Iris Hermans Nieuws 24 jan 2019, 08:16

Leestijd: 4 minuten

Je verdiende loonstrookje: onbekend maakt onbemind?

Steeds meer willen we weten waar alles vandaan komt en wat er allemaal precies in het eten zit, maar aandachtig je loonstrookje lezen, ho maar. ,,En dan wel zeggen helemaal niets van de loonstrook te begrijpen, dat snap ik dus niet.”

Meevaller

Het loonstrookje dat tegenwoordig door de digitale bus komt, is met al zijn afkortingen en andere letter- en cijfercombinaties voor de meeste werknemers hetzelfde als een haiku in het Wit-Russisch: onbegrijpelijke taal die ook nog eens elk jaar verandert, vanwege nieuwe wet- en regelgeving. Zo zal de eerste loonstrook van 2019 voor werknemers met een modaal inkomen een meevaller opleveren. Dankzij een daling van het belastingtarief in de tweede en derde schijf en door hogere heffingskortingen is het nettoloon op de meeste stroken gestegen.

Joke van der Velpen werkt als kennismanager wet- en regelgeving bij Raet. Vier letters die veel werknemers zullen herkennen, mits ze weleens naar hun loonstrook hebben gekeken, want de HR-dienstverlener levert de software voor werkgevers, waardoor zij elke maand weer accurate salarisstroken kunnen verzenden.

Waar de een blij wordt van een mooi boek, beleeft zij elke maand weer een geluksmoment als ze haar loonstrook leest, zeker die eerste in januari. Niet per se vanwege het nettobedrag, maar meer omdat alles klopt. ,,We werken hard om de nieuwe wetten en regels uit de jaarlijkse Miljoenennota door te voeren in onze software en als je dan zwart op wit ziet dat het is gelukt, geeft dat een goed gevoel.”

Velen lezen de loonstrook niet, iets wat bijna haaks staat op onze huidige hang naar precies willen weten waar alles vandaan komt. Maar Van Der Velpen begrijpt wel waarom 98 procent dat niet doet. Je wil wel weten wat je eet, gebruikt ze een metafoor, ,,maar je gaat niet precies uitzoeken welk E-nummer waarvandaan komt en of het percentage wel klopt als je het zou nawegen, toch?” Ze beaamt dat het niet het gemakkelijkste leesvoer is, maar je mag erop vertrouwen dat alles klopt, vervolgt ze, ,,En toch is het wel een handig ding, hoor.” Als je een leuk huisje ziet dat je misschien wel wil kopen, noemt ze als voorbeeld, ,,je moet dan toch het loonstrookje tonen aan de hypotheekverstrekker.”

Of nooit een fout wordt gemaakt bij alle berekeningen? Tja, een foutje kan natuurlijk gebeuren, maar wel minimaal en dan alleen heel sporadisch in bijzondere gevallen. ,,Bij langdurige ziekte bijvoorbeeld, of opgenomen ouderschapsverloven in een grensperiode en speciale declaraties die met overuren worden gemaakt.” De kennismanager van Raet raadt dan ook zeker in die niet standaard gevallen het strookje te checken, ,,ook de dokter vergist zich weleens.”

Salarisman John

,,Het interesseert niemand iets, als het nettobedrag op hun rekening maar klopt.” John werkt op de salarisadministratie van een groot mediabedrijf en verzendt maandelijks zo’n 3500 strookjes. ,,Weet je hoeveel inhoudelijke vragen we elke maand over dat ding krijgen?” Bijna geen enkele dus, ,,maar dan wel zeggen helemaal niets van de loonstrook te begrijpen..!” Ja, hij kan zich er best over opwinden, ,,dat ligt echt aan henzelf hoor, onbekend maakt onbemind, de meeste mensen nemen niet eens de moeite er iets van te snappen.” 25 jaar werkt hij nu met de strookjes, ,,ik kan wel zeggen dat we het voor iedereen zo toegankelijk en transparant mogelijk proberen te maken, maar niemand lijkt het iets te boeien.”

Tuurlijk is het enerzijds een goed teken, ,,het betekent dat ze ons vertrouwen dat het goed zit en dat kan, maar toch.” Neem jezelf nou als voorbeeld, vervolgt hij, ,,Hoe vaak heb jij je loonstrook goed bekeken? Ik zou je zo kunnen wijsmaken dat ZVW Zwemvereniging Waterland betekent en WGA de Waterlandse geschiedenis administratie in plaats van Zorgverzekeringswet en Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten.”

Misschien is het desinteresse, maar vooral een ver van mijn bed show, zo denken veel mensen. ,,Zeker de jonge generaties maken zich drukker over hun wel of niet gelukte selfie dan over pensioen en arbeidsongeschiktheid, terwijl het goed is om nu al te weten wat je straks kunt verwachten.” ‘De loonstrook is je beste buddie’, promoot hij het maandelijks terugkerende fenomeen dat vroeger heel letterlijk een wit strookje in je geldzakje was, ,,sterker nog, het loonstrookje neemt je mee de toekomst in.” Onderschat het belang ervan niet, ,,wacht niet tot er zich iets voordoet, maar wees voorbereid op eventuele gebeurtenissen.”

Voor de meeste mensen heeft de nieuwe wet- en regelgeving positief uitgepakt, weet hij, ,,kun je ook zien op je loonstrook, als je er naar kijkt.” Zou je toch eigenlijk echt een keertje moeten doen, zegt hij stellig. Kom sowieso een keer naar de salarisafdeling toe, adviseert de administratieman die van ‘de zachte kant’ houdt. ,,Het persoonlijke aspect is ook belangrijk, de mensen achter het loonstrookje. We willen je helpen waar we kunnen.”

Hij heeft zeker een wens, maar dat is wel een inkoppertje, waarschuwt hij, ,,Ik zou willen dat iedereen in een bedrijf de loonstrook leert begrijpen, ik zou daar alles voor willen doen.” Een afkortingenlijst erbij is zeker een idee, of een informatiesessie in het bedrijf. ,,Voor drie man zeker”, grapt hij tot slot, ,,maar dat is dan toch weer mooi meegenomen.”