Dat is roet op zijn gezicht, piet is zwart omdat hij door de schoorsteen komt

Lynne Kavishe 2 jul 2020

Bij Veronica Inside wordt er luid gelachen als Johan Derksen refereert naar een zwarte man als zwarte piet. Op social media wordt de man in kwestie, Akwasi, na een hele opsomming racistische leuzen doodgewenst. Anoniem. Een week later zitten er meer dan een miljoen Nederlanders voor de buis.

René van der Gijp, een van de drie vaste tafelheren van het programma, heeft er geen zin in. Hij heeft het liever over voetbal. Denk je dat Akwasi het niet liever over voetbal heeft, René? Dat al die mensen die de straat op gaan om te protesteren niet liever op een terrasje in de zon zitten? René voelt niet de behoefte om zich te bemoeien met het racismedebat. Iedereen heeft volgens René een eigen rol aan tafel. Als tafelheer van een spraakmakend televisieprogramma acht hij het echter niet zijn taak om zich te bekommeren om scheve rolverdelingen in de samenleving.

Inleven

„Wat vind je nou eigenlijk van je uitspraak?”, vraagt Wilfred Genee. „Humor”, zegt Johan. En hij wijst een vinger naar Akwasi. Het is volgens Johan allemaal zijn schuld. Ik zal Johan maar niet vergelijken met een politieagent. Inleven daar doet de boze witte man niet aan. Een jaar eerder vergeleek Johan een zwarte vrouw met een aap. Dat was ook een grapje. Een verspreking, volgens Johan. Aan tafel zit ook oud-voetballer Boussatta. Boussatta is geboren in Nederland. Dat maakt hem een Nederlander, niet waar? „Doe wat met je Nederlandse paspoort”, zegt Johan. Boussatta spreekt over een patroon. Johan ontkent stellig: „Ik zit met een in zichzelf gekeerde Marokkaan te praten.”

Ik had het zelf niet kunnen verzinnen. Ziedend ben ik. Misschien nog wel bozer dan Akwasi. Dat begrijpt Johan niet. Johan is een goed voorbeeld van wit privilege. Als Johan als zwarte man geboren was en te pas en te onpas gefouilleerd zou worden, niet aangenomen zou worden bij dat leuke zaakje in de Jordaan omdat de mensen nou eenmaal een betere klik hebben met die jongen met blond haar en om de haverklap racistisch bejegend zou worden onder het mom van humor, dan begreep Johan het misschien wel. Of wil Johan het niet begrijpen? Een excuus blijft uit. Die Akwasi dit, die Akwasi dat. Volgens Johan kan Akwasi wel „een tik terug” gebruiken. Wie zet er nou aan tot agressie en geweld, Johan?