Het gore lef?

Jeroen van Oorschot 1 jun 2015

Lef. Edelmoedig zijn of het gore lef hebben? Dapper of brutaal? Hulpvaardig of respectloos? Wie het woord ‘lef’ opzoekt ontdekt dat men zowel over ‘het lef’ als ‘de lef’ mag praten, vergelijkbaar met het woord ‘idee’. Hoewel ‘de idee’ iets anders betekent dan ‘het idee’ zoals we het woord kennen, is het ook zo’n woord dat je in wisselende combinaties met ‘het’ of ‘de’ voorbij hoort komen. In deze gevallen is dat taalkundig echter niet onjuist. Een heel ander verhaal wordt het bij het steeds vaker naar de achtergrond gedrukte gebruik van het woord ‘het’ als lidwoord. ‘De huis’, ‘de meisje’ en ‘de water’, maar ook combinaties als ‘die jongetje’ of ‘deze visje’ worden meer en meer normaal gevonden. En nee, daar maken niet alleen ‘de buitenlanders’ zich schuldig aan, het is een NL-breed ding aan het worden en dat ding wordt zo groot dat er voor het woord ‘het’ straks geen plaats meer lijkt te zijn. Helaas zijn wij Nederlanders niet heel chauvinistisch, in ieder geval niet naar de buitenwereld toe. Een Zuid-Europese trots zoals de Fransen, Italianen en Spanjaarden hebben, kennen wij ook niet echt. En de moed om recht in iemands gezicht te zeggen dat hij of zij het woord ‘de’ onterecht gebruikt, ontbreekt vaak. Zogenaamd uit fatsoen, maar eigenlijk gewoon omdat velen van ons niet de moeite willen nemen om onze taal in stand te houden. Zou het komen omdat we steeds weer een nieuw groen boekje hebben, waarin onze taalregels per kwart generatie lijken te veranderen? Of hebben we gewoon niet ‘het lef’ om tegen iemand te zeggen: “het is HET HUIS.” Bij de gedachte alleen al voelen de meesten van ons een kriebelende weerzin tegen het verbeteren van de ander, zeker in gezelschap. Maar in feite is het gewoon laf. Te laf om een taal, die zo bij onze identiteit hoort, te verdedigen. Taal kan zichzelf niet verdedigen, het buigt mee met iedereen die eraan trekt. Wie het terug wil buigen bevindt zich tegenwoordig in de minderheid en dus vereist het een dappere ziel om te staan voor de Nederlandse taal. De moeite doen om iets zuiver en correct te houden, getuigt van inspanning en karakter. En dus van moed. Het aandurven om heel misschien de reactie “Waar haal jij de gore lef vandaan om mij te verbeteren?” terug te krijgen. Maar ook: inzien dat het dus edelmoedig en hulpvaardig is. Komt ‘het’ goed?