Livia Guldie Binnenland 15 apr 2025, 14:08

Leestijd: 3 minuten

Worden jonge gelovigen steeds conservatiever? ‘Ook nu is er veel onrust in de wereld’

Hoewel het jarenlang leek alsof secularisatie onomkeerbaar was, laat nieuw onderzoek een trend zien: steeds meer jongeren keren zich juist weer richting het geloof. Ze geloven vaker in God of een hogere macht en nemen soms conservatievere standpunten in dan de generatie voor hen.

Dat is opvallend, want we gingen er lang vanuit dat iedere volgende generatie juist minder religieus zou zijn. Dus waar komt deze ommezwaai vandaan?

Geloof bij jongere generatie

Onderzoekers van God in Nederland geven aan dat de ontkerkelijking sinds het begin van dit onderzoek in 1966 alleen maar verder doorzet. In 1966 rekende 67 procent zichzelf tot een kerkgenootschap, in 2024 is dat gedaald tot 27 procent. Toch noemt nu 27 procent van Gen Z zichzelf op dit moment gelovig. De generatie vlak boven de jongeren van nu, de millennials (geboren tussen 1986 en 2000) volgt juist nog sterk de trend van ontkerkelijking. Zij zijn dan ook de minst gelovige generatie tot nu toe, zo is in die generatie het percentage gelovigen 22 procent.

Stefan Paas, hoogleraar missiologie en interculturele theologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, zegt in Trouw dat deze nieuwe informatie nog best onduidelijk is. „Er lopen twee trends door elkaar: de kerkgang neemt over het algemeen in Nederland af, maar tegelijkertijd groeit het geloof onder de nieuwe generatie.”

Verrassende resultaten

Paas zegt dat de uitkomsten van dit onderzoek in deze tijd een hele andere wending nemen: „Al in 2014 viel op dat de jongste generatie binnen de kerk religieuzer leek dan de generatie erboven. Toen werd nog gedacht aan het zogeheten selectie-effect: dat alleen de ‘vroomste’ jongeren binnen de kerk bleven. Inmiddels is het al ruim tien jaar aan de gang en lijkt het toch wel echt op een generatie-effect.”

Niet alleen in Nederland, maar in heel Europa lijkt het geloof steeds meer jongeren voor zich te winnen. „Ik zou nog niet spreken van een trend”, zegt Paas. „Maar er gebeurt hier zonder twijfel iets interessants.” Dat blijkt bijvoorbeeld ook uit Brits onderzoek. Het kerkbezoek onder jongeren in Engeland en Wales is bijvoorbeeld fors toegenomen. In 2018 ging 4 procent van de jonge mannen naar de kerk, in 2024 is dat 21 procent. Ook onder jonge vrouwen is er een groei: van 3 naar 12 procent.

Protestantse kerk

Je ziet de steeds meer gelovige jongeren vooral bij de protestantse kerk en nauwelijks bij de katholieke kerk. Wat ook uit het onderzoek blijkt, is dat veel jongeren helemaal niet gelovig opgevoed zijn. „Er is een nieuwe aanwas, in nieuwere evangelische gemeenschappen, en ook in migrantenkerken en de Protestantse Kerk”, zegt hoogleraar religiegeschiedenis Fred van Lieburg.

De hoogleraar vindt het een logische trend: „Die generatie heeft tijdens de coronatijd veel begrenzingen gekend en voor lastige keuzes gestaan. Er gebeurt ook nu nog veel in de wereld. Dat zou een reden kunnen zijn dat ze naar meer houvast en perspectief zoeken.”

Conservatieve jongeren

Als je kijkt naar heel Europa, lijken er verklaringen voor de steeds gelovigere jongeren te zijn, namelijk opkomend conservatisme; vooral onder jonge mannen. „Jonge vrouwen worden nog steeds progressiever, omdat er nu meer te winnen valt op maatschappelijk terrein. Het kan zijn dat jonge mannen zich bedreigd voelen door die progressiviteit. Als je in onze maatschappij op zoek gaat naar een conservatievere tegenstem, kom je al gauw bij de kerk uit”, zegt Stefan Paas.

Nederlandse Gen Z’ers zijn niet alleen geloviger dan millennials, maar ook conservatiever in ethische kwesties. Zo zijn ze vaker tegen abortus en staan ze kritischer tegenover homoseksuele relaties. Vooral bij grafieken over de acceptatie van homoseksualiteit en echtscheiding vallen de dalende lijnen op. Bij protestantse christenen, met name in kleinere orthodoxe kerken, daalt de acceptatie hiervan het sterkst.

Veranderende opvattingen

Volgens onderzoekers heeft de groeiende vorm van conservatisme allemaal te maken met de ‘culturele backlash’, oftewel een conservatieve reflex. Fred van Lieburg, hoogleraar religiewetenschap, noemt ook een oorzaak van deze trend. „Doordat deze conservatieve Gen Z’ers waarschijnlijk een steeds groter deel van de protestants-christelijke groep vormen, veranderen ook de gemiddelde opvattingen, zo is het idee.”

Steeds meer mensen krijgen Parkinson: waarom is dat zo en hoe merk je dat je het hebt?

Gekte op de woningmarkt: zoveel mensen ‘proberen dat handjevol huizen te bemachtigen’

Reacties