Hendriëlle de Groot Belasting 12 mei 2025, 11:31

Leestijd: 3 minuten

Schijnzelfstandigen winnen rechtszaken: wat betekent dit voor de zzp’er en ondernemer?

Zzp’er zijn lijkt aantrekkelijk: vrijheid, geen baas, je eigen uren bepalen. Maar voor een groeiend aantal zelfstandig werkenden en opdrachtgevers, pakt dat anders uit. Zzp’ers stappen naar de rechter met de claim dat ze feitelijk werknemer waren. Anders gezegd: schijnzelfstandig. Met succes: het vonnis is hun voordeel.

Werkgevers moeten soms tienduizenden euro’s betalen aan loon, vakantiegeld, pensioen en ontslagvergoeding.

Stel: je werkt al jaren als zzp’er. Je stuurt facturen, hebt een KvK-nummer, maar in de praktijk werk je elke dag bij hetzelfde bedrijf, volgens vaste tijden en onder leiding van een baas. Grote kans dat het geen problemen opleverde.

Strenge handhaving op schijnzelfstandigheid

Tot dit jaar, want sinds 1 januari 2025 wordt daar veel strenger op gehandhaafd, nu de Belastingdienst strenger handhaaft op schijnzelfstandigheid. Als je als zzp’er met verkapte loondienst naar de rechter stapt, is de kans groot dat hij zegt: dit is geen zelfstandige, maar een werknemer. En dat heeft financiële gevolgen. Werkgevers kunnen bijvoorbeeld een flinke naheffing verwachten.

Terugbetaling van loon, vakantiedagen en pensioenopbouw

Een aantal zzp’ers spande een rechtszaak aan, omdat zij meenden dat ze wel degelijk werknemer zijn. In 24 van de 47 zaken besloot een rechter dat de zzp’er inderdaad een werknemer is, berichtte Nieuwsuur. Die heeft dan met terugwerkende kracht recht op vakantiedagen, cao-loon, reiskostenvergoeding, ontslagvergoeding, pensioenpremie of ziektedagen. De bedragen kunnen oplopen tot tienduizenden euro’s per schijnzelfstandige. Dat blijkt uit een rondgang door Nieuwsuur onder arbeidsrechtsadvocaten, deskundigen en de Raad voor de rechtspraak.

Een sprekend voorbeeld is de rechtszaak van handbalclub Limburg Lions, die 50.000 euro moest betalen aan een oud-speler. De rechter vond dat hij geen echte zzp’er was, maar werknemer. De club ging uiteindelijk failliet. Ook in andere sectoren, zoals de kappersbranche, claimden voormalige zzp’ers succesvol hun rechten, inclusief duizenden euro’s aan achterstallige betalingen.

Wat verandert er per 2025 voor zzp’ers?

Toch gedoogde de Belastingdienst vooral, zonder te handhaven. Maar vanaf 1 januari 2025 kwam daar verandering in. De overheid voerde volledige handhaving op schijnzelfstandigheid in. Dat betekent dat bedrijven die zzp’ers inzetten voor werk dat eigenlijk onder een dienstverband valt, risico lopen op naheffingen tot vijf jaar terug, boetes en pensioenverplichtingen, ook als er nooit premie is betaald. Ook zzp’ers kunnen in de problemen komen: een grote groep zelfstandig ondernemers besloot dan ook te stoppen.

Er komt nog wel een overgangsjaar: bedrijven die aantoonbaar stappen ondernemen om hun arbeidsrelaties op orde te brengen, worden in 2025 nog niet direct beboet. Maar dat betekent wel dat ze de situatie serieus moeten heroverwegen.

Pensioenclaim met gevolgen

Een bijzonder aspect van deze kwestie is het pensioen. In Nederland geldt het principe ‘geen premie, toch recht’: ook als er geen pensioenpremie is betaald, kan een schijnzelfstandige later alsnog pensioenopbouw eisen. Volgens de Pensioenfederatie kan dit leiden tot een tekort van 1,3 miljard euro in de pensioenpotten, dat moet worden opgevangen door andere deelnemers die wél premie hebben afgedragen.

Wat kun je doen als zzp’er of opdrachtgever?

Voor zzp’ers is het goed om kritisch te kijken: ben ik écht zelfstandig? Werk ik voor meerdere opdrachtgevers, bepaal ik mijn eigen uren en werkwijze en loop ik ondernemersrisico? Dan zit je waarschijnlijk wel goed. Maar wie vooral werkt als ‘flexibele werknemer’ zonder echte zelfstandigheid, loopt juridisch gezien risico.

Ook opdrachtgevers moeten aan de bak. Het is verstandig om werkrelaties onder de loep te nemen en duidelijke afspraken te maken die passen bij echt zelfstandig ondernemerschap. Want wie denkt met een goedkope constructie loonkosten te vermijden, kan van een koude kermis thuiskomen.

WW-uitkering wordt ingekort: ‘Voorstel dupeert 65.000 langdurig werklozen’

Mbo’ers voeren actie voor stagevergoeding, hoe hoog zou die moeten zijn?

Reacties