Gevangen in 21e eeuws simplisme

„Als het universum niet is wat je denkt, overweeg dan een verandering van je gedachten. Je kunt immers niet het universum veranderen.”

Tien jaar geleden leerde ik deze spreuk kennen. Ons team was bezig met een danswedstrijd met als thema de ruimte. Een ruimtevaarder is in staat om onze wereld van een afstand te bekijken, als hemellichaam in een universum. Een beetje zoals ik mijzelf bekijk ten opzichte van de wereld om mij heen. Een wereld waarop ik maar beperkt invloed heb. Net zoals die ruimtevaarder niet bij machte is om de aarde de andere kant op te laten draaien.

Ik vind het dan ook verbazingwekkend dat een groeiend aantal mensen de rotsvaste overtuiging heeft dat zij het universum wel kunnen veranderen, het liefste nog zonder hun gedachten te veranderen. Of dat het universum zich wel automatisch aanpast aan hun leefstijl.

Gevangen

Neem nou de auto. Is hij te vervuilend? Maak hem schoner! Is hij te duur? Maak hem goedkoper! Neemt hij teveel ruimte in? Maak hem kleiner! Of neem het klimaat. Bosbranden? Aangestoken! Pak de brandstichters op, probleem opgelost! Verwoestingen door aardbevingen of tornado’s? Slecht gebouwde huizen! Bouw ze steviger en ze doorstaan elke natuurramp! Hittegolf? Upgrade je airco!

Om dit soort 21e eeuws simplisme kan ik nog wel lachen. Maar de laatste tijd is er een vorm van 21e eeuws simplisme gaande waardoor ik mij gevangen voel. Een bruggenbouwer in een wereld die muren bouwt. Over mensen zoals ik maakte Stef Bos ooit het nummer Breek de stilte. Sloop die muren om ze heen, woord voor woord en steen voor steen. Twee jaar nadat we woord voor woord en steen voor steen een muur om een stad hadden gesloopt.

Meningen herhalen

Maar nu lijkt het wel alsof ik zelf muren moet slopen. Omdat de mensen om mij heen een betonnen bubbel om zich heen hebben gebouwd. Waarin feiten niets anders zijn dan meningen die dusdanig vaak herhaald zijn dat niemand zich nog in het hoofd haalt de juistheid ervan ter discussie te stellen. Want daar worden we zo moe van.

Zit het je tegen? Geef de schuld aan een ander! Joden, asielzoekers, de overheid, de wetenschap! Zit Europa ons dwars? Stap eruit! Of nog beter: sloop het van binnenuit!

Ik troost me met de gedachte dat het pro-Europa geluid steeds sterker wordt. Het antigeluid is hooguit wat luider. Dat is logisch, want hoe dikker die muur, hoe meer geluid je moet maken om gehoord te worden. Of je moet die muur slopen. Maar volgens mij word je dan nog veel sneller moe.

Simplistische zielen

Aanstaande zaterdag herdenken we. Onder politiebewaking, en met een numerus fixus. Omdat 21e eeuwse simplistische zielen vinden dat het recht om te demonstreren altijd moet gelden, dus ook tijdens die twee minuten. We herdenken hen, die zijn gevallen onder een regime. Een regime dat een honger had naar macht, maar niet bij machte was zijn eigen angstcomplex te overwinnen.

Reacties