Cassandra Oostrom Binnenland 26 sep 2025, 11:01

Leestijd: 2 minuten

113 Zelfmoordpreventie krijgt te veel doorverwijzingen van ChatGPT: ‘Te voorzichtig geworden’

Mensen die mentale steun zoeken bij ChatGPT krijgen opvallend vaak het advies om 113 te bellen, ook bij lichtere klachten. Voorheen deed de chatbot dat te weinig, nu lijkt ie te voorzichtig geworden.

Die hulplijn is bedoeld voor mensen met suïcidale gedachten, mensen zonder zulke gedachten kunnen vaak niet geholpen worden door de medewerkers.

Steeds meer meldingen door ChatGPT

Uit onderzoek van NOS Stories blijkt dat ChatGPT vaker naar 113 verwijst dan naar een psycholoog of de geestelijke gezondheidszorg. Sinds deze zomer krijgt 113 Zelfmoordpreventie steeds meer bellers die zeggen dat ze door ChatGPT zijn doorverwezen.

Vooral de nieuwste versie van het programma, GPT-5, noemt 113 veel vaker. Oudere versies deden dat een stuk minder of helemaal niet.

‘Niet de juiste plek’

Maryke Geerdink, hoofd hulpverlening bij 113, vindt het vele doorsturen riskant, zegt ze in gesprek met NOS. „Mensen zonder suïcidale gedachten kunnen wij eigenlijk niet helpen. Ze kunnen dan het gevoel krijgen dat hun probleem niet belangrijk genoeg is en geen hulp meer zoeken.”

Eerder kreeg ChatGPT juist kritiek omdat het te weinig ingreep bij gevaarlijke vragen. Nu lijkt de chatbot te voorzichtig geworden.

OpenAI belooft verbetering

113 heeft OpenAI gevraagd om de adviezen te nuanceren. Het bedrijf zegt dat de feedback is doorgegeven aan interne teams, maar reageert verder niet inhoudelijk op vragen. 

Wel stelt het maatregelen te nemen om tieners beter te beschermen. Jongeren onder de 18 krijgen voortaan een speciale versie: expliciete seksuele inhoud wordt geblokkeerd. Flirten is niet mogelijk en gesprekken over zelfmoord of zelfbeschadiging worden geweerd.

Deze maatregelen volgen na de zelfdoding van een 16-jarige jongen, die intensieve gesprekken voerde met de chatbot. En zelfs hulp kreeg bij het schrijven van zijn afscheidsbrief.

Kans en risico

Volgens psychologen kunnen chatbots een steun zijn voor mensen met beginnende klachten of mensen die op een wachtlijst staan. Maar er zijn ook risico’s, zoals minder echt contact, afhankelijkheid en zelfs psychoses na intensief gebruik.

113 benadrukt dat het wél goed is dat ChatGPT doorverwijst bij duidelijke suïcidale gedachten. In die gevallen is de lijn de juiste plek voor hulp.

Ook naar 112 of huisarts

Opvallend is dat GPT-5 niet alleen 113 noemt, maar ook vaak 112 of de huisarts adviseert, vooral bij ‘concreet gevaar’.  Of dat daadwerkelijk leidt tot meer 112-meldingen, is onbekend.

Denk jij aan zelfdoding? Je bent niet alleen. Neem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via www.113.nl of bel 113 (lokaal tarief) of 0800-0113 (gratis).

Reacties