Hendriëlle de Groot Binnenland 19 sep 2025, 12:00

Leestijd: 3 minuten

17-jarigen krijgen dienstplichtbrief met enquête, wat betekent dat?

Nederlandse jongeren van 17 jaar of ouder kunnen vanaf dinsdag een tweede brief van Defensie verwachten. Het gaat om de tweede dienstplichtbrief van dit jaar. Wat kunnen jongeren verwachten? En in hoeverre wordt de dienstplicht nu opnieuw ingevoerd?

Al in maart werd bekendgemaakt dat Defensie een brief zou sturen naar 2,3 miljoen jongeren en jongvolwassenen. De brief is geen oproep om in dienst te gaan bij het leger. In de brief zit voor het eerst een enquête, waarin jongeren kunnen aangeven hoe zij aankijken tegen het werken bij Defensie. Met deze vragenlijst wil Defensie polsen hoe jongeren naar de krijgsmacht kijken.

„Het biedt jongeren meteen de kans om reservist te worden of verder te kijken naar een baan bij Defensie”, zegt een woordvoerder van Defensie tegen RTL Nieuws.

Geen actieve dienstplicht

Sommige ouders zijn bang dat hun kind naar het front wordt gestuurd. Maar zo’n vaart loopt het niet direct. Alle jongens en meisjes krijgen in Nederland een dienstplichtbrief op de mat, als ze 17 jaar worden. Daarin staat dat ze dienstplichtig zijn.

Toch kent Nederland op dit moment geen actieve dienstplicht, dus je wordt niet opgeroepen. De brief is alleen maar een mededeling. In de enquête kunnen jongeren wel aangeven of ze interesse hebben in een opleiding bij Defensie.

Kritiek en zorgen

Niet iedereen is blij met de nieuwe dienstplichtbrief. In een opiniestuk op BNNVARA’s Joop noemt antimilitarist Ger Pouw de brief een ‘personeelswervingsfolder’. Ook onderzoeksbureau Andersson Elffers Felix (AEF) wees in een rapport voor Defensie op juridische grenzen: het verplicht stellen van de enquête zou kunnen botsen met de privacywet (AVG) en internationale verdragen zoals het Kindsoldatenprotocol. De NOS meldde bovendien dat Defensie de enquête niet rechtstreeks naar 17-jarigen mag sturen vanwege privacyregels, en daarom kiest voor verspreiding via de dienstplichtbrief.

Grote tekorten defensie

Al jarenlang heeft Defensie een groot personeelstekort. Begin vorig jaar stonden meer dan 10.000 vacatures open. Volgens de laatste cijfers van de Stand van Defensie zijn inmiddels ruim tweeduizend van die vacatures inmiddels ingevuld. Toch blijft dat tempo achter bij de ambities van Defensie. Vandaar dat deze enquête naar jongeren wordt gestuurd.

De krijgssmacht wil de komende jaren doorgroeien naar 100.000 medewerkers. Ter illustratie: op dit moment werken er 79.323 mensen. Er wordt zelfs nagedacht over een verdubbeling van het aantal medewerkers op de lange termijn. Dat zou betekenen dat het leger 200.000 mensen telt.

Welke banen zijn er beschikbaar voor jongeren?

Op verschillende manieren probeert Defensie jongeren te enthousiasmeren voor een carrière bij de krijsmacht. Er zijn banen voor wie fulltime militair wil worden, maar jongeren kunnen zich ook aanmelden voor een zogeheten ‘dienjaar’. Dit houdt in dat jongeren een jaar meedraaien in het leger. Vervolgens beslissen ze of ze verder willen.

Ook is het mogelijk om reservist te worden – bijvoorbeeld voor mensen die naast een studie of baan willen werken bij Defensie. Dat houdt in dat je in tijden van nood kunt worden opgeroepen.

Leerwerktrajecten

Er zijn ook mogelijkheden een leerwerktraject te horen. Zo kunnen jongeren aan de Defensity College een militaire basisopleiding volgen en tegelijk parttime bij Defensie werken. Onlangs kwam in het nieuws dat kroonprinses Amalia is begonnen als werkstudent bij dit programma.

Defensie onderzoek verplichte enquête

Het invullen van de enquête is vrijwillig. Wie aangeeft interesse te hebben, moet eerst nog een medische en fysieke keuring ondergaan, voor hij of zij kan starten. Nu is de enquête nog vrijwillig, maar Defensie onderzoekt of het in de toekomst een verplicht karakter kan krijgen. Zo kan Defensie sneller militairen inzetten als er een oorlog of andere crisis uitbreekt.

Reacties