Keert de Rust weer eens terug?

Rheijne 26 jul 2016

Door alle media-aandacht voor aanslagen en coups is het bijna niet voor te stellen dat je ook door vreedzame handelingen een statement kunt maken.
Op 28 mei 1987 landde er een Duitse Cessna vlak bij het Rode Plein in Moskou. De piloot was opgestegen in Helsinki en wilde met zijn actie aandacht vragen voor vrede aan de mensheid. In die tijd was er nog een USSR en een ijzeren gordijn, geen bewind dus om grapjes mee uit te halen. Bijna anderhalf jaar na zijn landing kon de piloot zijn Sovjet cel verlaten om vervolgens naar Duitsland terug te keren. Naar aanleiding van die actie werd een deel van de Russische legertop ontslagen of met pensioen gestuurd. We zullen nooit exact weten wat zijn actie werkelijk toe heeft bijgedragen aan de wereldvrede, maar media-aandacht kreeg hij in ieder geval in overvloed. Zijn naam zit zelfs na bijna 30 jaar nog in mijn geheugen gegrift: Mathias Rust.
En waarom zijn naam wel, en niet die van alle zelfmoordenaars die zich hebben opgeblazen in een menigte. Heeft dat te maken met de wijze waarop hij destijds op ludieke wijze een statement maakte? En dat hij daarmee aan de wereld liet zien dat op die almachtige Sovjet-Unie toch zwakker was dan het beeld dat de Sovjet-propagandamachine naar buiten bracht?
Hij bereikte door die actie iets wat legers en regeringen niet lukte. Een actie, zo bizar, dat zelfs het Sovjetleger niet wist wat ze ermee moesten. Nu was er bij Mathias ook een steekje los. De jaren daarna belandde hij in een cel wegens poging tot moord op een vrouwelijke collega. Maar stel dat hij een passagiersvliegtuig had gekaapt of een bom had laten afgaan in een winkelcentrum in Moskou? Had ik zijn naam dan nog gekend? Ik denk het niet. En ik denk ook niet dat de Sovjetleiders zich iets van hem hadden aangetrokken.
Kennelijk heeft deze man dus wel iets bereikt met zijn actie. En dat geldt niet altijd voor terreur. Tussen maart 2002 en maart 2003 vond in Israël een terreurgolf plaats waarbij in een jaar tijd met 20 aanslagen zo’n 250 burgers werden gedood. De terroristen pleegden de bomaanslagen voor het grootste in bussen. Is de situatie sindsdien verbeterd? Is er verbroedering? Is er vrede in de regio? Helaas niet. Er is geen steek veranderd. De segregatie en het wantrouwen tussen de groepen blijft. Misschien wordt het daarom tijd dat iemand eens een statement maakt en tweede Rust brengt in de wereld.