Ongerijmd

Aandachtig kijk ik naar het gescharrel van een roodborstje tussen de herfstbladeren in onze tuin. Ik ben net wakker en nog ontvankelijker voor de charme van het ‘kerstkaartvogeltje’. De schoonheid van het beestje treft me iedere keer weer. Ik ben niet de enige, voor velen is dit vogeltje een favoriet.

Dezelfde dag lees ik dat de roodborst een agressieve opportunist is.

Waar andere vogelsoorten buiten het broedseizoen verdraagzamer worden, blijven de roodborsten zowat het hele jaar door territoriaal. Zelfs het mannetje en vrouwtje houden het alleen in de broedperiode met elkaar uit. Het bevechten en verdedigen van dat territorium gaat gepaard met grof geweld, het oranje borstje dient daarbij om te imponeren. Ze vallen soortgenoten en niet-soortgenoten aan en daarbij vallen flink wat slachtoffers.

Echte kenners

Zo’n schoon beestje kan toch geen ettertje zijn? Je ziet het vogeltje maar kort, als leek. De echte kenners weten beter. Hoe meer je je hebt verdiept in wat dan ook, hoe meer kennis je vergaart, hoe meer je je ergert aan aannames van mensen die aan de oppervlakte leven.

Net als in vogeltjes kun je je in mensen vergissen. Ik weet dat mensen vele kanten hebben, bovendien is niets menselijks mij vreemd. Oordeel niet te snel en houd alle opties open.

Queen of hearts, een Deense film uit 2019, laat zien hoe ongerijmd mensen kunnen zijn. Laat dat maar aan de Scandinaviërs over. Het machtsmisbruik van een vrouw die in haar beroep als advocaat jonge vrouwen bijstaat maar die haar minderjarige stiefzoon, sluw, langzaam een zwart gat in duwt, met fatale gevolgen. De kwetsbaarheid van deze jongen, in de war gebracht door haar opportunistische kronkels is ongemakkelijk en verbijsterend.

Gewetenloze daad

De vrouw, geweldig neergezet door actrice Trine Dyrholm, is als moeder liefdevol naar haar twee jonge dochters maar ook iemand die een gewetenloze daad begaat en langzaam de onherroepelijkheid ervan beseft. Vooral de scène waarin ze keihard verraad pleegt om haar hachje te redden fascineert.

Ik moest aan deze film denken toen ik in de Volkskrant het interview las met cabaretier Sara Kroos over het seksueel misbruik door haar therapeut. Een beroepsgeregistreerde psycholoog, opgeleid om mensen te behandelen die slachtoffer zijn van seksueel misbruik die zelf overgaat tot misbruik.

In hetzelfde weekend, in dezelfde krant, stond het verhaal van een bekende presentator van een populair dagelijks programma die jarenlang achter de schermen schrik aanjoeg door zijn woede-aanvallen en harde optreden naar zijn redacteuren.

„Alles is hier wat het lijkt”, opperde een vriendin ooit ironisch, als leus voor op haar huis.