Je bent geen grenswachter, je bent gewoon bang

De staat heeft haar verantwoordelijkheid. Mensen die zich niet aan de regels houden, ook asielzoekers, moeten worden aangepakt. Daar zijn politie en marechaussee voor. Punt.

Dat is de taak van de overheid, niet van willekeurige burgers. Maar wat zien we bij Ter Apel? Een groep burgers die zichzelf tot grenswachters heeft benoemd. Ze lopen rond met gele hesjes en zwaailichten, ze houden auto’s tegen en controleren wie er in zit. Alsof zij mogen bepalen wie hier mag blijven en wie niet. Zonder enige officiële bevoegdheid, zonder dat iemand ze daarvoor heeft aangewezen.

Dit is niet alleen vreemd, het is ook gevaarlijk. Want wie beschermt de rechten van de mensen die zij zomaar tegenhouden? Wie houdt deze zelfbenoemde grenswachters in toom? Niemand. En dat is precies waar het misgaat. Dit is eigen rechter spelen, en dat kan niet de bedoeling zijn in een land met een rechtsstaat.

De politie zegt dat ze niets strafbaars zagen en laat het gebeuren. Alsof dit normaal is. Maar normaal is het niet. Want stel je eens voor dat het niet een groep burgers was, maar Marokkaanse jongeren die dit deden. Dan was het land te klein geweest. ME-busjes, Kamervragen, woedende politici. Dat is de dubbele moraal die we niet mogen negeren.

Vertrouwen ondermijnd

Wat hier gebeurt, gaat niet over veiligheid, maar over angst. Angst voor de ander, het onbekende. Die angst verbergt zich achter het excuus van burgerplicht, maar het is vooral vooroordeel en racisme. Die burgercontroles zijn niet geboren uit zorg voor de samenleving, maar uit angst die zich uit in uitsluiting.

Deze angst zet mensen tegen elkaar op, vooral tegen wie al kwetsbaar is. Het vertrouwen in onze rechtsstaat wordt hierdoor ondermijnd. Want in Nederland hoort iedereen recht te hebben op een eerlijk proces. Niemand mag zomaar worden opgepakt of tegengehouden door willekeurige burgers die zichzelf tot wetgever maken.

En dan is er Geert Wilders. Zijn woorden maken deze situatie alleen maar erger. Met zijn harde retoriek en populistische uitspraken, zaait hij verdeeldheid en angst. Het is precies deze sfeer die zulke burgeracties in de hand werkt. Wilders vergroot problemen en voedt haat in plaats van oplossingen te zoeken.

Kijk naar wat er gebeurt bij Ter Apel. De grens die deze zelfbenoemde grenswachters bewaken, is niet de grens van Nederland. Het is de grens van hun empathie. En die grens is allang overschreden.

Kompas kwijt

Natuurlijk moet het systeem beter. De overheid moet streng zijn als dat nodig is. Maar burgers die zichzelf tot grenswachters maken, lossen niks op. Het is een symptoom van een samenleving die haar kompas kwijt is.

We moeten elkaar blijven zien als mensen, niet als ‘asielzoekers’ of ‘criminelen’. Niet als wij en zij. Maar gewoon als mensen die recht hebben op respect en bescherming. Alleen zo bouwen we aan een samenleving waarin iedereen een plek heeft.

Stop met het verspreiden van angst. Laat politie en marechaussee hun werk doen. Vertrouw op de rechtsstaat en voorkom dat iedereen over één kam wordt geschoren.

Dat is de enige manier om een rechtvaardige samenleving te bouwen. Voor iedereen.

Reacties