Erik Jonk Binnenland 14 dec 2022, 15:41

Leestijd: 3 minuten

Hulp bij zelfdoding niet toegestaan: hoe zit het nu precies?

Coöperatie Laatste Wil (CLW) heeft vandaag niets bereikt met haar zaak bij de rechtbank in Den Haag tegen het strafrechtelijk handhaven van het verbod op hulp bij zelfdoding. Het ging in de zaak om hulp bij zelfdoding na een als voltooid beschouwd leven. Hoe zit het en wat waren de overwegingen van de rechtbank?

De rechtbank in de Hofstad oordeelde vandaag dat de Staat „niet onrechtmatig heeft gehandeld, handelt of zal handelen jegens CLW en haar achterban door het verbod op hulp bij zelfdoding onverkort te handhaven”. Wat CLW sinds 2013 precies doet, lees je hier.

‘Hulp bij zelfdoding moet volgens Europees Verdrag’

‘Laatste Wil’ vindt dat het verbod niet strookt met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Dat zegt onder meer dat „een ieder recht heeft op respect voor zijn privéleven”, al zijn er uitzonderingen.

CLW betoogde tijdens de zitting onder meer dat mensen in het algemeen de zin en kwaliteit van hun leven kunnen beoordelen. En dat zij moeten kunnen kiezen voor bewuste, gewilde levensbeëindiging. Nu zijn ze afhankelijk van het oordeel van artsen en de euthanasiewet. Terwijl de wens om zelf te beschikken „een niet onaanzienlijke groep die niet genegeerd mag worden” aangaat. De Staat denkt daar anders over. Die verwees naar een onderzoek waaruit bleek dat het om 0,18 procent van de 55-plussers zou gaan. Hun redenen zouden „complex en veranderlijk” zijn. Mensen moeten ook tegen zichzelf worden beschermd.

Arts en hulp bij zelfdoding

Alleen een arts mag hulp bij zelfdoding verlenen aan iemand die ondraaglijk en uitzichtloos lijdt door medische oorzaak. Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens gaat het zelfbeschikkingsrecht niet zó ver, dat er verder ook een recht bestaat om hulp bij zelfdoding te kunnen krijgen, legt de rechtbank uit. Evenmin is er een verplichting te vinden om een „waardige” zelfdoding mogelijk te maken. Inmenging door de overheid is bovendien toegestaan, zo zegt de rechtbank. „Als dat een legitiem doel dient en noodzakelijk is in een democratische samenleving.”

Daarbij hebben de staten volgens de rechtbank „een ruime beoordelingsruimte, zeker bij gevoelige onderwerpen als deze, waarover internationaal geen overeenstemming is”. De Staat moet het recht op leven inderdaad beschermen. „Dat betekent dat de Staat zoveel mogelijk moet voorkomen dat kwetsbare personen in een opwelling hun leven beëindigen”, aldus de rechtbank.

Teleurstelling na uitspraak

De Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) is teleurgesteld. Ze vraagt zich af waarom „mensen op een verschrikkelijke wijze aan hun einde moeten komen. En waarom we ons baseren op achterhaalde wetgeving, gemaakt toen het zelfgekozen levenseinde nog ‘zondig’ was”. Volgens de organisatie „halen Duitsland en Oostenrijk ons in als het gaat om het – onder voorwaarden – toestaan van hulp bij zelfdoding”.

Metro schreef eerder ook over de zelfmoordpil van Laatste Wil.

Denk je aan zelfdoding? 113 zelfmoordpreventie is er dan voor je. Je kunt geheel anoniem chatten of bellen met het gratis nummer 0800-0113.

Bezuinig jij op kerst? 1 op de 3 Nederlanders pakt minder uit dit jaar