Doorgeeftrauma?

Mijn Vlaamse overgrootvader Pépé was een fanatieke katholiek en ging elke week met z’n  gezin naar de zondagsmis. Pépé werkte door weer en wind bij het treinstation, woonde in een rijhuisje en trouwde twee keer. Met ijzeren hand voedde hij zijn drie zoons op, die vele boeken kregen te lezen, romans, maar ook filosofische en wetenschappelijke werken. Zo werd Pépé’s oudste zoon, Lucien, pastoor in de gemeente Hamme. De tweede, mijn opa Albert die welgesteld werd met z’n wol-fabriek, kreeg zeven kinderen. En ook de immer goedlachse Marcel die Latijn-Grieks studeerde, werkte jarenlang als missionaris in Afrika, en werd later hoofdbibliothecaris in het Vaticaan.

Al van jongs af aan vertoefde moeder niet graag bij Pépé, ze werd neerslachtig als ze bij hem voor de koffie werd uitgenodigd, ook toen zij met haar broers en zusjes Paaseieren mocht zoeken in de tuin. Toen Pépé onverwachts overleed, deed Albert nogal geheimzinnig over zijn plotse dood. Zelfs nu moeder tachtig wordt, heeft ze geen idee wat er precies is gebeurd. Maar dit familiegeheim heeft een grote impact gehad op de kinderen en kleinkinderen. Al mijn ooms en tantes zijn immers veel te jong en tragisch gestorven. Ik vermoed dat een ‘doorgeeftrauma’ de oorzaak is, dat las ik ooit in een psychologie-magazine.

Ik google even: “Het trauma dat je meedraagt, hoeft niet het jouwe te zijn. Je kunt fysieke of emotionele klachten ontwikkelen ten gevolge van ‘doorgeeftrauma’: de ongeheelde pijn van je voorouders. Die kan het gevolg zijn van migratie, oorlog, de holocaust. Maar ook minder extreme trauma’s worden vaak naar volgende generaties doorgeschoven. Toxische relatiepatronen of dagelijkse, racistische vernederingen, bijvoorbeeld. Dit trauma wordt zowel via het gedrag als de genen doorgegeven. Het goede nieuws: je kunt er vanaf komen.

Een psycholoog krijgt echter niet enkel te maken met oorlogstrauma’s, maar trauma’s in elke vorm worden doorgegeven aan de volgende generaties als niemand deze aan kan kijken. Denk aan mishandeling, misbruik, maar ook zelfdoding, eenzaamheid, manipulatie, pestgedrag, verslavingsproblematiek en ga zo maar door. Jij kunt dus zelf, onbewust, last ondervinden van de trauma’s van andere familieleden.”

En ik bedenk dat elk gezin wel een of ander doorgeeftrauma kent: miljoenen soldaten stierven immers in de wereldoorlogen die vorige eeuw woedden, en dagelijks worden er vele baby’s gehandicapt geboren. En dan zijn er nog de ontelbare daklozen die hun kinderen niets te eten kunnen geven.

Ach, is het ontstaan van het Leven en de kosmos niet ons allergrootste doorgeeftrauma?

Zo zong de Afro-Amerikaanse Christus ooit: “You are not alone”.

Reacties