De kunst van het nietsdoen

Inge Smolenaers 13 jan 2020

Burn-outs, overspannenheid; de nieuwe epidemie. Het enige medicijn: nietsdoen. De vraag: Wat is nietsdoen? is lastig te beantwoorden. Het is voor iedereen anders. Vele onderzoeken vertellen ons dat het goed voor ons is. Maar hoe komen we tot dat fata-morganische nietsdoen?
Ergens valt te beargumenteren dat niets doen onmogelijk is. Slapen is iets, liggen is iets, eten is iets. Om toch met iets van een definitie te komen denk ik dat nietsdoen is je niet bezighouden met de lange termijn. Geen werk, geen studie. Maar ook minder of geen sociale bezigheden. Vooral om deze vormen van nietsdoen hangt een stigma. Je zit stil. YOLO is niet op je van toepassing.
Meer uit noodzaak dan keuze kwam er een periode in mijn leven waar ik geen werk en geen studie had. Voor het eerst sinds mijn vierde levensjaar. Mijn antwoord wanneer mensen vroegen waar ik mee bezig was? Niets. Ik had geen enkele verplichting. En toch deed ik niet echt niets. Voor mijn periode van niets zat ik midden in mijn drukke studie, mijn twee baantjes, sociale leven en vrijwilligerswerk. Nietsdoen was mijn grootste nachtmerrie. Verveling en nietsdoen onlosmakelijk verbonden. Na zes maanden geen werk te hebben, geen studie, is dit volledig veranderd.
Nietsdoen is niet hetzelfde als luiheid, stilstand, en vooral niet hetzelfde als verveling. Hoewel ik gelijk toegeef dat het de eerste weken zo voelt. Een gevoel van falen overheerste. De stroom van de maatschappij gaat altijd door. Het liefst wil je weer mee doen, terug in de stroom stappen, je mee laten voeren. Keer op keer bleek dit mij niet te lukken. Er zat niets anders op dan toe te geven aan mijn vermoeidheid. De grenzen aan mijn kunnen. Het lastigst om los te laten waren niet mijn eigen verwachtingen, maar de verwachtingen die ik dacht dat andere hadden.
De eerste stap naar gelukkig nietsdoen lijkt me het stigma voor jezelf doorbreken. Het gevoel van schaamte en onrust uit je lijf. Even helemaal terug naar de basis. Slapen, eten en warm blijven. Je enige gezelschap en afleiding je gedachten. Leer jezelf kennen. En dan, wacht af. Nietsdoen is als op een resetknop drukken en kijken wat er gebeurd. Er komt ruimte in je hoofd en in je planning. Wat zijn de eerste dingen die je weer op wilt pakken? In de eerste instantie kleine dingen. Een boek lezen, schrijven, sport een korte vakantie. Of misschien hele nieuwe dingen. Heb vertrouwen. Onze maatschappij staat niet meer stil. Maar als je zelf even stilstaat kom je wellicht tot hele nieuwe inzichten.