Wouter van Loon Nieuws 11 jul 2016, 16:27

Leestijd: 3 minuten

Britten krijgen nieuwe premier: wie is Theresa May?

Theresa May, de Britse minister van Binnenlandse Zaken, wordt woensdag de nieuwe premier van het Verenigd Koninkrijk. Haar enig overgebleven rivaal, Andrea Leadsom, heeft zich teruggetrokken uit de race om het leiderschap van de Conservatieve Partij. Wie is de 59-jarige May, die de Britten naar een Brexit moet leiden?

Helemaal officieel was het eerst nog niet, want May en Leadsom streden niet direct om het premierschap, maar om het leiderschap van de Conservatieve Partij. Maar David Cameron kondigde na de uitslag van het Brexit-referendum al snel aan dat hij zal opstappen, en dat het Verenigd Koninkrijk een nieuwe, Conservatieve, premier krijgt. Cameron heeft maandag echter aangegeven dat zijn partijgenoot Theresa May woensdagavond premier is.

Kinderloos

Het was een korte maar pittige strijd die de twee dames er van maakten. Plotseling stond het privé-leven van Theresa May vol in de aandacht: Leadsom beweerde dat een moeder een betere premier zou zijn, omdat haar kinderen de directe gevolgen van haar besluiten zullen merken. Het zal een pijnlijke stoot zijn geweest voor May, die ongewenst kinderloos is.

May wil daar weinig over zeggen, zoals ze altijd gesloten is over haar privéleven. Over haar vader, die aan het eind van haar studietijd overleed door een auto-ongeluk, zegt ze nauwelijks iets. Over haar kinderloze bestaan liet ze een keer wat los tegenover The Telegraph. „Het lukte gewoon niet”, aldus May. „Ik heb het hier liever niet over, maar sommige dingen gaan nu eenmaal zo.” May had er desalniettemin moeite mee: „Je kijkt naar gezinnetjes en dan zie je iets wat jij niet hebt.”

Domineesdochter

Zelf wordt Theresa Mary May (1956) als enig kind geboren in een domineesgezin. Als kind is ze het braafste meisje van de klas, ze werkt hard en zit zondag netjes in de kerkbanken. Als studente komt Theresa Mary terecht in Oxford, waar ze Aardrijkskunde gaat studeren. Ze ontmoet daar onder meer Benazir Bhutto, die later premier van Pakistan zou worden. Zij introduceert Theresa Mary aan Philip May, haar toekomstige man. „Het is genant om te zeggen, maar het was op de disco van de Oxford Universiteit… Het ging er daar wild aan toe”, vertelde May eens aan The Guardian. „Hij was een goede debater en Benazir kende hem daardoor.”

Na haar studie werkt May bij de Bank of England en als financieel adviseur bij commerciële partijen. Ze waagt later de stap in de politiek: ze wordt raadslid in Zuid-Londen en probeert meerdere keren om in het Lagerhuis terecht te komen. In 1997 lukt dat.

Thatcher

May werkt zich dan snel op in de Conservatieve Partij, die leed onder het succes van Labour-premier Tony Blair. Ze komt al snel in het schaduwkabinet en als David Cameron de verkiezingen wint, wordt ze minister van Binnenlandse Zaken – één van de zwaarste politieke posten. Daar maakt ze indruk op vriend en vijand. Ze weet zich staande te houden tussen de vele mannen op het departement en schuwt niet om haar mening te geven. Vanwege haar harde opstelling wordt ze vaak vergeleken met Margaret Thatcher.

Zo ligt ze in 2014 overhoop met minister van Justitie Michael Gove – die ook een tijdje in de race was om Cameron op te volgen. May en Gove waren het niet eens over hoe moslimextremisme aangepakt moest worden. Het conflict loopt uit de hand en Cameron grijpt in: Gove moet zijn excuses maken en May moet één van haar belangrijkste adviseurs ontslaan. Vanaf dat moment zou de relatie tussen het ministerie van Binnenlandse Zaken en Downing Street 10 tot het dieptepunt zijn gedaald.

Tegen Brexit

In de campagne rond het referendum sprak May zich ervoor uit om in de EU te blijven. Maar ze bleef op de achtergrond, en heeft gezegd dat het nu de bedoeling is dat de Britten de EU ook echt gaan verlaten. Dat May tegenstander was van een Brexit, zou bovendien wel eens in haar voordeel kunnen pleiten: het Verenigd Koninkrijk is sinds het referendum hopeloos verdeeld – gehoopt wordt dat May de partijen kan verbinden.