Redactie Metro Binnenland 14 apr 2025, 13:33

Leestijd: 4 minuten

Nu spreidingswet nog even blijft: hoe staat het ervoor met het asielbeleid van Faber?

Hoewel asielminister Marjolein Faber en haar mede PVV’ers de spreidingswet zo snel mogelijk van tafel wilden krijgen, blijkt daar pas in 2026 verandering te komen. Tegelijkertijd blijkt ook nog eens dat de noodnachtopvang een flinke duit kost en Faber de bezuinigen die zij ambieert op Asiel en Migratie, voorlopig niet kan waarmaken. Maar hoe staat het er dan voor met haar asielbeleid?

De vraagstukken over Asiel en Migratie rommelen door. Vandaag werd namelijk bekend dat de spreidingswet pas volgend jaar ingetrokken wordt en dat is een stuk later dan Faber en haar PVV-collega Geert Wilders in hun hoofd hadden.

Spreidingswet pas volgend jaar van tafel

De spreidingswet, die asielzoekers verdeelt over verschillende locaties in Nederland, blijft voorlopig dus nog van kracht. Pas na de eerste tweejarige cyclus, die afloopt op 31 januari 2026, kan daar mogelijk verandering in komen. Dat besluit staat in de contourennota die vandaag ter constulatie voorligt.

En dat terwijl asielminister Marjolein Faber en haar partijleider Geert Wilders eigenlijk van de spreidingswet af willen. De wet biedt namelijk ook de mogelijkheid om onwillige gemeentes te dwingen asielzoekers op te vangen en daar zijn de PVV’ers helemaal niet blij mee.

Maar waarom kiest het kabinet er dan nu toch voor om nog even te wachten met het schrappen van die spreidingswet? Kennelijk wil het kabinet de gemaakte afspraken niet in de war schoppen en de gemeenten en provincies wel duidelijkheid geven.

Wat zijn de plannen van Marjolein Faber?

Faber wil het dwangelement schrappen uit de wet, maar onderdelen van de regeling behouden, zonder deze wettelijk vast te leggen. Welke onderdelen zij wil aanhouden? Het blijft bijvoorbeeld de bedoeling dat er elke twee jaar een landelijk benodigd aantal opvangplekken wordt vastgesteld. Gemeenten, provincies en het COA zullen dan via overleg proberen die plekken evenwichtig over Nederland te verdelen, zonder de mogelijkheid tot juridische dwang.

Om gemeenten te blijven motiveren, acht Faber het in sommige gevallen noodzakelijk om hen financieel te compenseren voor de opvangplekken, die zij voor eind 2026 beschikbaar stellen. Ook behouden gemeenten het recht op de uitkeringen die zij momenteel ontvangen op basis van de spreidingswet.

Opvang van asielzoekers

Het kabinet wil ook met gemeenten in gesprek om te bekijken welke van deze opvangplekken langer kunnen blijven bestaan en belooft hier een financieringsconstructie voor. Deze plekken zijn in de eerste plaats bedoeld voor asielopvang, maar andere groepen kunnen er ook terecht bij een lage instroom van asielzoekers.

De asielminister hoopt daarnaast dat door haar strenge wetten het aantal asielzoekers omlaag gaat en dus minder opvangplekken nodig zijn. Onder andere de Raad van State vindt dat het bewijs hiervoor ontbreekt. Faber houdt er ook rekening mee dat er op den duur plekken vrijkomen die nu bezet zijn door gevluchte Syriërs en Oekraïners.

Minder Syrische vluchtelingen

Het aantal gevluchte Syriërs dat asiel aanvraagt in Nederland neemt namelijk af, meldt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Het gaat om een afname van 66 procent in vergelijking met voorgaande jaren. Hoe dat kan? Mogelijk komt dat doordat de Syrische oud-president Bashar al-Assad niet meer aan de macht is en mensen minder noodzaak voelen om het land te verlaten.

Syriërs vormen nog wel de grootste groep nieuwkomers. Dat komt door de nareizigers. Zij mogen zich aansluiten bij familieleden die asiel hebben gekregen. Bijna de helft van alle aanvragen komt van Syriërs.

Noodnachtopvang Ter Apel duur en niet in gebruik

Daarnaast bericht De Telegraaf dat ook nog de noodnachtopvang in Ter Apel een heikel punt is. Kun je je nog heugen dat Ter Apel overbelast was en asielzoekers buiten moesten slapen door het gebrek aan plekken? Daarvoor bedacht het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) een noodnachtopvang.

In Ter Apel staan momenteel noodtenten klaar voor als de asielopvang vol is. Maar volgens De Telegraaf zijn die tenten duur en worden ze al maanden niet gebruikt.

7000 euro per nacht

Paula Lambeck, die als manager fungeert in Ter Apel, vertelde dat de noodnachtopvang ongeveer 7000 euro per nacht kost als er geen mensen slapen. Liggen de tenten vol, met maximaal 200 mensen, dan kosten de tenten 18.500 euro per nacht.

Volgens De Telegraaf wordt deze noodnachtopvang sinds november niet meer gebruikt. Dat betekent dat de asielzoekersstroom die Ter Apel niet meer aankon, onder controle lijkt. Maar de noodnachtopvang blijft dus kennelijk onbemand. De tenten werden op omliggende plekken gestationeerd en verhuizen in mei naar een nieuwe locatie in Wolvega.

Kosten voor asielopvang Ter Apel

Het aantal asielzoekers dat in Ter Apel verblijft, ligt rond de 1800 mensen. Qua opvangplekken is er ruimte voor 2000 mensen. Maar voorlopig blijft dus ook die noodopvang dus bestaan, onder het mom van: ‘het zekere voor het onzekere nemen’. Bedoeld om te voorkomen dat er ooit nog taferelen ontstaan waarbij mensen buiten moeten slapen.

„Mede door het veelvuldige gebruikt van dure noodopvanglocaties zoals deze zijn de kosten van het COA de afgelopen jaren enorm gestegen”, schrijft de krant. Het COA gaf aan asielopvang 1,6 miljard in 2022, 2,7 miljard in 2023 uit en op de begroting van 2024 stond een drag van 4 miljard.

Bezuinigingen op asielbeleid

De Volkskrant berichtte vrijdag dat Faber haar bezuinigingen die ze in 2027 wil doorvoeren op Asiel en Migratie moet herzien en ze alsnog 3,5 miljard extra nodig heeft.

De noodnachtopvang van Ter Apel heeft inmiddels al miljoenen gekost. De tenten zijn van december 2023 tot begin november 2024 veelvuldig gebruikt. Bijna elke dag werden er gemiddeld 181 asielzoekers naartoe gebracht, volgens onderzoek van persbureau ANP.

Snelheid Afsluitdijk weer naar 130 (en ook op deze trajecten mag je straks harder)

Een dure les: hoogte van boetes blijft stijgen, zoveel betaal je nu

Reacties