Het perfecte plaatje

De grauwheid die Nederland dagenlang in een dichte mist hulde, is weg. Plots breekt de zon door op het canvas van een stralend blauwe lucht.

Mijn stad komt tot leven. Voor de etalageruiten van dé brood- en banketbakkerij poseert een jonge vrouw. De zaak is inderdaad Instagramwaardig: een familiebedrijf met een traditie van ruim tachtig jaar.

Ik sta stil en kijk toe. Haar blonde lokken dansen in de winterzon. Ze kantelt haar hoofd net genoeg om de perfecte lichtval te vangen. Een glimlach – hagelwitte tanden omlijsten volle, symmetrische lippen – maakt het plaatje af. Haar wenkbrauwen zijn geboetseerd met een precisie alsof Michelangelo persoonlijk zijn meesterwerk heeft afgeleverd.

Broodje kopen

Terwijl ik de camera’s hoor klikken, denk ik terug aan de vrouw die mij een halfuur eerder bij de bushalte aanklampte. „Heeft u misschien wat geld? Dan kan ik een broodje kopen.”

Ik voelde lichte gêne opkomen. Ik heb alleen een strakke Secrid wallet met bankpasjes. „Sorry”, zei ik, terwijl ze me niet-begrijpend aankeek. Haar wereld draait om overleven, niet om elegante designproducten.

De grauwheid sluipt terug in mijn gedachten. Geleidelijk vullen de straten zich met mensen op wie we het label ‘verwarde personen’ plakken. Voorbijgangers haasten zich langs hen heen, aangetrokken door de grote letters SALE in de winkelstraten. Mensen met krassen op hun ziel en in hun gelaat zijn geen fotoshoot waardig.

Miss Stralend Gebit weet intussen precies hoe ze haar haren moet gooien om nog fotogenieker te lijken. Haar ouders zullen ongetwijfeld trots zijn, misschien vertellen ze wel gloedvolle verhalen over hun succesvolle dochter, een influencer in wording.

Overleven

De bedelaarster daarentegen blijft naam- en gezichtloos voor de meesten. Haar leeftijd kon ik niet goed schatten. De ruwe lijnen in haar huid vertelden een verhaal van overleven, maar misschien was ze wel van dezelfde generatie als de jonge vrouw voor de bakkerij. Twee levenspaden die niet verder uit elkaar hadden kunnen liggen.

Haar ouders – als ze er nog zijn – hullen zich waarschijnlijk in stilzwijgen. Elke avond doen ze een schietgebedje dat hun dochter een crisisopname krijgt. Maar de kans is groot dat volgens protocollen haar ‘casus nog niet ernstig genoeg is’. Misschien wachten haar ouders angstig op dat ene telefoontje, het bericht dat niemand ooit hoopt te ontvangen.

Dit is de grauwheid van Nederland: een land waar zelfbeschikking een Heilig Huisje is. Maar wat betekent dat nog als het bepalen van je eigen lot uiteindelijk de dood is? Of roepen we dan dat dat een barmhartige oplossing is? Wanneer hebben we eindelijk de moed om dat huisje omver te duwen en mensen op tijd de zorg te bieden die ze zo wanhopig nodig hebben?

Reacties