Redactie Metro Nieuws 2 mrt 2020, 13:34

Leestijd: 4 minuten

Gökmen T. bespuugt advocaat en wordt rechtszaal uitgezet

Gökmen T., die terechtstaat voor de schietpartij in een Utrechtse tram, heeft zijn advocaat bespuugd. De man is de rechtszaal uitgezet. Eerder stak hij zijn middelvinger al op naar de rechtbank.

De rechtbank heeft T. laten verwijderen uit de rechtszaal, nadat hij zijn eigen raadsman had bespuugd. De zitting werd direct tijdelijk onderbroken.

Gökmen T. is na een korte schorsing opnieuw toegelaten tot de rechtszaal om het vervolg van zijn strafzaak bij te wonen. Dit hadden nabestaanden en slachtoffers verzocht, omdat zij Gökmen in de ogen willen aankijken tijdens het proces. De rechtbank benadrukt wel dat het zijn verantwoordelijkheid is.

Langzamer praten

Het spuugincident gebeurde toen de voorzitter van de rechtbank de psychologische rapportages besprak die over T. zijn uitgebracht. Toen de raadsman hem daarbij verzocht „wat langzamer te praten en de zaken te bespreken op het niveau van mijn cliënt, zodat hij begrijpt wat wordt gezegd", keerde T. zijn hoofd naar rechts en bespuugde hij zijn advocaat.

Het opsteken van de middelvinger was voor het overgrote deel van de zaal onzichtbaar, maar werd gememoreerd door de voorzitter van de rechtbank. Die bespeurde even later ook ‘een glimlachje’ op het gezicht van T.

Ondervraagd

T. werd ondervraagd nadat de rechtbank de gebeurtenissen op de dag van de tramaanslag vorig jaar had doorlopen en daarbij had geput uit verklaringen van onder meer familieleden over T. Hij weigerde stelselmatig antwoord te geven op vragen die hij kreeg over de aanslag. Ook stond hij niet op bij binnenkomst van de rechtbank. Tijdens een eerdere zitting gaf hij al aan de rechtbank niet te erkennen.

Zijn familieleden hebben bij de politie verklaard dat de 38-jarige Utrechter in het dagelijks leven nauwelijks serieus bezig was met het geloof. Volgens een broer was hij „heel zwak" in zijn geloof en hield hij zich „absoluut niet aan de regels van de islam". Een zus noemde hem een „parttime moslim, die de ene keer in geradicaliseerde kleding liep en de andere keer niet".

Knettergek

Een tweede broer, die niet veel contact met hem had, noemde zijn broer bij de politie „misschien wel doorgedraaid en knettergek geworden". Een neef zei dat T. "meestal niet bezig was met het geloof en veel alcohol gebruikte".

T. (38) heeft bekend dat hij op 18 maart vorig jaar het vuur opende op omstanders in en bij een tram op het 24 Oktoberplein. Er vielen vier doden en meerdere gewonden. Bij de aanslag riep T. volgens veel getuigen „Allah Akbar". Ook in notities die hij maakte zijn achteraf verwijzingen naar het geloof gevonden.

Strafblad

Toen T. begin 2019 vastzat voor een andere zaak, voelde de imam van de gevangenis in Lelystad zich door hem bedreigd. Een gevangenbewaarder kreeg een kopstoot nadat hij T. waarschuwde dat hij niet mocht bidden tijdens de arbeid. Tegen een andere medewerker zei hij: „Als ik buiten kom, dan horen jullie wel over mij."

T. heeft tegen medegevangenen gezegd dat hij geen spijt heeft. „Over dertig jaar kom ik in een rollator buiten. Dan ga ik door waar ik ben gebleven."

Reconstructie

Tijdens de rechtszaak op maandag werd de daad van T. gereconstrueerd. T. schoot gericht meerdere passagiers in de tram in Utrecht van dichtbij neer, blijkt uit de videoreconstructie die in de rechtszaal werd getoond.

De animatie is door de politie opgesteld op basis van ooggetuigenverslagen en beelden van de acht camera’s in de tram. Te zien is hoe T. passagiers tijdens de tramaanslag op 18 maart vorig jaar in Utrecht op nog geen meter afstand neerschiet. Als hij zijn wapen herlaadt, vluchten passagiers door een ingetrapt raam naar buiten. Hij schiet gericht op hoofden en bovenlichamen, blijkt uit de beelden, terwijl hij rustig door het gangpad loopt.

Muisstil

In het tramstel zaten zeventien personen. Bij het tonen van de beelden was het in de rechtszaal muisstil. T. zelf keek tijdens de reconstructie strak voor zich uit, zonder acht te slaan op de beelden.

Volgens getuigen riep T. bij het schieten ‘Allah akbar’. Op de beelden is te zien dat de schutter tot twee keer toe zijn pistool herlaadt. Volgens meerdere getuigen haperde het wapen in de tram enkele keren. Tijdens dat herladen vluchten passagiers aan de voorzijde van de tram door een ingeslagen raam.

Een van de overlevenden heeft gezegd dat hij kort overwoog de schutter te overmeesteren op het moment dat het wapen weigerde, maar hij zag er van af omdat hij bang was dat T. een bom onder zijn kleding had. „Had ik hem toch maar overmeesterd", zei de getuige later tegen de politie. De vrouw die hij probeerde te redden, overleed ter plaatse.

Gebeurtenissen

De rechtbank heeft de eerste uren van het meerdaagse proces ingeruimd voor het doorlopen van alle gebeurtenissen op de dag van de aanslag. De rechtbank is daarbij begonnen met het bespreken van alle getuigenverklaringen, die een huiveringwekkend beeld geven van hetgeen zich in iets meer dan twee minuten tijd in het tramstel afspeelde. Na het doorlopen van de gebeurtenissen wil de rechtbank proberen in gesprek te gaan met T.