Ingelise de Vries Nieuws 18 feb 2020, 16:48

Leestijd: 5 minuten

Keurmerk voor tourmanagers, ‘bizar wat er soms gebeurt’

Om tourmanager van een band of artiest te worden, heb je geen diploma nodig. Omdat dat soms gevaarlijk kan zijn, is er nu een keurmerk.

Artiesten van A naar B brengen, checken of het eten in orde is, de techniek nalopen en zorgen dat iedereen in het gareel blijft, zijn onderdeel van het takenpakket van een tourmanager. Klinkt in eerste instantie niet als iets heel lastigs, toch komt er meer bij kijken.

„Dan sta je als nieuwbakken tourmanager daar op een vliegveld met tien man en heel veel instrumenten en andere dure spullen. Ik vroeg me toen echt wel even af of ik alles in huis had om de veiligheid te waarborgen”, zegt Anna Oosterling, voormalig tourmanager van onder andere Typhoon, Chef’Special en Dotan. „Een heel groot deel van tourmanagement gaat over veiligheid. Het is goed om te zien dat steeds meer muziekindustrieopleidingen daar aandacht aan besteden.”

Niet zomaar tourmanager

En niet alleen opleidingen vinden het belangrijk, ook de industrie zelf. Daarom werd er een keurmerk ontwikkeld. „De ervaring leert dat veel mensen zichzelf als tourmanager benoemen, maar niet doen wat ze zouden moeten doen”, zegt Babek Arjang Far, die het keurmerk mee-ontwikkelde. „We komen te vaak mensen tegen die deze functie niet zouden moeten uitvoeren.” Vooral in de urban hoek ziet hij het vaak misgaan. „Het is soms te bizar voor woorden. In dit soort gevallen gaat het vaak om een vriend uit de buurt die ineens tourmanager is. Dat zijn over het algemeen niet de mensen die verstand hebben van hoe het werkt.”

Uiteindelijk zijn er een aantal dingen waar een tourmanager verantwoordelijk voor is, legt hij uit. „Je moet zorgen dat de artiest veilig van locatie naar locatie komt, de beveiliging goed is, de kleedkamer op orde en dat de techniek goed geregeld is. Dag en nacht ben je met de artiest op pad.” Regelmatig ziet hij dat tourmanagers niet eens een rijbewijs hebben of achter de coulissen wat staan te hangen met vrienden. Dat moet anders.

Nieuwe generatie

Oosterling noemt het keurmerk een goed idee. „Dat ik er zelf niet op ben gekomen!” Met tien jaar tourmanagementervaring geeft ze nu les aan de nieuwe generatie op onder andere de Herman Brood Academie. „Tot voor kort had ik bijvoorbeeld ook geen EHBO-diploma, wat eigenlijk heel raar is. Als ik zou solliciteren op een leidinggevende functie bij een restaurant, maar ik heb geen BHV-diploma, kan ik nog zo goed zijn maar word ik niet aangenomen. Zo zou het voor een leidinggevende functie in het touren ook moeten werken.”

Zelf rolde ze veelal van klus naar klus vanwege de namen waar ze mee werkte. „Als ik vertelde voor wie ik had gewerkt, werd er niet aan mijn bekwaamheid getwijfeld. Terwijl dat ‘namen droppen’ eigenlijk niks zegt. Een certificaat zegt veel meer.” Zelfs bij haar is het wel eens misgegaan. „Ik kwam bij een festival waar gaten in het podium zaten, die afgezet waren met tape. Ik twijfelde wat ik moest doen, moest ik echt eisen dat mijn band niet op zou treden als het niet veilig was?” Ze laat de band wel opgaan en het gaat goed. „Later hoorde ik dat er iemand van mijn eigen crew door het gat was gezakt, hij heeft er nog steeds een litteken van. Dat zijn harde lessen die je liever niet op die manier leert.”

Werk en privé gescheiden

Iemand die inmiddels bij zijn derde tourmanager is aanbeland, is Jebroer. Ook hij begon met een goede vriend als tourmanager. „Dat ging mis”, vertelt hij. „Het was lastig om werk en privé gescheiden te houden. Als ik hem wees op iets dat anders moest, viel dat soms verkeerd. Tegen mijn huidige tourmanager kan ik dat wél gewoon zeggen.” De vriend raakt uiteindelijk overspannen. „Het is ook heel zwaar. We deden dat jaar 280 shows, soms tot veertien in één weekend. Ik kan slapen in de auto, hij moet scherp blijven.”

De juiste tourmanager vinden kan lastig zijn. Oosterling adviseert muzikanten om het echt als een sollicitatieprocedure te zien. „Je bent als muzikant uiteindelijk gewoon een bedrijf. Je betaalt mensen om voor je te werken, dan wil je ook dat ze goed werk doen.” Jebroer liet verschillende tourmanagers een proefdag doen. „Ik laat mensen niet snel in mijn cirkel. Je tourmanager en jij zitten elkaar echt op de lip. Dan moet het wel klikken. Ik vond het ook echt lastig om die jongens die het heel graag wilden doen af te wijzen, maar het moest.”

Verschillende talen

Niet alleen met de artiest moet het klikken, ook moet je verschillende ‘talen’ spreken. „Als tourmanager moet je elke keer weer met hele andere doelgroepen praten”, zegt Arjang Far. „Wanneer je je hele leven op straat hebt geleefd en ineens op een mainstream festival staat te werken, is dat wel even wat anders. Kun je dat niet, dan heb je een probleem. Een ervaren tourmanager kan dat op een gegeven moment wel.” Die ervaring is ook belangrijk. „En als je twijfelt, bel naar de mensen om je heen die wél weten wat je in zo’n situatie zou moeten doen.”

„Andere tourmanagers delen kennis ook steeds vaker", zegt Oosterling. „Vroeger was er wat meer angst dat je klus afpakt werd, nu is men veel meer van het ‘wat je erin stopt krijg je terug’. Loop met ervaren tourmanagers mee en bespreek twijfels. Dan leer je vanzelf wat de verantwoordelijkheden zijn", zegt ze. „Uiteindelijk moet je ervoor zorgen dat het hele reisgezelschap overeind blijft. Als je in een onwerkbare situatie terechtkomt voor de artiest of crew, moet je vanuit je kennis en ervaring kunnen handelen. Ook als de artiest dat soms niet leuk vindt. Jij bent tenslotte voor het grootste deel verantwoordelijk voor een goed en veilig verloop van een showdag.”