Rens Oving Nieuws 14 sep 2015, 13:47

Leestijd: 2 minuten

Patat of friet? De vraag die Nederland verscheurt

Patat of friet? Het blijkt een vraag die Nederland letterlijk in tweeën scheurt. Een kaart van het Meertens Instituut die massaal gedeeld wordt op internet laat zien hoe ons land uiteenvalt.

Zie ook de patatkaart http://t.co/w909IeWlpW @hanviskie @ErfgoedBrabant @Brabant @erfgoedaltena pic.twitter.com/2QbRNDMef9

— Meertens Instituut (@meertens_knaw) August 25, 2015

Maar waar komt die tweedeling eigenlijk vandaan?

Batata en papa

De aardappel, afkomstig uit Zuid-Amerika, werd in de zestiende eeuw door de Spanjaarden naar Europa gebracht. Zij noemden deze smakelijke ontdekking patata, een vermenging van de Incawoorden batata (zoete aardappel) en papa (witte aardappel).

De nieuwe knol werd een regelrechte rage in Europa en was al snel onmisbaar bij de dagelijkse maaltijd.

Patates frites

In Brussel werden niet lang daarna voor het eerst aardappelslierten in kokend heet vet gesmeten. Niet onlogisch werd die nieuwe uitvinding patates frites, gefrituurde aardappel, gedoopt. Het duurde daarna even voordat de lekkernij naar het noorden kwam. Tot vroeg in de twintigste eeuw was het gerecht boven de grote rivieren zo goed als onbekend.

Maar met de verspreiding van het gerecht ging ook de taal haar eigen weg. In het zuiden werd gekozen voor de afkorting frites, frit, frieten of friet en bleef patat een woord om de aardappel mee aan te duiden.

Een Belg, Zeeuw, Brabander of Limburger zal friet dus nooit patat noemen omdat hij dan een aardappel bedoelt. Sterker nog, wie in Vlaanderen om een patat vraagt, loopt zelfs de kans een vuistslag te krijgen.

De ‘Hollanders’ (inclusief de Friezen, Groningers, Tukkers, Drenten en al die anderen) van boven de grote rivieren hebben daar geen last van en kiezen vol overgave voor patat, eventueel met frietsaus.

Frietgebied of niet?

Zo op de kaart lijkt dit een duidelijke scheiding, maar vooral op de patat-frietgrens woedt een harde strijd tussen de beide woorden. En dat zorgt, zoals dat tegenwoordig hoort te gaan, op Twitter voor een felle discussie tussen #teamfriet en #teampatat.

Mooie kaart maar de paarse lijn hoort hoger te liggen, ook in Maas en Waal heet dat gewoon friet hoor! #teamfriet https://t.co/CKwB1pwO0z

— Susan v Kruijsbergen (@Suus_vk) August 26, 2015

#teamfriet

Als je "patat" zegt, dan moet je ook patatsaus en Vlaamse patat zeggen. Dan moet je er ook echt in geloven.

— Duane (@DuanevD) August 25, 2015

@MartijnKonings Zelfs mijn dochters, hier in Australië, zeggen "frietjes"! #teamfriet

— Lieke2 (@Liek_Australia2) August 26, 2015

https://twitter.com/TomFR1908/status/636506178109997056

#teampatat

https://twitter.com/laurenscollee/status/636252412282568704

Het is toch heel simpel. Friet wil zeggen: gefrituurd. Je noemt een ei toch ook niet een ‘kookje’?

— Chris Klomp (@chrisklomp) August 26, 2015

In het restaurant ben ik #teamfrites. In de snackbar #teampatat.

— Wil Eikelboom (@wileikelboom) August 26, 2015

En er is een categorie die het allemaal niets uitmaakt, maar van al dat gepraat over patat frites vooral honger krijgt.

En ik krijg van die patat/friet- discussie alleen maar zin in patat en friet dus dat helpt ook al niet.

— Nynke de Jong (@nynke) August 26, 2015

View post on imgur.com

Uiteraard zijn wij benieuwd! Patat of friet, wat zeg jij?