Van pandemie naar polarisatie

Op 15 maart is het vijf jaar geleden dat in Nederland de eerste lockdown inging. Er braken onzekere tijden aan. Het dagelijks leven werd abrupt onderbroken, straten raakten leeg en winkels sloten hun deuren. Wat hebben we eruit geleerd?

Niet veel, vind ik. We hadden destijds de kans meer in onszelf te keren om te ontdekken wie we werkelijk zijn, om het maar even psychologisch uit te drukken. Het was belangrijk je niet door de buitenwereld te laten intimideren, want daar vlogen de complottheorieën je om de oren. De samenleving dreigde te splijten in groepen met of zonder mondkapjes, met of zonder vaccinaties. De onzekerheid creëerde angst en onmacht. Lontjes werden korter. Aan de andere kant zag je ook positieve effecten. Mensen kwamen bij elkaar. In Italië zongen de mensen zich vanaf het balkon door de coronacrisis heen en in huizen hingen briefjes van studenten die boodschappen aanboden voor mensen in quarantaine.

Hebben we iets geleerd uit deze recente geschiedenis? Die vraag stel ik me vandaag de dag. Na de pandemie hoopten velen op een periode van rust en bezinning. Maar nu zitten we in een wereld vol conflicten en oorlogszuchtige leiders, die we nota bene zelf hebben gekozen. Waarom? Ik vrees dat we niet veel hebben geleerd uit het recente verleden. Volgens mij biedt het bestaan ons nog één keer de mogelijkheid de ogen te openen en ons niet door de buitenwereld te laten intimideren. Dat is nu belangrijker dan ooit.

Wie eerlijk is, wil geen oorlog, wil geen bloedvergieten, wil niks anders dan leven. Zo zie ik dat. Het is de hoogste tijd eerlijk te zijn. Niet eerlijk in reacties op social media, niet tegenover anderen, maar eerlijk tegenover jezelf. Als niemand zich laat meeslepen door machtswellustige leiders, dan hebben zij niemand om over te heersen. Dan staan ze er alleen voor. En dan moeten ook zij eerlijk zijn—niet op social media, niet tegenover anderen, maar tegenover zichzelf.

Reacties