Nikki Veerbeek Solliciteren 12 okt 2025, 10:01

Leestijd: 8 minuten

Op zoek naar een nieuwe baan? Volgens een sollicitatie-expert zijn dit nieuwe trends en kansen

Solliciteren ziet er anno 2025 héél anders uit dan tien jaar geleden. Waar je vroeger weken sleutelde aan je motivatiebrief, laten kandidaten dat werk nu doen door AI of stappen ze zelfs helemaal van de brief af. Van ‘casinosolliciteren’ tot ‘omgekeerd solliciteren’: dit zijn de grootste sollicitatietrends.

Eerder schreef Metro over zeven woorden in je sollicitatiebrief die een gesprek opleveren, tips om je sollicitatiegesprek goed voor te bereiden en de baan binnen te slepen en red flags tijdens het solliciteren.

Sollicitatietrends

Wel open voor een nieuwe baan, niet actief zoeken

Boudewijn Dekker, oprichter van wervingsplatform JobQ, legt aan Metro uit dat er momenteel veel zogenoemde ‘latent werkzoekenden’ zijn. Dat zijn mensen die wel openstaan voor een nieuwe baan, maar weinig moeite stoppen in de zoektocht naar een nieuwe job. „De werkloosheid is superlaag, dus de meeste mensen hebben wel een baan. Maar als je vraagt hoe het op hun werk gaat, dan zie je de mondhoeken toch vaak naar beneden gaan.”

Dekker denkt dat mensen door technische vooruitgang veel meer vergelijken dan vroeger. Daardoor duikt de gedachte dat ze misschien iets anders moeten doen eerder op. Anderzijds voelen veel mensen ook niet de intrinsieke motivatie om actief te zoeken. 

„Naast dat ze er geen moeite in willen stoppen, weten ze vaak ook niet wát voor werk ze dan wel zoeken. Dat is ook logisch, want je moet er veel energie in steken om erachter te komen. Die tijd erin stoppen doe je alleen maar als je echt een nieuwe baan wil, omdat de oude totaal niet meer past. Of omdat je überhaupt geen baan hebt en gewoon geld nodig hebt.”

Salaris belangrijkste reden

Dekker noemt het „super zonde” dat veel mensen niet op hun plek zitten. „Omdat iedereen gewoon de beste baan voor hem of voor haar verdient. Het is zonde als het voelt als een zesje.”

Latent werkzoekenden willen vooral meer salaris, weet Dekker. „Zeker voor wie ongeveer twee keer modaal verdient, zien we dat salaris de belangrijkste reden is om een andere baan te overwegen. Maar ook reistijd, of je thuis mag werken of niet en de uren zijn belangrijk. Sommige mensen willen minder werken, andere juist meer.” 

AI-gegenereerd sollicitatieproces 

Doordat veel mensen geen tijd en energie in het ‘ouderwetse’ sollicitatieproces willen stoppen, leunen ze steeds meer op AI. En dat gaat soms ver. „Je hebt allerlei tools, vaak uit de Verenigde Staten of China. Dan vul je een paar dingen in: ik heet Eva, ik wil een algemene marketingbaan gaan doen, werken in Zwolle en 6000 euro verdienen. Het is niet eens een cv, maar misschien vijf regeltjes. Dan druk je op een knopje, en hup: daar wordt door AI de sollicitatiebrief gegenereerd en uitgestuurd naar zestig werkgevers. In tien minuutjes ben je al klaar. Ik noem dat casino-solliciteren.”

Hij legt uit: „Als je honderd keer schiet, dan schiet je misschien één keer raak, is de gedachte.” Maar Dekker noemt dat „een heel slecht idee”. „Je krijgt nooit het resultaat dat je wilt als werkzoeker. Je hebt zelf geen idee waar je hebt gesolliciteerd en ook niet of je ooit nog wat hoort.”

Liever lui dan moe

Ook recruiters gebruiken AI om sollicitaties te screenen. „Helaas is iedereen liever lui dan moe. Brieven en cv’s worden gecheckt door AI en gaan zo hup, meteen de prullenbak weer in.” En als er wel ‘echte’ mensen naar kijken, dan is dat volgens Dekker héél vluchtig. „Recruiters kijken gemiddeld acht seconden naar een sollicitatie: naar de brief, de cv, alles wat erbij zit.”

Het gevolg is dat het sollicitatieproces aan twee kanten door AI gegenereerd wordt. „Aan de ene kant stuurt die sollicitant in het wilde weg sollicitatiebrieven. De werkgevers en de recruiters zetten daar hun AI-bots tegenover, want die hebben geen tijd om honderden brieven te lezen die AI-gegenereerd zijn en nergens op slaan. Het belangrijkste wordt vergeten: verbinding met elkaar maken.”

Geen motivatiebrief 

Waar de motivatiebrief ‘vroeger’ nog de heilige graal was, vragen werkgevers er tegenwoordig allang niet altijd meer om. Ook Dekker is „geen fan”. „Uit allerlei onderzoeken blijkt dat een sollicitatiebrief geen toegevoegde waarde heeft of iemand de baan goed zal doen. Je toetst meer of iemand een goede brief kan schrijven, maar dat is maar voor heel weinig banen een specifieke vaardigheid die je moet hebben. Mensen laten ‘m bijna altijd door AI schrijven. Je kunt je ook laten helpen door je buurman. Je schrijft ‘m hoe dan ook vaak niet zelf: wat zijn we nou aan het doen?”

