfel zo groot rond je dertigste?
Volgens Wijnants hebben veel twijfels vooral te maken met het samenvallen van grote levenskeuzes. „Rond de dertig komen veel belangrijke keuzes samen: wil ik een relatie en/of kinderen? Waar wil ik wonen? Hoe ziet mijn carrière eruit?”
Het gevolg is keuzestress. Met name omdat de leeftijd door veel mensen wordt ervaren als een symbolische mijlpaal. Wijnants: „Tot je twintigste voelt het leven als een soort speelkwartier. Maar als je dertig wordt, lijkt het alsof je serieus moet worden en beslissingen moet nemen. Er wordt verwacht dat je weet wat je wil en dat brengt druk met zich mee. En voor vrouwen speelt de biologische klok ook mee, wat de druk verder opvoert.”
Willen we te veel?
Wat Wijnants ook bij veel dertigers ziet, is dat ze zoveel willen en het idee hebben dat het allemaal nu moet gebeuren. „Ik vraag mijn cliënten vaak een lijst te maken van hun dromen en doelen. Bij de gemiddelde dertiger staan daar minstens twintig dingen op”, vertelt de psycholoog. „Een huis kopen, een MBA doen, een boek schrijven, een eigen bedrijf starten, een lange reis maken, trouwen, kinderen krijgen, het zijn allemaal knoeperds van doelen.”
Vervolgens zetten ze die doelen op een tijdlijn voor de komende 50 jaar. „Wat je zag is dat ze, vaak onbewust, alles binnen vijf jaar willen bereiken. Je zou zeggen: voor jezelf beginnen kan ook als je 40 of 50 bent, maar voor de dertiger is dat te laat. Ze willen het nu.”
Teruggaan naar wat je zelf wil
Maar de grootste vraag is misschien wel: welke dromen zijn van jou en welke zijn ingegeven door de omgeving, bijvoorbeeld omdat je denkt dat je ouders het van je verwachten, of je vrienden, partner of de maatschappij.
„De scheidslijn tussen het woordje moeten en willen is bij veel dertigers vervaagd”, legt Wijnants uit. „Vaak hebben ze het idee dat ze bepaalde dingen moeten doen om mee te tellen, maar of ze dat dan ook echt zelf willen, is onduidelijk.”
Sociale vergelijking en druk van buitenaf
Dat ‘niet weten’ wordt versterkt door sociale vergelijking, met name via sociale media. „Dat gebeurt vaak onbewust en subtiel. Als je allerlei ideaalplaatjes van reizende leeftijdsgenoten ziet, ga je denken dat je dat ook wil”, zegt Wijnants. Je denkt niet meer rationeel na en bestempelt je eigen situatie als minder of niet goed. Maar er zitten natuurlijk altijd twee kanten aan, ook als iets er op het eerste oog ideaal uitziet.
„Vroeger beperkte die vergelijking zich tot je buurt of dorp. Nu zie je via social media de perfecte vakanties, carrières en relaties van mensen over de hele wereld. Het probleem is dat we ons spiegelen aan de mooiste aspecten van honderden verschillende mensen en denken dat wij dat allemaal in één leven moeten proppen.”
Hoe laat je het vergelijken los?
Het is makkelijker gezegd dan gedaan, maar loslaten begint met bewustwording. Vervolgens zijn er een paar dingen waarvan veel dertigers zeggen dat het ze helpt, vertelt de psycholoog.
„De beste tips zijn vaak de open deuren”, geeft ze aan. „Stap bijvoorbeeld eens tijdelijk van sociale media af. Dat geeft rust, doordat je niet steeds wordt geconfronteerd met het leven van anderen. Je wordt vaak onbewust beïnvloed en dat maakt je onnodig onrustig.”
„Accepteer daarnaast dat niet alles in je leven een 10 kan zijn. Mensen denken vaak dat ze alles tegelijk moeten hebben of doen, maar dat is simpelweg niet realistisch. Daarnaast kan het helpen om met een loopbaanadviseur of coach te praten. „Samen kun je onderzoeken wat jij belangrijk vindt, los van de verwachtingen van anderen.”
Zie twijfel als een kans
Het gevoel van het dertigersdilemma is volgens Wijnants geen probleem wat moet worden opgelost, maar een teken dat je in de luxepositie zit om na te denken over zingeving. „Zie het als een kans om na te denken over wie je bent en hoe je je leven wil leiden. Wie daar niet van wegdeinst en het slim aanpakt, heeft daar alleen maar baat bij.”
Accepteer dat ‘verkeerde’ keuzes maken erbij hoort, hoewel fout kiezen eigenlijk niet bestaat. „Van iedere beslissing kun je iets leren. Mensen leggen zichzelf vaak zoveel druk op om de goede keuze te maken, dat ze vergeten dat niets in het leven onveranderbaar is, op het kindervraagstuk na dan.”
En wellicht een laatste, mooie motivatie: „Wie dit moment niet ziet als een crisis, maar als een kans tot nadenken en daarin zijn eigen keuzes maakt, blijkt vaak een inspiratie voor de mensen om hen heen.”
Ouders hebben toch voorkeur voor een kind en dit kind is vaak de grootste oogappel
Een middagslaapje is goed voor je, maar niet álle vormen van een dutje hebben positieve effecten