Livia Guldie Woningmarkt 16 jun 2025, 15:56

Leestijd: 5 minuten

Van WOZ tot hypotheekrente: het jargon van de woningmarkt dat je ‘moet’ weten

Een huis kopen – als je er al één vindt – of verkopen kan behoorlijk ingewikkeld zijn. Hypotheken, makelaars en allerlei vaktermen vliegen je om de oren. Zeker nu er woningnood is, hoor je vaak woorden en begrippen waar je misschien niet bekend mee bent of waar je nooit eerder mee te maken hebt gehad.

Er zijn heel wat termen binnen de huizenmarkt en het vastgoed die op het eerste gezicht ingewikkeld kunnen klinken. Toch is het handig om ze te kennen als je je gaat oriënteren op het kopen of verkopen van een woning.

Metro zet daarom een aantal van deze belangrijke begrippen overzichtelijk voor je op een rij. Handig om te weten wellicht, nu minister Mona Keijzer versneld wil gaan bouwen (zie kader).

WOZ-waarde woning

De WOZ-waarde is het bedrag wat de gemeente denkt dat je huis waard is. Deze waarde bepaalt hoeveel belasting je moet betalen, bijvoorbeeld aan de gemeente, Belastingdienst en waterschappen. Bij huurwoningen telt de WOZ-waarde mee in het puntensysteem dat bepaalt hoeveel huur er gevraagd mag worden.

Goed om te weten is dat de WOZ-waarde een schatting is van wat je huis waard is op 1 januari van het voorgaande jaar. De gemeente stelt deze jaarlijks vast en gebruikt de waarde voor het berekenen van belastingen zoals de OZB en het eigenwoningforfait. En veelvoorkomende misvatting is dat de WOZ-waarde het bedrag is dat je krijgt als je verkoopt, maar dat is niet zo. Als je wilt weten hoeveel je huis waard is, bijvoorbeeld bij verkoop, is een taxatie een goed idee. Een taxateur stelt dan de waarde vast, wat ook belangrijk is bij het aanvragen van een hypotheek.

De WOZ-waarde is te bekijken via het WOZ-waardeloket. Omdat de waarde gebaseerd is op vergelijkbare woningen, kan deze afwijken van de ‘echte’ marktwaarde. Ben je het daar niet mee eens, dan kun je bezwaar maken.

Hypotheekrente(aftrek)

‘Hypotheekrenteaftrek’ betekent dat je minder belasting hoeft te betalen als je een eigen huis hebt en rente betaalt over je hypotheek. Je mag die rente aftrekken van je inkomen, waardoor je minder belasting betaalt: een belastingvoordeel voor huiseigenaren.

‘Hypotheekrente’ is het bedrag aan rente dat je betaalt over het geld dat je hebt geleend om een huis te kopen. Stel, je leent 200.000 euro met een rente van 3 procent, dan betaal je jaarlijks 6000 euro aan rente. Deze rente betaal je naast het aflossen van de lening zelf. Het is dus een extra kostenpost bovenop het bedrag dat je daadwerkelijk hebt geleend. De hypotheekrenteaftrek is een regeling waarbij je de rente die je betaalt over je hypotheek mag aftrekken van je belastbaar inkomen.

Bij Lubach kwam de hypotheekrenteaftrek ook ter sprake. Lubach noemde het afschaffen van deze regeling een belangrijke stap om de woningmarkt een stuk eerlijker te maken. Volgens hem zorgt de hypotheekrenteaftrek vooral voor voordelen voor mensen met hogere inkomens en duurdere huizen. Hij pleitte ervoor om dit concrete middel direct af te schaffen, zodat starters en mensen met lagere inkomens meer kans maken op een betaalbare (huur)woning.

Overdrachtsbelasting

De overdrachtsbelasting is een belasting die je betaalt als je een huis of ander vastgoed koopt. Het is een percentage van de koopprijs en betaal je één keer bij de aankoop. Bijvoorbeeld: koop je een huis van 300.000 euro en is de overdrachtsbelasting 2 procent, dan betaal je 6000 euro aan belasting.

Wie een woning koopt om er zelf langere tijd te wonen en niet in aanmerking komt voor de startersvrijstelling – wat betekent dat mensen die voor het eerst een huis kopen en aan bepaalde voorwaarden voldoen, geen overdrachtsbelasting hoeven te betalen – betaalt dus 2 procent overdrachtsbelasting. Voor andere panden, zoals vakantiewoningen en bedrijfspanden, geldt een tarief van 10,4 procent.

Eigenwoningsforfait

Het eigenwoningforfait is eigenlijk een kleine ‘belasting’ omdat je een eigen huis hebt. Je telt het bij je inkomen op, alsof je een beetje ‘extra geld’ verdient door in je eigen huis te wonen. Hoe meer jouw huis waard is, hoe hoger dat bedrag wordt. Zo zorgt de overheid dat het bezit van een huis ook mee telt in je belasting. Het eigenwoningforfait (EWF) is dan weer een percentage van de WOZ-waarde van je woning.

Als je weinig of geen hypotheek hebt, betaal je meestal weinig of geen hypotheekrente. Hierdoor is het eigenwoningforfait – het bedrag dat je bij je inkomen moet optellen – vaak hoger dan de aftrekbare kosten. Daarom krijg je soms een korting op dat eigenwoningforfait. Maar, betaal je je rente en kosten vooruit of achteraf, of heb je een lening bij je werkgever? Dan kun je die korting misschien niet krijgen.

Woning onder voorbehoud van financiering

‘Onder voorbehoud van financiering’ betekent dat een aankoop, bijvoorbeeld van een huis, alleen doorgaat als de koper de benodigde lening (hypotheek) ook daadwerkelijk krijgt goedgekeurd door de bank. Het is een soort vangnet voor kopers: als de financiering niet rondkomt, kunnen ze zonder grote problemen alsnog afzien van de aankoop. Zo lopen ze minder risico om vast te zitten aan een koop die ze niet kunnen betalen. Dit voorbehoud wordt vaak opgenomen in de koopovereenkomst om de koper financieel te beschermen.

‘Onder voorbehoud van financiering’ is niet hetzelfde als een voorlopige koopovereenkomst. Een voorlopige koopovereenkomst is het contract waarin koper en verkoper afspraken maken over de verkoop van een huis, inclusief voorwaarden en rechten. In die overeenkomst staat vaak de term: ‘onder voorbehoud van financiering’, waarmee wordt vastgelegd dat de koop alleen doorgaat als de koper de hypotheek krijgt. ‘Onder voorbehoud van financiering’ is dus een voorwaarde binnen dat document.

Risico’s en biedverzekering

Door de krapte op de huizenmarkt zoeken kopers naar manieren om op te vallen tussen andere kandidaten. Dat kan door te bieden zonder voorbehoud van financiering. Maar het risico bestaat dat, als je de hypotheek voor je nieuwe huis niet rond krijgt, je een hoge boete moet betalen. Sommige hypotheekverstrekkers bieden daarom een extra ‘biedverzekering’, waarmee de boete voor jou betaald wordt.

Weer geen treinen: spoorstaking bij NS gaat morgen door

Geen pakketje aan de deur in Den Haag door NAVO-top: ‘Echt niet mogelijk’

Reacties