De bezetting van de Atmosfeer

“Ja dit is cool! Dit ken ik!” roept een leerling. Een andere leerling zit naar het smartbord te staren en vraagt: “Mevrouw, is dit live?” Het zo nu en dan bewegende beeld heeft meteen de aandacht getrokken. “Kun je me vertellen wat je op het scherm ziet?” vraag ik aan Lars. “Dat er veel vliegtuigen boven de Verenigde Staten vliegen”, antwoordt hij. “En boven Afrika is het rustig”, voegt hij er snel aan toe. Ja, het westerse luchtruim ziet overduidelijk wit van de vliegtuigjes. Gefascineerd staren we naar het satellietbeeld dat door ESA’s kunstmaan wordt uitgezonden. Als je van deze afstand je blik op de aarde werpt, dan zie je een duidelijk verschil tussen arm en rijk.

Dankzij technologische ontwikkelingen gaan we steeds sneller de wereld over. Een zogenoemde tijdruimtecompressie: de tijd wordt korter en de ruimte kleiner. Ik klik op een vliegtuigje en direct popt er rechts in beeld een ventster op met alles wat je wilt weten over het desbetreffende toestel. Met de muis scrollend over het scherm boots ik mijn vlucht van Amsterdam naar Nieuw-Zeeland na. Bij elkaar opgeteld zat ik 24 uur in het vliegtuig, vertel ik mijn leerlingen. Ik vervolg mijn verhaal door te vertellen over mijn familie die begin jaren ’50, als echte avonturiers, per boot naar de andere kant van de wereld emigreerde. Zij deden er zes weken over. Een reis op zich. Het was een waar afscheid; ze wisten niet wanneer ze elkaar zouden weerzien. Het thuisfront werd op de hoogte gehouden met brieven en zo nu en dan een fotootje. Het klinkt romantisch, maar nu zouden we ons letterlijk onthand voelen zonder onze smartphone. We zijn eraan gewend dat we de wereld twenty-four-seven binnen handbereik hebben.

De leerlingen gaan aan de slag met de opdrachten. Ik kijk rustig de klas rond en vraag mij af hoe we over vijfentwintig jaar terug kijken. Zal het satellietbeeld dan volledig bedekt zijn met witte stipjes? Vliegen we misschien dan al rond in spaceshuttles? Zouden we ons in de online wereld nog bewust zijn van het verschil tussen arm en rijk? De één juicht de ontwikkelingen toe, de ander vindt het beangstigend. De generatie Z, kinderen geboren na het millennium, vindt het maar al te interessant. De grenzeloze generatie, zoals ze ook wel worden genoemd, bevindt zich liever online dan dat ze in de schoolbanken zitten. Ik hoop dat zij zich niet blind staren op het scherm, maar zich hun voordeel doen met de transportinnovaties en de (kleine) wereld zelf zullen gaan ontdekken.