Erik Jonk Nieuws 24 feb 2020, 20:59

Leestijd: 5 minuten

Online shoppen: ‘Goedkoop bestaat niet’

Wie online shopt bij webwinkels buiten Europa, maakt kans op onveilige en gevaarlijke rommel. Maar de verleiding door de lage prijzen is groot.

Kerstverlichting met kans op brand of elektrocutie. Rookmelders die niet afgaan bij brand. CO-melders die moeten waarschuwen bij een te hoge concentratie koolmonoxide. Tandbleekmiddelen met 70 procent meer waterstofperoxide dan is toegestaan. Een armband met vierduizend keer meer cadmium dan mag. Powerbanks en usb-laders die oververhit raken of een schok geven.

Niet door de veiligheidstest

Allemaal online bestellingen die de Consumentenbond deed bij webwinkels buiten de Europese Unie (EU) en van onveilig tot levensgevaarlijk moesten worden bestempeld. Genoemde bond bracht maandag naar buiten als steekproef 250 producten bij niet-Europese webshops als AliExpress, Wish, Amazon, Light in the Box en eBay te hebben gedaan. De artikelen werden onderzocht en 165 ervan – twee derde – kwamen niet door een veiligheidstest volgens Europese regels.

Schokkend, zo vindt de Consumentenbond. „Genoemde platformen zijn niet het hoofdprobleem”, zegt woordvoerder Gerard Spierenburg. „Wel de partijen waarvan zij de artikelen betrekken. Partijen uit landen waar andere eisen aan producten worden gesteld dan bij ons. Consumenten moeten dus goed uitvogelen of zij binnen de EU shoppen of niet.” Een opgeheven vingertje met let op!’ is wat betreft Spierenburg niet genoeg. „Nee, de boodschap is specifieker. Koop artikelen die op stroom werken of artikelen die je op je lichaam draagt gewoon altijd in een Europese winkel of Europese webwinkel.”

De Consumentenbond weet dat het ook in ons land niet altijd goed zit. „Onveilig traphekjes of autozitjes, zo af en toe komt het langs. Maar in ons land is er toezicht van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit en partijen die verkopen zijn aansprakelijk.”

Oneerlijke concurrentie

„Wat de Consumentenbond brengt is niet nieuw, maar wel goed dat er weer aandacht wordt gevraagd. Het blijft een probleem dat veel producten uit vooral China niet voldoen aan de Europese veiligheidsregels”, zegt Dirk Mulder, retailspecialist bij ING. Dat hij China noemt is niet vreemd: in Nederland komen dagelijks vanuit China en Hongkong al 70.000 bestelde pakketten binnen.

Mulder vindt het onderwerp belangrijk om twee redenen. „Europese bedrijven worden benadeeld ten opzichte van aanbieders uit het verre oosten. Voor de gestelde veiligheidseisen zijn certificaten nodig en zij moeten met goedgekeurde materialen werken. Daardoor zijn de prijzen van artikelen hoger. Zo heb je geen eerlijk concurrentiespeelveld. Maar de tweede reden is belangrijker en dan heb ik het over de veiligheid van de consument. Dat er minder veilige producten kunnen worden gekocht, dat willen we natuurlijk niet hebben. Dit zorgt ook voor een stukje verwarring bij diezelfde consument.”

Stiekem doen we ‘t allemaal

Mulder geeft toe het een lastige discussie te vinden: „Ik heb het er ook over met mijn kinderen. Goedkoop bestaat eigenlijk niet, zeg ik dan. Goedkoop gaat altijd ten koste van iets, daar moet je rekening mee houden. De consument wordt nu door de Consumentenbond aangesproken. Zo van: weet wel wat je doet als je iets goedkoops in het buitenland bestelt. Maar of dat bij kinderen van 16, 17 jaar aankomt, dat vraag ik me af. Duidelijk is dat je buiten de EU veel goedkoper uit bent, wat ook te maken heeft met postregels. Het is van de zotte dat China op dat gebied nog wordt aangemerkt als ontwikkelingsland. Producten die al niets waard zijn, worden ook nog eens bijna kosteloos naar Europa gevlogen of gevaren. Veel producten werken ook wel goed, dat maakt het moeilijk. Waarom zou je draadloze oortjes voor 150 euro bij Apple kopen als je voor dat bedrag zes paar oortjes uit China kunt halen. Die zijn kwalitatief prima, maar of ze veilig zijn en net zo lang meegaan, dat weet je niet. Stiekem doen we er allemaal weleens aan mee volgens mij. Voor die 25 euro voor draadloze oortjes nemen velen een risico, schat ik in.”

Politiek in actie

Staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken heeft zich het aangekaarte probleem inmiddels aangetrokken. Aan een speciale commissie van de Social Economische Raad, waar de Consumentenbond deel van uit maakt, heeft zij advies gevraagd hoe het probleem aan te pakken. Het afgelopen najaar startte Keijzer ook al de campagne Laat Je Niet Inpakken!. Daarin werden jongere Nederlanders op de gevaren van grote platforms buitend de EU gewezen. De staatssecretaris toen: „Het is ieders eigen keuze. Maar met de campagne wil ik consumenten bewuster maken van bijvoorbeeld het brandgevaar van onveilige producenten.”

En Bol.com dan?

In Nederland is Bol.com het grootste platform waarop online wordt gewinkeld. Hoe gaat dit bedrijf met veiligheid van de aangeboden artikelen, die ook van buiten de EU komen, om? Zekerheid geeft ‘Bol’ niet, gecheckt ter voorkoming wordt er volop.

„Op ons platform worden 23 miljoen artikelen aangeboden, ook via derde partijen. Deze controleren wij niet allemaal handmatig. Wel hebben wij meerdere checks ingesteld om ongewenst aanbod tegen te houden voordat het online komt”, meldt een woordvoerder op Metro’s vraag. We doen ons uiterste best doen om ervoor te zorgen dat het aanbod op ons platform voldoet aan het beleid en wettelijke voorschriften. Ons beleid hebben we in september grootschalig aangescherpt, en met name voor categorieën waar wij zien dat het soms mis gaat, zo specifiek mogelijk gemaakt. Wij blijven dit maandelijks updaten en doen onze uiterste best dit bij partners onder de aandacht te brengen, en hen waar mogelijk te helpen. Artikelen waarvan bekend is dat zij onveilig of verboden zijn, worden geblokkeerd. Ook hebben wij een convenant met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit en brengen zij ons direct op de hoogte van nieuwe onveilige of verboden artikelen. Daarnaast scannen wij continu zelf ons assortiment op mogelijk ongewenste artikelen. Een team van beleidsexperts bekijkt dan of het product inderdaad verwijderd moet worden.”