Livia Guldie Binnenland 3 jun 2025, 11:38

Leestijd: 4 minuten

Klimaatdoel 2030 onhaalbaar: zóveel moet er nog gebeuren

Naast migratie, inflatie en defensie is er nog een andere urgente crisis: de klimaatcrisis. Volgens onderzoeksbureau Kalavasta, dat in opdracht van Greenpeace en Milieudefensie de kabinetsplannen analyseerde, worden de klimaatdoelen met het huidige beleid bij lange na niet gehaald. Het inmiddels gevallen kabinet heeft volgens hen ‘niets’ gedaan om de klimaatcrisis daadwerkelijk aan te pakken.

Een debat over de aanpak van de klimaatcrisis staat vandaag op de planning in de Tweede Kamer, maar het advies van Kalavasta heeft de motivatie bepaald niet versterkt. Volgens de wet moet Nederland de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met 55 procent hebben verminderd, maar met het huidige beleid lijkt dat doel ver buiten bereik.

Klimaatdoelen halen

Afgelopen najaar concludeerde het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), samen met onder andere het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dat de kans dat Nederland de klimaatdoelen voor 2030 haalt, zeer klein is. Volgens PBL-directeur Marko Hekkert kreeg Nederland daarmee een onvoldoende.

Als reactie op de sombere vooruitzichten presenteerde het kabinet dit voorjaar een aanvullend pakket aan klimaatmaatregelen. Minister Sophie Hermans van Klimaat sprak haar vertrouwen uit dat het doel voor 2030 hiermee weer binnen bereik zou kunnen komen.

Maar volgens Kalavasta is dat optimisme niet terecht. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) berekende dat er nog altijd 24 megaton aan extra CO₂-reductie nodig is om het gat te dichten en de kans te vergroten dat Nederland het klimaatdoel daadwerkelijk haalt. Hoewel het Klimaatakkoord van Parijs zelf geen harde sancties oplegt, kunnen landen via internationale samenwerking en financiering druk ervaren om hun beloften na te komen.

Europese regels

Ook in Europa is er nog veel druk om de klimaatdoelen te halen, maar er wordt tegelijkertijd ook over de opties in 2040 gepraat. De Europese Unie ligt bijna op koers om het klimaatdoel voor 2030 te halen, al zijn extra inspanningen wel nodig. Volgens de Europese Commissie zal de EU, met het huidige beleid, in 2030 de uitstoot van broeikasgassen met 54 procent hebben verminderd ten opzichte van 1990. Daarmee wordt het wettelijke klimaatdoel van 55 procent nét niet gehaald, het scheelt slechts een haar.

Het klimaatdoel voor 2030 staat nog, maar over het tussendoel voor 2040 is de Europese Commissie ineens veel vager. Oorspronkelijk was het plan om dan 90 procent minder broeikasgassen uit te stoten dan in 1990, maar dat doel ligt onder vuur. De Europese christendemocraten, waar ook Eurocommissaris Wopke Hoekstra toe behoort, willen dat het doel voor 2040 meer ruimte laat voor bijvoorbeeld de industrie met zijn hoge energiekosten.

Wat voor maatregelen moeten we nemen?

Om de klimaatdoelen te halen, moet er hard worden gewerkt, en daar gaan we waarschijnlijk allemaal wat van merken. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) zegt dat het niet om ‘gedragsveranderingen’ hoeft te gaan, maar het wordt wel een enorme opgave.

Nederland kan in principe in 2050 volledig klimaatneutraal zijn, maar die haalbaarheid staat onder grote druk als we controversiële maatregelen zoals CO2-opslag, biobrandstoffen en het krimpen van de veestapel uitsluiten of uitstellen.

Sommige politieke beslissingen maken het een grotere uitdaging om klimaatdoelen te halen. Bijvoorbeeld het stoppen met subsidies voor zonnepanelen, het terugdraaien van de verplichting van hybride warmtepompen het niet invoeren van een kilometerheffing.

Specifieke maatregelen

De maatregelen die voor klimaatneutraliteit moeten zorgen, zijn niet meteen ‘uitvoerbaar’. Zo moeten sectoren die niet eenvoudig kunnen elektrificeren, zoals de scheepvaart en luchtvaart, overstappen op biobrandstoffen, ammoniak of synthetische brandstoffen.

Deze alternatieve brandstoffen moeten in Nederland op grote schaal worden geproduceerd. Ook moet de landbouw krimpen en tegelijkertijd de resterende uitstoot compenseren door bijvoorbeeld door CO₂ ondergronds op te slaan.

Grote uitdagingen

Tegen 2050 moet Nederland drie tot vijf keer meer elektriciteit produceren dan nu, vooral uit hernieuwbare bronnen zoals wind, zon en mogelijk kernenergie. Deze extra stroom is nodig om vervoer, verwarming en industrie van fossiele brandstoffen af te helpen. Daarnaast krijgt waterstof een belangrijke rol, waarbij Nederland vooral zelf moet zorgen voor de productie ervan.

Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) zijn de grootste uitdagingen voor Nederland om in 2050 klimaatneutraal te zijn, het gelijktijdig en op grote schaal doorvoeren van ingrijpende veranderingen in verschillende sectoren, terwijl er ook veel weerstand is tegen sommige maatregelen, zoals krimp van de veestapel en CO₂-opslag.

UWV opnieuw in de fout: tienduizenden mensen kregen mogelijk te veel geld

Kabinet Schoof I valt vanwege asielmaatregelen-eis Geert Wilders

Reacties