Meike van Zandvoort
Meike van Zandvoort Binnenland 8 okt 2021, 
Leestijd: 2 minuten

Rechters toeslagenaffaire moeten excuses aanbieden: ‘Goed dat ze in spiegel kijken’

toeslagenaffaire, rechters, excuses, rapport
Foto: ANP

De Raad voor de Rechtspraak brengt vandaag een rapport uit over het eigen optreden in zaken van slachtoffers van de toeslagenaffaire. Een goede zaak, vindt demissionair minister Sander Dekker van Rechtsbescherming. De rechtspraak heeft volgens hem „in de spiegel” gekeken over de gemaakte fouten.

Regering, parlement en uitvoeringsorganisaties moeten allemaal stappen zetten om herhaling te voorkomen, vindt Dekker. Gisteren zei koning Willem-Alexander na een gesprek met slachtoffers van de toeslagenaffaire dat zij „zo snel mogelijk” geholpen moeten worden.

Rapport toeslagenaffaire Raad voor de rechtspraak

De conclusies in het rapport waren niet mals. „Voor de slachtoffers van de toeslagenaffaire bestond de rechtsstaat in feite niet”, zegt voorzitter Henk Naves over de bevindingen. Hij vindt dan ook dat excuses voor de rol van de rechters in de toeslagenaffaire op zijn plaats is.

Volgens hem lieten rechters zich in veel zaken lang leiden door de strenge houding van de Raad van State. Die toeslagenregels kwamen vaak neer op een ‘alles-of-nietsuitleg’, wat nadeling was voor slachtoffers in de affaire. „Maar als dat de consequentie had dat mensen in de kou kwamen te staan, dan is het antwoord op de vraag of excuses op zijn plaats zijn: ja.”

Naves maakt dan ook de verontschuldiging richting slachtoffers in een toelichting op een onderzoek naar de rol van rechters in kwestie. Rechters hadden in sommige gevallen activistischer moeten zijn, volgens hem. Ze hadden „meer uit het systeem moeten stappen”. Die „eigenwijsheid” zag je volgens de voorzitter af en toe wel terug, maar te weinig.

Sander Dekker over rechters toeslagenaffaire

„Wat er is gebeurd met de toeslagenaffaire is vreselijk”, zegt Dekker. „We hebben met z’n allen moeten constateren dat heel veel mensen zijn vermorzeld, platgewalst, door de organisaties binnen onze rechtstaat. De Belastingdienst in het bijzonder.”

Een „simpele oplossing” is er volgens hem niet. „Er is actie op alle fronten nodig.” Wetgeving moet bijvoorbeeld niet helemaal worden „dichtgetimmerd”, benadrukt Dekker. „In de strijd tegen fraude zijn wetten gemaakt die eigenlijk geen ruimte laten om rekening te houden met specifieke gevallen waarmee mensen te maken kunnen hebben.”

Rapport Raad van State komt nog

In het rapport wordt daarom gesteld dat in zaken waar voor burgers grote belangen op het spel staan rechters „meer gewicht moeten toekennen aan de rechtsbescherming van het individu dan aan het waarborgen van de rechtseenheid en rechtszekerheid”.

„Waar blijft het statement van de Raad van State?”, vraagt iemand zich af op Twitter. Daarop reageert het twitteraccount van de Rechtspraak dat deze later dit jaar wordt gepubliceerd.

Docu ‘Alleen tegen de staat’ over toeslagenaffaire maakt diepe indruk: ‘Beangstigend’

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.