Redactie Metro Nieuws 6 dec 2018, 13:44

Leestijd: 3 minuten

Strijd tegen tabaksindustrie nog niet gestreden

Hoewel er geen vervolging van de tabaksindustrie komt, is de strijd nog niet over. Dat laat onder andere advocate Bénédicte Ficq weten in een persconferentie.

Geen illegale producten

Het gerechtshof in Den Haag is duidelijk: er is geen sprake van strafbaar gedrag. Advocate Bénédicte Ficq had een zogeheten artikel 12-procedure aangespannen om vervolging af te dwingen, maar dat is nu afgewezen. Het Openbaar Ministerie (OM) hoeft dus geen strafrechtelijke vervolging in te stellen. Volgens het gerechtshof kan niet gesteld worden dat sigaretten illegale producten zijn, als de tabaksproducenten zich houden aan de nationale en Europese regels. Daarom is er ook geen sprake van strafbaar gedrag.

Ook het feit dat sigaretten verslavend kunnen zijn en gezondheidsrisico’s opleveren, betekent volgens het gerechtshof niet dat er sprake is van strafbaar gedrag. In een persconferentie laat Bénédicte Ficq weten dat ze het er niet bij laten zitten. „We beraden ons op verdere stappen. Een grote maatschappelijke verandering bereik je stap voor stap en dit is een ultrabelangrijke eerste stap."

Maatschappelijk onaanvaardbaar

Advocaat Marnix van der Werf vult aan dat het hof wel degelijk van mening is dat er iets moet gebeuren. „Roken is maatschappelijk onaanvaardbaar”, vertelt hij. „Uit iedere alinea van de toelichting valt op te maken dat het hof wil dat er iets gebeurt, maar ze kunnen er zelf niets aan doen.” Van der Werf ziet dit als aanleiding om de staatssecretaris op te zoeken en hem aan te sporen op Europees niveau richtlijnen te veranderen. „Het liefste morgen al.”

Longkankerpatiënt Annemarie van Veen vindt het een enorme teleurstelling. „Ik zie wel dat we iets bereikt hebben, waar ik eigenlijk alleen van mocht dromen." Maar ook voor haar is het hiermee niet klaar. „De strijd is nog niet ten einde. Ik ben nu teleurgesteld, want we staan op een aantal punten zeker in ons recht, maar we mogen niet stoppen. We zijn het verplicht aan de kinderen om te vechten."

Ze vertelt dat de tabaksindustrie haar verslaafd heeft gemaakt, maar dat ze het het belangrijkste vindt dat haar kinderen niet zogenoemde replacement smokers worden. Daarmee bedoelt ze dat de kinderen de plaats in zouden moeten nemen van de vroegtijdig overleden rokers.

Geen verliezer

KWF Kankerbestrijding vindt het schrijnend dat elke week weer honderden kinderen verslaafd raken aan roken. „Maar, zegt Laura Houtenbos, „het kwartje dat roken een zware verslaving is die willens en wetens toegebracht wordt door de tabaksindustrie, valt bij steeds meer mensen. Kinderen moeten daartegen beschermd worden. Daar hebben ze recht op.”

Ondanks het verlies, laat de organisatie weten zich geen verliezer te voelen. „We voelen ons een morele winnaar, gesteund door het hof”, vervolgt Houtenbos. In een toelichting laat het hof namelijk weten dat de tabaksindustrie een schadelijk product produceert en dat het maatschappelijk relevant is om roken bij jongeren uit te bannen. „Een rookvrije samenleving, daar staat het hof ook achter. En het draagvlak voor die rookvrije samenleving is groot.”

Van der Werf vult aan dat de aangifte voor een enorm draagvlak heeft gezorgd. „Veel maatschappelijke organisaties hebben zich achter de aangifte geschaard en we hebben een draagvlak gecreëerd van miljoenen mensen.” Hij vertelt verder over de kettingreactie die de aangifte heeft veroorzaakt. Hij verwijst onder andere naar het onderzoek van het RIVM over de filtersigaretten, de indruk die de aangifte heeft gemaakt bij de overheid en nu het hof, die zegt dat er iets moet veranderen. „Geen enkele jurist zou kunnen ontkennen dat we veel bereikt hebben.”

Niet verrast

Brancheorganisatie VSK van de tabaksindustrie laat weten niet verrast te zijn door de beslissing van het gerechtshof. „Het Openbaar Ministerie had in februari de klacht in een sterk geformuleerd besluit verworpen en concludeerde daarbij dat de tabaksfabrikanten zich houden aan de wet." Ook tabaksfabrikant Philip Morris laat weten dat het bedrijf een „legaal, strikt gereguleerd product verkoopt".

Er kan niet in beroep gegaan worden tegen deze beslissing.