Hendriëlle de Groot Nieuws 6 feb 2025, 17:03

Leestijd: 3 minuten

Asielminister Faber: proef en meldplicht voor overlastgevende asielzoekers

Asielminister Marjolein Faber heeft plannen aangekondigd om meer toezicht te houden op overlastgevende asielzoekers. Ze wil dat doen via een meldplicht en een pilot. De maatregelen zijn omstreden. Of het juridisch mogelijk is, is maar zeer de vraag. Intussen is het aantal asielzoekers dat overlast veroorzaakt, verdubbeld.

Tijdens een bezoek aan aanmeldcentrum Ter Apel kondigde Faber haar voornemen aan. Ze bespreekt het nog met de burgemeester, wethouders en raadsreden. Mogelijk moet ze haar plannen nog iets bijstellen. Daarna wordt de Kamer geïnformeerd. Op zich is dit geen verrassing: het kabinet presenteerde vorig jaar strenge asielplannen, er werd gesproken over ‘het strengste asielregime ooit’. Ze introduceerde ook zeer strenge grenscontroles, maar dit werd door onder andere Johan Derksen (Vandaag Inside) afgedaan als ‘symboolpolitiek’, ook omdat de Marechaussee met flinke onderbezetting kampt.

Meldplicht voor asielzoekers die overlast veroorzaken

Het is niet de eerste keer dat asielzoekers onder verscherpt toezicht worden gesteld. Eric van der Burg, haar voorganger, voerde de procesbeschikbaarheidslocatie (pbl) in Ter Apel in. Die locatie moest echter sluiten, nadat een rechter bepaalde dat asielzoekers teveel in hun vrijheid werden beperkt. Na de uitspraak op 1 maart 2024 werd de proef onderbroken, tot op de dag van vandaag,

De pilot van de PVV-bewindsvrouw vindt plaats in het aanmeldcentrum van Ter Apel. Overlastgevende asielzoekers die uit veilige landen komen en dus weinig kans maken op een verblijfsvergunning, de zogenaamde ‘veiligelanders’, kunnen worden verplicht zich twee keer per dag te melden, met als doel dat zij geen overlast veroorzaken op en rond het aanmeldcentrum. Het idee is dat hun asielaanvraag sneller wordt afgehandeld. Die kan sneller worden opgepakt.  

Niet meewerken? Dan verscherpt toezicht

Asielzoekers die weigeren mee te werken aan de meldplicht, kunnen onder verscherpt toezicht worden gesteld. Ze worden dan in een ‘prikkelarme omgeving’ geplaatst en kunnen niet naar de rest van het terrein, maar wel naar een afgezet deel buiten.

Daar wordt hen aangeboden deel te nemen aan een intensief programma, waarmee ze hun gedrag kunnen veranderen. Deelname aan dit programma zou in de eerste instantie vrijwillig zijn volgens de asielminister, maar asielzoekers krijgen wel het ‘dringende advies’ om mee te doen. Helemaal vrijblijvend is het dus niet.

Juridische haken en ogen

Het is de vraag of het juridisch mogelijk is om deze pilot uit te voeren. Faber onderzoekt nog of het wettelijk gezien wel mag, om asielzoeker naar zo’n ‘vrijheidsbeperkende locatie’ te verplaatsen, als de problemen aan blijven houden en asielzoekers overlast plegen of van strafbare feiten worden verdacht. Qua locatie wordt er gedacht aan een reeds bestaande handhavings- en toezichtlocatie voor overlast gevende asielzoekers of zelfs een gevangenis.

Overlast asielzoekers is verdubbeld

Overlast is een reëel probleem onder asielzoekers. Het aantal asielzoekers dat ernstige overlast veroorzaakt en daarom extra in de gaten wordt gehouden, is verdubbeld ten opzichten van een jaar eerder, schreef De Telegraaf in augustus 2024.

De veiligheidssituatie in Ter Apel is aanzienlijk verslechterd, blijkt uit bezoeken van de Inspectie Justitie en Veiligheid. Zo zouden er 160 slag0 en steekwapens in bezit zijn genomen, een verdriedubbeling van eerdere cijfers. Huisartsen in het aanmeldcentrum werden beveiligd door professionele beveiligers, zelfs overdag.

Aantal geweldsincidenten groeit snel onder asielzoekers

De groep overlastgevende asielzoekers groeit snel. Op 1 juli 2024 stonden meer dan 1000 vreemdelingen op de Top-X lijst, een lijst van personen die ernstige misdrijven of geweldsincidenten bespreken en worden besproken in overleggen tussen gemeente, politie en andere hulpverleners.

Dit is bijna het dubbele van begin 2023. Hoewel deze veelplegers 1,5 procent vertegenwoordigen van het totale aantal azc-bewoners, zij veel problemen en angst onder andere asielzoekers en de lokale bevolking.

Vooral fysieke agressie nemen toe

Het aantal gemelde incidenten op azc-locaties is de afgelopen jaren sterk gestegen, van 23.700 in 2022 naar 36.700 vorig jaar. Vooral fysieke agressie en incidenten die te maken hebben met verslavingsproblematiek, nemen toe. Het COA en de politie nemen weliswaar maatregelen, zoals cameratoezicht en overplaatsen, toch blijkt de aanpak van deze groep een grote uitdaging.

SGP-leider Chris Stoffer wil dat vrouwen meer kinderen krijgen: ‘Ons land krimpt’

Waarom we massaal hotelspullen meenemen (en soms zelfs kostbare spullen stelen)

Reacties