Anne-Fleur Pel Nieuws 21 feb 2017, 08:19

Leestijd: 5 minuten

Verkeersregelaar: Je moet je trots opzij zetten

Geregeld hoor je in de media over verkeersregelaars die mishandeld zijn. Maar dat is slechts een schijntje van wat er dagelijks voorvalt op de weg. „Het is heel, heel vaak raak en wij weten welk leed daarachter schuilgaat”, zegt Claudio Blok, directeur van De Verkeersregelaars Centrale (VKRC).

Eind januari nog kreeg een verkeersregelaar bij een rommelmarkt in Maasdijk een kopstoot nadat hij een automobilist vroeg om zijn aanhanger ergens anders te parkeren. Hiervoor is een 45-jarige man opgepakt. En we kennen allemaal de vuistslag van Voice of Holland-zanger Ben Saunders die hiermee een verkeersregelaar tegen de vlakte sloeg bij een festival in Hoorn. Hij kreeg hiervoor vorig jaar een taakstraf en een boete opgelegd.

Scheldkannonades

Het zijn slechts twee trieste voorbeelden van geweld tegen mensen die er enkel staan „om de veiligheid van verkeersdeelnemers te waarborgen”. De ’dagelijkse’ scheldkannonades en confrontaties waar verkeersregelaars mee te maken krijgen, hoort niemand. De meesten hebben inmiddels een dikke huid, zoals Ivenildo Ceeder (27). Hij werkt ruim een jaar bij VKRC en heeft in die tijd al heel wat meegemaakt.

„Je moet ervoor zorgen dat mensen begrijpen wat je daar doet. Dat je daar voor hun veiligheid staat. Dan krijgen ze meer begrip voor je. Je hindert mensen in hun dagelijkse routine en ze begrijpen niet altijd waarom. Ze hebben haast, balen van je, moeten naar het werk. Onze aanwezigheid wordt vaak als negatief ervaren. Wij zijn de pineut en vangen de klappen op. Ik ben een heel rustig persoon, dus ik probeer het ze rustig uit te leggen. Als ze mijn raad opvolgen, komt het goed. De meeste mensen snappen het dan wel, maar soms ook niet.”

Onduidelijkheid

Want waarom mag je je eigen straat niet inrijden als er graafmachines bezig zijn? „Maar ik woon hier!, roepen ze dan. Ik ga nooit met iemand in discussie. Ik vraag ze dan bijvoorbeeld vriendelijk om even uit te stappen en te kijken naar het twee meter grote gat in de weg. Daarom dus.”

Goede communicatie is essentieel in het vak. Want onduidelijkheid over de situatie kan leiden tot agressie. De situatie uitleggen en een alternatief bieden als omleiding, lost de meeste ergernis wel op. Toch heeft Ceeder al heel wat naar zijn hoofd geslingerd gekregen. „Meestal ben ik dat na 2 minuten alweer vergeten. Ik trek het me niet zo aan en wil plezier in mijn werk houden. Je raakt er immuun voor.”

Agressie uitlokken

Ceeder is weleens tussen een collega en een automobilist die hem wilde aanvallen gesprongen. „Deze meneer voelde zich onjuist bejegend. Ik ben met hem in gesprek gegaan en heb geluisterd naar wat er volgens hem fout was gegaan. Daar leer ik ook weer van. Je moet mensen aanspreken zoals je zelf ook aangesproken wilt worden. Dan creëer je wederzijds respect. Je moet je trots opzij zetten. Niet denken: ik ben de baas en jij mag dit niet. Ik heb dat wel gezien bij verkeersregelaars van andere bedrijven, maar dan lok je juist agressie uit.”

„Actie-reactie”, noemt Blok, directeur van VKRC en sinds 2008 verkeersregelaar, dit. Zijn bedrijf levert verkeersregelaars voor uiteenlopende situaties van de intocht van Sinterklaas in Amsterdam tot wegwerkzaamheden. Onderdeel van de opleiding die zijn werknemers krijgen is een training in Omgaan Met Agressie (OMA) en in communicatie. „Omdat je mensen hindert in hun weg is het belangrijk om heel duidelijk de oorzaak hiervan uit te kunnen leggen en ze vervolgens een alternatief te bieden om op de plek van hun bestemming te komen”, zegt Blok.

Aangifte

Zo haal je de angel uit de situatie en kun je escalatie voorkomen. „Want als niemand dat doet kan het exploderen en kan de auto, met daarin een automobilist die zich anoniem waant, een moordwapen worden. Tegen verkeersregelaars die niet sterk genoeg zijn om een discussie aan te gaan, zeg ik dan ook: zoek het niet op, loop weg. Je eigen veiligheid gaat boven alles.”

In Nederland is het één keer voorgekomen dat een verkeersregelaar werd doodgereden. Dat was op het parkeerdek van Ikea in Amsterdam. Zelf is Blok 2 jaar geleden enkele meters meegesleurd door een taxichauffeur. „Ik had getuigen, alles. Maar toch werd de zaak geseponeerd door het Openbaar Ministerie. Als iemand zegt ’ik begreep het stopteken niet’, dan wordt hij niet meer vervolgd. Omdat de kans op vervolging minimaal is, doen veel verkeersregelaars al geen aangifte meer. Er wordt toch niets mee gedaan, denken ze. Het is ongeveer hetzelfde als met agressie tegen conducteurs in de trein.”

‘Cowboybedrijven’

Blok moet geregeld aanhoren hoe zijn werknemers verbaal uitgescholden en agressief bejegend worden. Zij weten door hun training veel agressieve situaties af te wenden, maar niet alle verkeersregelaars kunnen dit. Blok ziet veel „cowboybedrijven” in het vak, en dat komt de acceptatie van de verkeersregelaar niet ten goede. „Deze verkeersregelaars worden met minieme training op straat gezet. Dat is niet goed voor het algemene beeld over de beroepsgroep.” Vrijwillige verkeersregelaars die bij evenementen worden ingezet, bevorderen het beeld – in al hun onschuld – ook niet (zie kader).

Blok: „Bij een rood verkeerslicht stop je. Als een politieagent het verkeer regelt, stop je. Maar bij een verkeersregelaar denken bepaalde mensen te kunnen doen wat ze willen. Maar de tekens van een verkeersregelaar gaan boven alle wettelijke verkeersregels. Wij staan daar niet om je te pesten. Wij staan daar om een situatie veilig te maken.”

Verkeersregelaars op vrijwillige basis

Beroepsmatige verkeersregelaars volgen een aantal opleidingsdagen en worden getest door een afgevaardigde van de politieacademie. Verkeersregelaars die op vrijwillige basis werken in de evenementenbranche daarentegen zijn onvoldoende toegerust om het werk goed uit te kunnen voeren, meent Claudio Blok, directeur van De Verkeersregelaars Centrale (VKRC). Zij hoeven alleen via een online systeem een examen af te leggen en mogen vervolgens onder toezicht van een politieagent het verkeer regelen. Maar dat toezicht schiet er nog weleens bij in, weet Blok. „Als verkeersregelaar mag je alle verkeersregels en -wetten overrulen, dat is heel wat. Veel vrijwilligers realiseren zich dat niet. Ze staan daar omdat de sportclub hun om hulp heeft gevraagd. Ze hebben een online examen afgelegd, en dat was het. Agressie- of communicatietrainingen krijgen ze niet. Vervelende situaties kunnen zo gemakkelijk escaleren. Wij trainen onze mensen goed. Ik wil dat ze veilig weer thuiskomen.”