Het hangt volgens hem wel sterk af van de baan. „Als redacteur is schrijven natuurlijk een van de belangrijkste dingen die je moet kunnen. Maar ik denk dat een verkoopmedewerker in een winkel zich vooral goed moet kunnen inleven in klanten. Die hoeft echt geen brief te kunnen schrijven.”

Onberedeneerd op knoppen drukken

Gaat de motivatiebrief dan binnenkort helemaal verdwijnen? „Je ziet wel dat meer werkgevers zeggen: laat die brief maar zitten, een kort profiel en cv is genoeg. Maar dit is een trend die helaas nog aan het begin staat. Bijna iedere werkgever zou ermee moeten stoppen.”

Op LinkedIn is er de Easy Apply-functie, waarmee je alleen maar op een knop hoeft te drukken om je profiel te verzenden en zo te solliciteren. Maar dat gaat Dekker weer een brug te ver. „Dat is een lichte variant van casinosolliciteren. Ik ken veel mensen die vrij onberedeneerd op die knoppen drukken. Je moet de drempels niet te laag maken.”

Omgekeerd solliciteren

In deze krappe arbeidsmarkt komt omgekeerd solliciteren steeds vaker voor. Dat is een strategie waarbij werkgevers bij potentiële werknemers aankloppen om hen te verleiden voor een baan, in plaats van andersom.

Dekker juicht toe dat omgekeerd solliciteren steeds meer voet aan de grond krijgt, want hij gelooft er heilig in. Mensen hebben er volgens hem geen zin meer in om meerdere gesprekken te doen om het vervolgens te laten afketsen bij het derde gesprek op salaris of arbeidsvoorwaarden. „Het proces moet veel transparanter zijn”, betuigt hij. „En dat betekent dat werkgevers zich meer moeten opstellen als de vragende partij in een sollicitatieproces. Je moet het omdraaien.”

De werknemer geeft hierbij vooraf al aan wat voor baan hij of zij zoekt en voorwaarden als salaris, uren en reisafstand. „Als een werkgever dan interesse toont, zegt hij daarmee al dat hij akkoord gaat met de basisvoorwaarden van de kandidaat. Dan kan je heel makkelijk zeggen of je dat interessant vindt of niet.”

Voorlopig nog een oververhitte arbeidsmarkt

Het omgekeerd solliciteren kan via een platform, maar organisaties kunnen ook dagen introduceren waarop ze iedereen die interesse heeft, uitnodigen om langs te komen. „In plaats van dat je mensen in een kantoor laat zitten met een systeemplafond, geen ramen en drie mensen tegenover je, worden ze meegenomen door het gebouw. Ze kunnen dan even koffiedrinken om te kijken of beide partijen het iets vinden en om te praten met iemand die dezelfde functie heeft. Pas als een sollicitant daarna nog geïnteresseerd is, begint de formele sollicitatieprocedure.”

Zo’n contactmoment vormt een drempel die volgens Dekker broodnodig is. Je moet er namelijk tijd voor vrijmaken. „Het is op een moment dat je eigenlijk aan het werk bent, of wilt tv-kijken of sporten. Als die mensen komen, zijn ze echt gemotiveerd en denken ze: ik kan mezelf hier zien werken.”

Omgekeerd solliciteren werkt het best in een oververhitte arbeidsmarkt. Maar dat blijft voorlopig nog wel het geval, voorspelt Dekker. „Alle data wijzen erop dat de arbeidsmarkt minstens tot 2040 krap blijft, dus dat is nog de komende 15 jaar. Dat heeft te maken met de vergrijzing en dat mensen over het algemeen geen 40 uur willen werken.”

Werven op basis van vaardigheden 

Overigens kan AI ook „hartstikke behulpzaam” zijn, stelt Dekker. Zo wordt er dankzij kunstmatige intelligentie beter op vaardigheden gescout. ‘Skills-based werven’ heet dat met een duur woord. „In sommige sectoren, zoals de zorg, kunnen mensen het werk niet doen zonder een bepaald diploma. Maar in allerlei andere banen gaat het meer om vaardigheden.” 

AI wordt dan ingezet om te zien welke vaardigheden iemand heeft. „Het is een mooi voorbeeld hoe AI goed kan werken, en het ons echt gaat helpen. Mensen zijn vaak onbewust bekwaam, ze kunnen vaak meer dingen dan ze denken. Je kunt met AI een soort overzicht maken van de vaardigheden die iemand heeft opgebouwd door het werk dat zij of hij heeft gedaan. Hierdoor krijgen ze inzicht wat ze allemaal met hun vaardigheden kunnen doen.”

Meer matches

Het leidt uiteindelijk tot meer ‘matches’. „Mensen worden voorgesteld voor een baan waarvan ze niet meteen dachten dat het interessant voor hen zou kunnen zijn, maar die ze wel willen verkennen. En voor werkgevers wordt de pool van geïnteresseerde mensen groter. Zij kunnen ook verder kijken dan bijvoorbeeld hbo werk- en denkniveau, maar het preciezer proberen te begrijpen.”

Hij noemt als voorbeeld een horecamanager die accountmanager binnendienst wordt. „Sociaal vaardig, stressbestendig, relatiemanagement en klantgerichtheid zijn skills waar zij goed in is. Die skills heb je ook nodig voor de baan in de binnendienst.”

Reacties