De misleiding van de psycholoog

“Hoe het zit met die narcisme-epidemie onder de selfie-generatie.”

Toen ik dat laatst op de voorpagina van een krant zag staan, had ik heel graag één wenkbrauw omhoog willen doen. Helaas is het mij nog niet gelukt om deze vaardigheid onder de knie te krijgen, maar dat terzijde.

De reden hiervoor was dat ik me als zeventienjarige aangesproken voelde door het woord ‘selfie-generatie’. Persoonlijk denk ik bij een selfie aan Aziatische toeristen die alles in spiegelbeeld bekijken via hun nieuwste iPhone. Vaak wordt dit woord echter geassocieerd met jongeren. Laat ik nou tot deze groep behoren en geen enkele selfie op mijn telefoon hebben staan.

Genoeg over de selfie-generatie, want de narcisme-epidemie riep ook een aantal vragen op.

Bezorgde psychologen wijten de narcistisering van jongeren aan “hun selfies en permanente profilering online”. Er wordt een beeld geschetst van zelfingenomen jongeren die zich met behulp van oordopjes afsluiten van de buitenwereld, zichzelf bewonderen op hun telefoonscherm en de hele dag foto’s maken van zichzelf. Vervolgens wordt deze generatie ook nog eens vergeleken met Donald Trump. Allemaal leuk en aardig, maar is dit niet een beetje overdreven? Trump is toch echt wel next level.

In onze samenleving lijken mensen misschien egocentrisch te zijn, maar ik betwijfel of er een causaal verband bestaat tussen dit verschijnsel en online profilering. Zelf zou ik het eerder toeschrijven aan onze prestatiemaatschappij. We willen allemaal het beste van het beste en er zijn nou eenmaal nog 7,5 miljard andere mensen. Een beetje narcistisch moet je dus wel zijn, anders kom je nergens.

Daarnaast helpt de commerciële sector niet echt mee om narcisme tegen te gaan. Overal waar je komt, word je geconfronteerd met kussentjes, T-shirts, posters en theedoeken met teksten als “I’m not crazy, I’m special” en “If you can dream it you can do it”. Je zou er toch bijna in gaan geloven.

Aan de andere kant is die narcistische houding van jongeren misschien wel een gemaakte houding, die ontstaan is uit onzekerheid. De oortjes zijn er niet omdat je lak hebt aan de buitenwereld. Ze voorkomen dat je er eenzaam en hulpeloos uitziet. Je bewondert je spiegelbeeld niet, je wil weten of er niets is waar anderen je op kunnen afkraken. En al die foto’s moeten er via sociale media voor zorgen dat je een perfect leven lijkt te hebben.

Schijn bedriegt.